Svart fólk á Íslandi - þriðji hluti

 

 

Í öðrum hluta frásagnar minnar um svarta menn á Íslandi setti ég fram líkleg rök fyrir því að svartur maður hafi fyrst komið til Íslands árið 1667. En er lokum fyrir það skotið að negrar hafi komið til Íslands fyrr en 1667?

Lengi hefur sú meinloka lifað með þjóðinni, að ræningjarnir í Tyrkjaráninu hafi verið mjög dökkir á hörund og jafnvel þeldökkir. Þessi mýta lifi enn góðu lífi. Við vitum lítið sem ekkert um það. Margir sjóræningjanna voru hins vegar álíka hvítir og Íslendingar, ættaðir úr Niðurlöndum eða af Bretlandseyjum. Síra Ólafur Egilsson, einn af þeim sem rænt var, lýsir ekki neinum negrum í Reisubók sinni, en talar m.a. um ræningja sína á þennan hátt: "Sumir bjartir, sumir svartir". Hann ritaði um :

.. .hverninn illþýði þetta er að ásýnd og búnaði. Þá er það af því að segja, að það fólk er misjafnt, bæði til vaxtar og ásýndar, sem annað fólk. Sumir geysi miklir, sumir bjartir, sumir svartir, því það voru kristnir úr ýmsum löndum, enskir, franskir, spánskir, danskir, þýzkir, norskir, og hafa þeir hver sitt gamla klæðasnið, sem ei kasta trú sinni. Mega þeir alt vinna, það til fellur, og hafa stundum högg til... En  Tyrkjar eru allir með uppháar prjónahúfur rauðar...

Vafalítið gætu svartir menn hafa verið á meðal skipverja á ræningjaskipunum árið 1627. Ólafur Egilsson greindi frá því að skipverjar sem tóku hann og fjölskyldu hans til fanga væru enskir og einn þýskumælandi maður var þar á meðal. Síðar þegar hann lýsti komu sinni til Alsír, ritaði hann um Alsírmenn sem Tyrki, en á þessum tíma var Tyrki samnefnari fyrir múslíma hjá Evrópumönnum.  Má vera, að ekki sé alveg hægt að treysta því, að svartir menn sem Ólafur nefnir hafi verið "negróíðir" menn ættaðir frá Afríku. Hann gæti alveg eins hafa verið að lýsa mönnum með dekkra litarhaft en gekk og gerðist á Íslandi.

 

 

Verslun Portúgala með þræla frá Vesturströnd Afríku blómstraði þegar á 15. öld. Myndin hér úr frönsku handriti frá 15. öld sýnir vel hvernig áhafnir skipa voru á þessum tíma. Þrælar voru seldir víðs vegar um álfuna. Þess vegna er ekki lokum fyrir það skotið að svertingjar hafi komið með erlendum skipum til Íslands á 15. eða á 16. öld. Hér og hér má lesa greinar mína í Lesbók Morgunblaðsins um þrælaverslun við Íslandsstrendur og þátttöku Kólumbusa í henni.

Skipakomur Hollendinga voru tíðar frá því á 16. öld og einhverjir svertingjar gætu auðvitað hafa verið um borð á skipum þeirra. Engir annálar eða síðari tíma heimildir eru þó til frásagnar um það svo kunnugt sé.

 

En ekki eru allar heimildir á Íslandi af bók eða blöðum, þótt það hafi lengi verið eini efniviðurinn sem íslenskir sagnfræðingar virtust geta ráðið við. Í Þjóðminjasafni hékk lengi sérkennilega útskorin fjöl, sem var skráð í bækur Forngripasafnsins árið 1881. Á fjölinni er negri. Fjölinni er lýst á eftirfarandi hátt í aðfangabókum Forngripsafnsins:

"Eikarfjöl, útskorin beggja vegna, lengd 124,5 cm., breidd 17,6 -17,5 cm., þykkt. 1,6 - 2,7 cm., vantar af báðum endum, skiptist í 4 reiti og eru bekkir á milli og frammeð röndum. Í reitunum eru upphleyptar myndir, annars vegar skákross, og 3 mannamyndir, sín með hvoran svip, ein virðist vera blámannsmynd, allar eru þær vangarmyndir og sjér niður á brjóst. Hins vegar er hluti af skrautmynd, 2 englamyndir fljúgandi og og skákross. Mannamyndirnar eru einkennilegar og allvel skornar, virðast benda á allvanan útskurðarmann, eru útlendar án efa og viðast vera frá 16. öld. Ártalið 1563 er skorið á fjölina, öfugt og illa, og virðist miklu yngra en svo að það hafi getað verið skorið það ár. Fjölin er líklega úr skipi, en mun hafa verið notuð fyrir rúmfjöl".  Neðanmáls stendur "Óljósar sagnir munu hafa verið um, að hún hafi verið kölluð "rúmfjöl Daða í Snóksdal".

 

 

Daði í Snóksdal, sem eignuð er fjölin, var Daði Arason, kallaður Dalaskalli, sonur Ara lögréttumanns í Snóksdal og fyrri konu hans Guðríðar Bjarnadóttur. Daði var orðinn sýslumaður í Snæfellssýslu árið 1459. Hann lifði fram yfir aldamótin 1500 og lést einhvern tíman fyrir 27. júní árið 1502. Daði beitti sér mjög í hinni gjöfulu sýslu sinni og bregður fyrir í ýmsum samtímabréfum. Daði var sömuleiðis einn þeirra höfðingja, sem sat á Lundi í Lundareykjadal árið 1480 og setti innsigli sitt við klögubréf ritað Kristjáni konungi fyrsta vegna veru útlendinga á Íslandi.

Í bréfi þessu má meðal annars lesa þetta:

"Sýslumenn og lögréttumenn norðan og vestan á Íslandi gera góðum mönnum kunnugt með þessu voru bréfi að vér vorum þar hjá og heyrðum á á almennilegu Öxarárþingi at almúginn af öllu landinu klagaði sig um vetursetu er (útlenskir menn) hefðu hér, hvað oss leist og öllum almúganum úti frá vera stór skaði fyrir landið sakir þess að þeir halda hér hús og garða við sjóinn og lokka svo til sín þjónustufólkið að bændurnir fá ekki sína garða upp unnið eða nein útvegu haft þá er þeim eða landinu mega til nytja verða. Hér með selja þeir ónytsamlegan pening inn í landið og taka þar fyrir bæði skreið og smjör og slátur og vaðmál all for dýrt framar meir enn sett er og samþykkt. (Nú með því að hirðstjórinn og lögmennirnir og allur almúgi heyrðu), hvern skaða landið mátti hér út af fá, þá var það samþykkt að hirðstjóranum Heyndrik Daniel og lögmönnunum báðum, Brandi Jónssyni og Oddi Ásmundssyni og öllum almúganum, utan lögréttu og innan, at hér skyldi enginn útlenskur maður vera í landið eða vetursetur hafa nema sá sem föður er og innborinn í míns herra Norges konungs ríki, hvað oss líst nu ekki haldið vera eftir því sem vor lands lagabók og sáttmáli útvísar að hér skuli enginn hirðstjóri vera í landinu nema sá hjér er innlendur af gömlum hirðstóra ættum.  ( - ) Skrifum vér yðar náð því soddan (bréf til) at oss þykja lögmennirnir í landinu heldur sljóvir í vera að rita til yðar náðar, hvert lagaleysi í landið er hvað almúgann stendur.

Útlendingar ollu greinilega heldri mönnum landsins áhyggjum og undan mörgu var kvartað árið 1480. Þá voru menn ekki í ESB-stellingu með rassinn upp í loftið eins og lóða tík. Þótt klögur hafi gengið út af Englendingum og þeim væri bönnuð verslun, voru það samt fyrst og fremst höfðingjar landsins, sem voru bestu kaupnaut þeirra.

En ef fjölin með negranum hefur tilheyrt Daða, vaknar spurningin um hvaða þýðingu hún hefur fyrir þessa frásögn og hvaða sögu hún segir.

Dalaskallinn hafði afskipti af erlendum mönnum í sýslu sinni og gæti hafa fengið fjölina hjá þeim. Fjölin gæti líka hæglega og bókstaflega hafa rekið í fjörur Daða, og hún segir auðvitað ekkert um að Daði, eða aðrir, hafi rekist á blökkumenn á Íslandi. Því er óvíst hvort Daði hafi yfirleitt túlkað vangamyndina sem negra eins og gert var í Forngripasafninu árið 1881. En ekki er þó lokum fyrir það skotið að útlendingar þeir sem Daði klagaði yfir, og sem vetursetu höfðu á Íslandi, gætu hafa haft einn eða tvo svarta menn með í för til að vinna þrælaverkin. Svartir menn voru komnir til Hansabæja og til Bretlands í lok 15. aldar. Þeir gætu t.d. hafa litið út eins og negri sá sem Albrecht Dürer teiknaði árið 1508.

 

Fyrir utan blámanninn sem prýðir fjölina, sem virðist aðeins bera trefil eða klút um hálsinn, bendir klæðnaður hinna tveggja mannanna á fjölinni, bæði hattar og kragar á tísku síðasta hluta 15. aldar eða frekar byrjunar 16. aldar. Hinir vængjuðu englar, putti, sem einnig eru á fjölinni benda einnig stílfræðilega til sömu tímasetningar.

X-laga kross er á báðum hliðum fjalarinnar. Hann er hægt að túlka á marga vegu, sem ekki varpar frekari ljósi á fjölina. Gæti m.a. verið um að ræða rómverska táknið fyrir 10 eða gríska bókstafinn chí, sem er fyrsti stafurinn í nafni Krists. Andrésarkrossinn var einnig x-laga og var merki marga landa og borgríkja. Gunnfáni Skota t.d. hvítur Andrésarkross á bláum fleti, en ekki tel ég spýtuna vera skoska.

Sérfræðingar á sjóminjasöfnum og listasöfnum í Hollandi og Belgíu telja fjölina ekki vera frá Norður-Evrópu, þó þeir geti ekki bent á svipaðan útskurð frá Suður-Evrópu. Alþýðulist, eins og myndmálið á fjölinni, var sjaldan varðveitt í söfnum fyrrverandi stórvelda heimshafanna. Freistandi er þó að halda að fjölin tengist á einhvern hátt siglingum Portúgala eða annarra í Norðurhöfum í lok 15. aldar. Hvernig hana rak á fjörur Dalaskallans verður þó aldrei upplýst. 

Ég tel mig vera búinn að leysa gátu fjalarinnar. Kross sá sem sést á fjölinni hefur komið fyrir í fyrri færslu minni hér á blogginu og var hann tákn mikils veldis í Afríku á 15. og 16. öld., sem Portúgalar höfðu afskipti af. Burtséð frá þeim vangaveltum sem fram komu fyrr í þessum pistli, gæti nefnilega hugsast að Daði hafi líka haft afskipti af Portúgölum sem voru í mjög vafasömum erindagjörðum hér við land  í lok 15. aldar.

Meira um það í fjórðu grein minni síðar.

 

Svart fólk á Íslandi - annar hluti

 

Hvenær sá næpufölur almúginn á Íslandi fyrst svartan mann?

Það gæti hafa verið árið 1667 þegar "Gullskipið" margumtalaða, það er hollenska austurindíafarið Het Wapen van Amsterdam, strandaði á Skeiðarársandi. Leiðréttið mig ef það er rangt. 

Hollenska nunnan Dr. Marie Simon Thomas, sem dvaldist um tíma á Íslandi á 4. tug síðustu aldar, greindi frá því í doktorsritgerð sinni um siglingar Hollendinga til Íslands á 17. og 18. öld, sem ber heitið Onze Ijslandwvaarders in de 17de en 18de Eeuw (1935), að svartur skipverji hafi bjargað mörgum mönnum úr skipinu á strandsstað, en í síðustu ferðinni hafi hann sjálfur drukknað. Mun lík hans hafa rekið á land og hafa verið dysjað í Skollamel. Enginn veit í dag hvar sá melur hefur verið.

Sennilega er erfitt að segja til um hvort þessi blámaður hafi verið það sem Hollendingar á 17. öld kölluðu Mára, moors,sem voru hörundsdökkir menn ættaðir frá Afríku norðan Sahara eða frá Indlandi og Ceylon (Sri Lanka), sem kallaðir voru svo til aðgreiningar frá biksvörtum mönnum, sem gengu undir heitinu caffers, og má mönnum vera ljóst af hverju það heiti er dregið. Sömuleiðis gæti þessi þjóðsaga verið uppspuni frá rótum, en söguna hafði Simon Thomas eftir Sigurði Arasyni (1887-1977) bónda á Fagurhólsmýri. Saga Sigurðar Arasonar er áhugaverð, því ekki var óalgengt að skipverjar á skipum VOC (De Vereenigde Oost-Indische Compagnie) væru "márar" og negrar. Flestir af þeim blökkumönnum, sem kallaðir voru caffers af Hollendingum, voru þrælar á skipum Hollendinga. Ólíklegt er að svartir menn hafi komið með öðrum en Hollendingum til Íslands, nema þá helst á portúgölskum skipum, sem gætu hafa slæðst hingað á 17. öld. Myndin hér að ofan er af málverki af tveimur caffers. Málverkið var málað af engum öðrum en meistara Rembrandt van Rijn árið 1661. Það er því fræðilegur möguleiki fyrir því, að ein af fyrirsætum Rembrandts hafi verið skipverjinn á Het Wapen van Amsterdam sem dysjaður var í Skollamel.

Blámannsglímur

Greint er frá glímum við blámenn í Gunnars Sögu Keldugnúpsfífls. Sagan er skrifuð um aldamótin 1300, og höfundur gæti því tæknilega hafa séð blámann, t.d. ef hann hefur stundað nám einhvers staðar í Evrópu. Ólíklegra þykir mér að "blámáður" hafi verið í Noregi um 900, þegar sagan á að eiga sér stað, nema að átt hafi verið við eitthvað annað en blökkumann. Líklegast er því að sagan lýsi glímu sem átti sér stað í Noregi með augum 13. aldar manns. (Sjá hér).  Einnig er lýst blámannsglímu í Kjalnesinga Sögu, en hún er rituð á 17. öld, skáldskapur með ívafi eldri heimilda.

Jón Árnason segir einnig frá blámannsglímu í Þjóðsögum sínum.

Hans Jónatan Schimmelmann

Það taldist lengi til undra og fyrirbæra að sjá svartan mann á Íslandi, enda voru þeir aldrei margir. Fyrsti maðurinn sem settist að á Íslandi, sem vitað er að gat rakið ættir sínar til blökkumanna, var Hans Jónatan Schimmelmann (f. 1784), sem var fæddist á nýlendu Dana á eyjunni St. Croix í Vestur-Indíum. Hann var líklegast sonur dansks ritara landstjórans á St.Croix og negraambáttar sem hét Emiliana Regina. Eftir dauða landstjórans, Ludvigs von Schimmelmanns, flutti ekkja hans Hans Jónatan til Kaupmannahafnar eins og hvern annan innanstokksmun og gerði hann að þjóni sínum. Bar hann jafnan ættarnafn þeirrar fjölskyldu. Líkaði honum illa vistin og reyndi oft að komast úr þeirri þrælkun. Það tókst loks og hann komst á skip til Íslands og réði sig sem búðarþjón á Djúpavogi. Fljótlega giftist hann íslenskri konu, keypti jörð og eignaðist börn og buru. Alls eru um 500 Íslendingar stoltir afkomendur hans. Best er að fræðast um sögu Hans Jónatans hér .

 

 

Kaninn kemur

Nú verðum við að fara mjög hratt yfir sögu. Það vakti athygli í júnímánuði 1942 þegar til landsins kom 50 manna hópur blökkumanna, sem vinna áttu í mötuneytum Bandaríkjahers. Þessi hópur var á skjön við óskir Hermanns Jónassonar og ríkisstjórnar hans, sem komið var á framfæri við Bandaríkjastjórn 1941 er nýbúið var að ganga frá herstöðvasamningnum milli Íslendinga og Bandaríkjastjórnar. Orðsending sendiherra Bandaríkjanna á Íslandi til bandarískra yfirvalda, þar sem hann segir frá óskum Hermanns, var stutt og laggóð: "Forsætisráðherrann óskar eftir því, að engir negrar verði í sveitinni sem skipað verður niður hér".  Skiljanlega var ekki auðvelt fyrir Hermann Jónasson og aðra Íslendinga, sem töldu sig vera að verja hinn íslenska kynstofn auka hann og efla, að sjá upp á 50 blökkumenn þramma í land á Íslandi í júní 1942 án þess að viðhafðast neitt. Hermann, pabbi Steingríms og Lúðvíks, hafði strax samband við sendiherra Bandaríkjanna, sem sendi skeyti til stjórnar sinnar, sem sá til þess að svartir hermenn yrðu fluttir á brott, On the double, frá Íslandi. Þessi fjöldi negra á Íslandi sumarið 1942 fór fyrir brjóstið á öðrum en Framsóknarmönnum. Í slúðurdálki Morgunblaðsins, Úr Daglega Lífinu, birtist þessi frásögn sem ég endurtek:

Margar sögur ganga úr "ástandinu" og margar upplognar, en sumar sannar eins og gengur.  Lygasagan þessi þykir mér einna bragðlegust. Blökkumaður á hafa komið inn í skrautgripabúð hér í bænum, vel svartur á hörund. Því að hér eru menn með alls konar litarhátt, eins og allir vita. Á sá svarti að hafa spurt eftir hálsfesti. Voru honum sýndar festar og keypti hann eina þeirra.

 

Þarna fengust hálsfestar

 

En næsta dag á hann að hafa komið inn í sömu búð og sagt sínar farir ekki sléttar. Að hálsfestin, sem hann hafði keypt þar daginn áður hafði reynzt of stutt.

Búðarmaður, sem annaði afgreiðsluna á að hafa véfengt þennan framburð negrans og talið þetta fásinnu hina mestu. En sennilegt að sagan sé hugsuð þannig, að afgreiðslumaðurinn hafi ekki álitið að sá dökki hafi haft tækifæri til að mæla háls sinnar útvöldu síðan í gær. Og hafi því haldið fram, að slík festi næði utan um hvaða háls sem væri.

En þá á á svarti að hafa dregið ljósmynd upp úr vasa sínum af þrifalegum peysufatakvenmanni, og sagt að þarna væri hún, sem of gild væri um hálsinn fyrir festina.

Svona tala illar tungur um kvenþjóðina okkar.(Mbl. Sunnud. 26. júlí 1942, s.6).

Mannavalið var oft mikið í bröggunum og litarhættirnir margir

Illa haldinn íslensku karlpeningur, sem hræddist afleiðingar ástandsins hjá kvenþjóðinni, lét óspart í ljós skoðanir sínar og má lesa um það hér í fyrri færslu höfundar.

Lengi hafa svartir menn valdið því að Íslendingar fengu glápu og störu. Óstaðfestar heimildir herma að þegar svartur maður dvaldi í Þistilfirði á 8. áratug 20. aldar hafi Dagur á Akureyri skrifað um atburðinn þann 9. febrúar 1977. Sjá hér hjá HUX fyrrverandi skólafélaga mínum. 

Sagan af blaðamanninum sem fylgdist með Allsherjarþingi Sameinuðu Þjóðanna í París í september árið 1948 er einnig afar einkennandi fyrir sinn tíma. Hann skrifaði í Morgunblaðinu:

 "Jeg hafði setið skamma stund í mínum stól, er Parísarklædd blökkukona settist mjer við hlið. Jeg hafði aldrei fyrr átt tal við mann af hennar kynstofni og bauðst nú það tækifæri. Þótti líka gaman að því, ef jeg þar kynntist "kollega" frá einhverri svo fjarlægri þjóð. Það leyndi sjer ekki, að þessi sessunautur minn kunni ekki allskostar vel við sig í þessum alþjóða fjelagsskap þarna á svölunum. Þótt hún væri tískuklædd í besta máta, og kynni sjálfsagt heimsborgarasnið í allri framgöngu, gat hún ekki leynt feimni sinni af hverju, sem hún var runnin.

Sú nýbreytni er tekin upp á þessu þingi, að áheyrendur fá heyrnartól af svipaðri gerð og menn, sem auka þurfa við heyrn sína svo þeir geti fylgst með mæltu máli. Áhald þetta hengja menn á brjóst sjer og setja heyrnartól fyrir eyrun. En með því að stilla talnaskífu á áhaldi þessu, geta menn valið á hvaða aðaltungumáli þeir heyra ræðurnar, sem fluttar eru. Við hjálpuðumst að blökkukonan og jeg, að finna hvernig menn ættu að nota þetta undratæki og hlustuðum síðan á ræðurnar á ensku, þótt þær væru fluttar á frönsku og spönsku. Áður en fundi lauk, fekk jeg að vita, að þessi sessunautur minn var kona þingfulltrúa úr svertingjaríkinu Líberíu. (Mbl. þriðjud. 28. sept. 1948, 9).

Fréttaritari Morgunblaðsins í París hefði getað sleppt síðustu setningunni. Ég var farinn að sjá rómantískt stefnumót við feimna, en tískumeðvitaða blökkukonu við Signubakka, þar sem talnaskífur voru stilltar með tungukossi á tunglskinsnótt.

Í þriðja og síðasta hluta sögunnar um mismunandi brúnt fólk á Íslandi gref ég enn dýpra í svertingjasöguna á Íslandi.

Svart fólk á Íslandi - fyrsti hluti

 

 

Nú þegar mesta gasið er farið úr stuðningsmönnum Kenýamannsins Paul Ramsesar, og þeir farnir að skrifa um veðrið, ást, evruna, ESB eða eitthvað allt annað sem þeir halda að þeir geti fellt ríkisstjórnina með í sumarleyfinu, væri gaman að hugleiða sögu svarta mannsins á Íslandi.  Hér í fyrsta hlutanum greini ég frá mínum eigin kynnum af negrum. Ég get ekki leynt því, ég er mjög hrifinn af hinum svarta "kynþætti".

Kynni sjálfs míns af svörtu fólki eru víst afar takmörkuð. Ég er ekki sérstaklega félagslynd persóna. Fer til dæmis ekki með gamlar rímur ef ýtt er á mig. En hefði ég verið sósíal, væri þessi færsla miklu lengri. Þá hefði ég líklegast abbast upp á alla sem voru svartir, allt frá ljósbrúnum múlöttum til biksvartra Bantúmanna eins og Davíð Oddson abbaðist upp á Leonard Cohen, vegna þess að Davíð er litblindur. Það skal þegar tekið fram að Davíð bankastjóri er ekki af negrum kominn og verður því ekki ræddur frekar hér í Blökkumannasögu minni. Ég vil taka það fram, að ég nota orðin svartur, negri, blökkumaður, þeldökkur, litaður og blámaður öll á sama hátt. Ég tel ekki að nein af þessum orðum getið skaðað eða verið móðgandi. Það er einföld staðreynd, að sumir menn eru svartir eða misjafnlega brúnir, meðan aðrir líkjast mest aligrísum í mismunandi bleikum afbrigðum. Menn geta svo séð á myndskreytingunni hér að ofan hvað er fallegast.

Sjálfur man ég fyrst eftir svörtum mönnum sem ég sá á Keflavíkurflugvelli, og þegar ég kom til Evrópu fyrsta sinn árið 1971. Það var ekki neitt sem kom mér á óvart. Ég var svo heppinn að geta horft á Kanasjónvarp (svart/hvítt ) áður en það íslenska fór í loftið, en á Keflavíkurstöðinni sáust margir negrar og mikið "Equal opportunity" sem gerir menn umburðalyndari. Í fyrstu ferð minni til Frakklands man ég mest eftir gömlum Afríkumanni sem sat á bekk í grennd við Eiffel turninn. Hann var í ljósbláum serk og sveiflaði svipu með hesthárum, einhverskonar flugnafælu og veldissprota í einu og sama verkfærinu. Glæsilegra gamalmenni hafði ég aldrei séð fyrr. Fyrsti maðurinn sem ég sá svindla í beinni var þeldökkur íssali í London, sem tók morðfé fyrir ís. Reyndar var enn einn negri sem ég man glögglegar eftir frá æsku minni en öðrum. Hann var gírugur gaur í Hafnarfirði. Hér getið þið lesið um hann.

Á unga aldri var ég í sumarbúðum með dreng, sem var sonur Íslendings og bandarískrar blökkukonu. Er móðirin lést og faðirinn kvæntist aftur, var ekki um annað að ræða fyrir drenginn en að búa hjá ömmu sinni í vesturbænum í Reykjavík, þar sem nýja kona föðurins í Bandaríkjunum var víst ekki hrifinn af svörtu fólki. Þó ég væri ekki vesturbæingur, heyrði ég ýmislegt um hvernig drengur þessi varð fyrir barðinu á fólki sem þótti hann hættulegur hreina stofninum. Nú er þessi góði drengur fjölskyldumaður á Íslandi og er vonandi ekki lengur neitt sjokk að sjá fyrir landsmenn sína.

Hrokkinkkollurinn í köflóttu skyrtunni er einn af blönduðustu Íslendingum sem sögur fara af. Hann er höfundur þessa bloggs. Fyrir aftan hann er Kevin Hauksson, sem bjó í Vesturbænum. Hin börnin voru 1. flokks kaþólikkar og flest "hreinir" Íslendingar.

Ekki má gleyma því að blökkumenn gátu komist til Íslands á sérsamningi vegna þess að þeir lyftu íslensku körfubolta í áður óþekktar hæðir. Jazzistamenn voru líka velkomnir í stuttar heimsóknir. Eitt sinn fór ég og hlustaði á Horace Parlan í MH. Það er er mér ljúf minning. Síðan hitti ég hann í Danmörku löngu síðar. Eitt sinn las ég útlendingaskýrslu Duke Ellingtons í skjalasafni dönsku lögreglunnar. Danir voru líka hræddir við svarta manninn og var Duke álíka óvelkominn og cirkusartistar frá Afríku og Igor Stravinsky.

 

Stravinsky var ekki negri...svo vitað sé

 

Svo flutti ég úr landi til náms árið 1980 og svartir menn á Íslandi töldust varla lengur efni í annála og fréttir á Íslandi, nema að þeir gerðu eitthvað af sér eða voru rotaðir af mönnum á skemmtistöðum sem ekki vildu missa sínar íslensku skvísur í krumlurnar á tröllvöxnum negrum.

Tveir  blökkumenn er mér minnisstæðastir frá námsárum mínum. Einn þeirra Zakaríah frá Swazilandi, sem var af konungsættum og var alltaf glaður í Danmörku þar sem hann lærði til tanntæknis. Hann var hrifinn af lifur, sem er dýr munaðarvara í Swasilandi. Hann borðaði lifur sérhvern dag. Í Durham á Englandi, bjó ég eitt sinn í gömlu kvennafangelsi fra 18. öld. Ekki hafði ég þó framið glæp í kjól. Húsið var notað af Graduate Society sem stúdentagarður. Þar áttu eingöngu að búa karlamenn, en eitt sinn flutti inn múslímsk nunna frá Súdan, Neema að nafni. Við mennirnir sem komum frá Íslandi, Bretlandseyjum, Hollandi, Grikklandi, Kína, Bangladess, Líbanon, Kanada og Alsír, urðum að taka mikið tillit til Neemu, svo hún gæti farið í bað án þess að menn öngruðu hana. Hún var af einhverjum fínum ættum valdastéttarinnar í Súdan, sem nú fremur þjóðarmorð í Darfúr í nafni Allah. Endrum og eins kom til hennar ungur maður sem greinilega átti að fylgjast með henni. Hún henti honum einu sinni út með miklum látum. Neema var fín. Hún hafði stúderað í Bandaríkjunum. Hún hataði Ameríkana eins og pestina, en var mjög hrifin af gyðingum af einhverjum ástæðum.

Ekki var það svo að svartir menn væru fyrirferðamiklir í Danmörku þegar ég kom þangað. Maður sá afar sjaldan blökkumenn í Árósum, en í Kaupmannahöfn voru þeir vitaskuld fleiri. Maður tók auðvitað eftir blökkumönnum, m.a. sökum fegurðar þeirra og líkamlegs atgervis, sem bar af miðað við ástand Dana.  Á garði þeim sem ég bjó lengstum á í Árósum, bjó til dæmis færeysk kona með svarta dóttur, sem hljóp eins og gasella. Þarna var einnig ungur maður sem aðeins talaði Oxford ensku, og var eins og blanda af Sidney Poitier og Harry Belafonte. Hann bjó með danskri stúlku. Hann var fyrsti námsmaðurinn sem ég sá með farsíma í strætisvagni. Svo keyrði hann um í Jagúar og eitt sinn var hann kominn á Bentley á breskum plötum. Hann gekk oftast í frakka úr kasmírull. Það var maður sem "hafði stíl".

 

 

Ekki má gleyma því að þegar ég bjó á þessum risastóra og alþjóðlega stúdentagarði í úthverfi Árósa í Danmörku, sem heitir Skjoldhøjkollegiet, bjó þar ung, íslensk kona, sem átti danskættaða móður sem var af blökkumönnum komin. Þessi unga kona hafði verið mér í skóla í nokkrar vikur í 9 ára bekk, áður en hún flutti eitthvert annað. Hún dó um aldur fram. Hún og systkini hennar hafa líklega verið fyrstu múlattabörnin á Íslandi á 20. öld (fyrir utan afkomendur Jónatans (Schimmelmanns) Gram (Hét gram skv. nýjustu rannsóknum Gísla Pálssonar 2014), leysingja sem settist að á Íslandi á 19. öld).  Kennarinn sagði okkur að hún væri "ekki svört" og að það mættum við ekki segja við hana. Þess vegna var hún alla jafnan kölluð "hin svarta", þó hún væri ljósbrún. Þið vitið hvernig börn eru.

Annars get ég ekki sagt að ég hafi rekist á marga litaða á ævinni, svona i in the flesh, nema sem hreingerningarfólk á hótelum og oftast sem lægstu undirstétt. Stundum var ég eini hvíti maðurinn í neðanjarðarlest í London. Það þótti mér mjög spennandi.

Ekki má gleyma tveimur close encounters of the the third kind. Einu sinni fór  ég með hópi herstöðvaandstæðinga á Völlinn til að kynnast málum þar. Þar var meðal annars komið við í mötuneyti. Þar vann svartur maður, sem var mjög undrandi á því að sum okkar værum yfirlýstir kommúnistar. That's bad, sagði maðurinn og hann meinti það hjartanlega. Hitt skiptið var þegar ég fór á ráðstefnu í Maine í BNA, og bjó þar á Stowe House Hotel í bænum Bowdoin. Í elsta  hluta hótelsins mun Harriet Beecher Stowe (1811-1896) hafa skrifað  Kofa Tómasar Frænda. Eini starfsmaðurinn í morgunverðarsalnum var miðaldra blökkukona, sem spurði okkur margs og talaði mikið. Hún vildi vita hvaðan við værum. Við vorum samansulla af hvítingjum frá mismunandi löndum. Þegar hún var búin að fá að vitað að  ég og aðrir þarna værum frá Íslandi, tengdi hún okkur þegar í stað Leif Ericsson, sem mun vera þekktur á þessum slóðum. Mig langaði í staðinn að vita af hverju hún væri að þræla þarna fyrir okkur fyrst fremsta bókin gegn þrælahaldinu var skrifuð á þessum stað. Hún svaraði "I have a Dream...."og hló dátt. Nú er ekki lengur hótel í Stowe House og kannski er Obama draumurinn.

Fyrir rúmum áratugi síðan, heyrði ég líka tvær sögur sem lögðust mjög illa í mig. Ein var um Íslending í Kaupmannahöfn, sem ætlaði sér að komast yfir ákveðna svarta konu, því hann hafði áður gert það með öllum öðrum meiriháttar kynþáttum. Vona ég að bræðurnir Gonni og Siffi, sem lengi vel húseruðu í Köben, hafi gengið frá þessum graðhesti þegar hann var búinn að ljúka raðnauðgun sinni á Sameinuðu Þjóðunum. Slíka menn ætti að setja á Sædýrasafnið eða á Reðursafnið á Húsavík.

Hin sagan er frá Bolungarvík. Þar var svartur drengur lagður í einelti af frumbyggjunum. Menn reyndu að gera honum lífið leitt á allan hátt, skvetta yfir hann aurbleytu þegar hann var að labba í skólann og berja hann og lemstra, og jafnvel aka á hann. Ég hafði þetta eftir kennara hans í barnaskólanum á Bolungarvík. Út frá þessu ætla ég að fjölskylda Dr. Huxtable hafi ekki verið sérstaklega vinsælt sjónvarpsefni á Bolungarvík. Þessar aðfarir að saklausum dreng frá Jamaica minnti mig dálítið á níðingsháttinn við drápin á Böskunum í  Spánverjavígunum aðeins austar við Djúp fyrr á öldum. Þetta er kannski kennd sem á létt með að brjótast út, ef eitthvað ber út af og litbrigði verða?

Saga svarta mannsins á Íslandi er stutt. Ekta barátta fyrir réttindi þeldökkra varð fyrst að veruleika árið 2004 þegar starfsmenn Reykjavík Grapevine, sem ekki eru allir vel læsir, héldu því fram að Þjóðdansarafélag Reykjavíkur vildi ekki lána búningana sína til þeldökkra. Þetta byggði víst á ýmsum misskilningi, mest í þrúgudjúsurum, enda mega allir, konur sem karlar fá lánuð peysuföt, upphlut, skautbúning og annað kinky stuff hjá Þjóðdansarafélaginu.

Í næstu færslu rek ég sögu blámanna á Íslandi og meðal annars áhuga þeirra á íslenskum peysufatakerlingum. Það verður alvöru sagnfræði án lýsingar á ómerkilegri lífsreynslu minni.

 

Ég glími við Guð

 

 

Fyrr í ár skrifaði ég um spurningu sem borist hafði Vísindavef HÍ um uppruna orðsins gyðingur. Spurningunni var beint til Guðrúnar Kvaran forstöðumanns Orðabókar Háskólans, sem svaraði svona.

Mér þótti svarið þvælukennt og ég hef leyft mér að gagnrýna það við Vísindavefinn. En það virðist verða glíma við Guð.

Í svari Guðrúnar Kvaran stóð m.a. mjög ruglingslegt og hlutlægt mat á eðli gyðinga, sem ég hef þegar gert athugasemd við vegna þess að það er sögufölsun í fjórum setningum. Svona ritaði Guðrún Kvaran:

"Neikvæða merkingin í júði á líklegast rætur að rekja til þess að gyðingar sem stunduðu viðskipti víða um heim á síðari öldum, þóttu erfiðir viðfangs, nískir okurkarlar og efnuðust oft vel. Þetta litu aðrir hornauga og farið var að nota jew, jøde, júði í neikvæðum tón um kaupsýslumenn af gyðingaættum. Hin neikvæða merking sem Jude fékk í Þýskalandi á árunum milli stríða og í síðari heimsstyrjöldinni er af öðrum toga og var tímabundin. Hún náði yfir allt fólk af gyðingaættum, ekki aðeins kaupsýslumenn."

Forstöðumaður orðabókarinnar skrifar einnig frekar óljóst á þennan veg:

"Bæði orðin júði og gyðingur koma fyrir í fornu máli. Gyðingur er eiginlega norræn ummyndun á latínu jūdaeus þannig að nafnið var tengt orðinu guð. Gyðingur merkti því í raun upphaflega sama og júði."

Það er einfaldlega ekki rétt hjá Guðrúnu Kvaran að gyðingur sé ummyndun af orðinu Judæus. Judæus er upphaflega leitt af hebreska orðinu Yehudi, heiti þegna konungsríkisins Júda (Malchut Jehuda). Gyðingur er hins vegar skylt orðinu Guð, líkt og gyðja. Orðið verður að teljast hafa verið nýyrði á 13. eða jafnvel 12. öld, sem líklega hefur orðið til þegar menn fóru að þýða kafla úr Biblíunni. Orðið er ekki ummyndun á orðinu judæus. Þessi skýring Guðrúnar er afar furðuleg. Judeaus, Yehudi og skyld heiti eru ekkert skyld orðinu Guð, hvorki í hebresku, latínu eða íslensku (vestnorrænu). Gyðingur er aftur á móti, svo ég endurtaki sjálfan mig nógu oft, tengt og dregið af orðinu Guð.

Þessi rök mín bar ég undir Vísindavefinn, en menn þar á bæ vísa gangrýninni frá með þeim rökum að Guðrún Kvaran hafði notast við Íslenska Orðsifjabók Ásgeirs Blöndals Magnússonar frá 1989, sem upplýsir frekar óljóslega: "eiginl. norr. ummyndun á lat. judaeus og nafnið tengist orðinu guð." (Bls. 290).  Vísindavefurinn ábyrgist því niðurstöðu forstöðumanns Orðabókar HÍ.

Ég sé náttúrulega ekkert því til til fyristöðu að menn vitni næstum orðrétt í þann merka mann Ásgeir Blöndal Magnússon. En getur ekki hugsast að Ásgeir Blöndal hafi haft á röngu að standa? Hvernig getur orð með stofnmyndina guð verið ummyndun úr orðinu judæus á latínu, þegar stofn þess orð er ekki guð? Það er ekki ummyndun heldur orðskipti (transformation).

Orðið gyðingur var snilldarlegt nýyrði, sem fyrst kemur fyrir svo vitað sé, þegar Gyðinga Saga varð til rétt eftir miðbik 13. aldar. Brandur Jónsson, síðar biskup á Hólum var líklegast höfundurinn. Orðið gæti þó verið miklu eldra. Orðið gyðingur var örugglega búið til til þess að eiga við um "Guðs þjóð". Á þessum tíma var orðið judæus (Jude, Jew og önnur skyld orð) fyrir löngu búið að fá neikvæðan blæ í Evrópu, m.a. vegna meðferðar kirkjunnar á gyðingum. Brandur Jónsson, sem setti saman Gyðinga Sögu, þýddi t.d. einnig franska 12. aldar guðfræðinginn Philippus Gualterus yfir á íslensku, en Gualterus þessi var meðal annars þekktur fyrir rit sín gegn gyðingum. Ætli Brandur hafi þekkt þau níðrit og þótt þau leiðinleg og lagst í það að búa til orðið gyðingur, svona til málsbóta? Þar sem allt hljómar best á íslensku, hefur Gualterus verið endurskírður og er kallaður Valtýr frá Kastala.

En sjaldan er ein báran stök. Skoðið þetta svar Vísindavefsins, sem er hið mesta dómsdagsrugl sem ég hef séð á lífsleiðinni. Þarna er t.d. haldið fram:

"Hins vegar má fullyrða að allir Íslendingar eru komnir af Gyðingum ef grannt er skoðað. Til þess að átta sig á því má til dæmis lesa svör hér á Vísindavefnum um afkomendur Karlamagnúsar og Jóns Arasonar. Það þarf sem sé ekki að hafa verið uppi nema einn þokkalega kynsæll Íslendingur af Gyðingaættum fyrir 1500 eða svo til þess að við séum öll „Gyðingar" í þessum skilningi. Með því að þessir Íslendingar hafa sjálfsagt verið margir er líklegast að við séum öll komin af Gyðingum á marga vegu."

Hvert er verið að fara? Kannski getum við líka haldið fram að ef eitthvert skyldmenni Pauls Ramsesar hefði komið til Íslands vel fyrir 1500 værum við öll "svört" í "þessum skilningi". En hvað skilningi? Eigum við ekki að fara okkur hægt í þennan Vísindavef ef svörin þar eru sem hér segir. En ef Vísindavefurinn er óskeikull og heldur sem fastast í fyrrgreind svör, þá segi ég bara Shabat Shalom Ísgyðingarnir mínir.

Myndin efst sýnir gyðing stjórna bænahaldi við páskamáltíð gyðinga í Reykjavík fyrir nokkrum árum.

 

Rebbe Velvel sagt: Islender sind alle ein bissen meshuggene!

Æ þessi Ramses......

 

Um daginn ritaði ég um hann Ramses eins og hundruð annarra Íslendinga sem vilja vel. Ég mælti með því að hann yrði færður til Íslands og að mál hans yrði rannsakað niður í kjölinn. Er eitthvað að því? Ég mælti með því að menn sýndu samkennd í öllum viðskiptum við fólk, ef minnsti grunur væri um að það væru í hættu.

Ég hef svo fylgst með umræðunni og nú eru svo sannarlega farnar að renna á mig tvær grímur. Getur verið að Ramses sé búinn að hafa hálfa íslensku þjóðina að fíflum? Heitir þessi maður í raun Paul Oduor Pata og er ekki í nokkurri hættu. Er hann loddari, sem svíkur fé af fólki? Er hann umboðsmaður íslenskra samtaka sem hugsanlega svíkja líka fé af fólki? Hann er að minnsta kosti búinn að viðurkenna að hann var stjórnmálamaður í heimalandi sínu. En er allt hitt lygar og svik? Er Paul Odour Pata (Ramses) bara eins og einn af þessum Afríkumönnum sem sendir þér tölvubréf með lygalega góðri sögu og reynir að hafa af þér fé? Erum við, sem viljum vel, einfeldningar sem hann hefur malað mélinu smærra í svikamyllu sinni?

Þessu halda ýmsir fram og umræðan hér, og hér hefur gefið mér ástæðu til að staldra við. Paul Odour er kannski "a very Bad Odour", eða eins og einn Íslendingur með mikla samkennd segir oft: "Það er skítafýla af þessu máli".

En þrátt fyrir nýjar upplýsingar um Paul Odour Pata (Ramses), tel ég að samkennd eigi við í máli hans, meðan málið verður rannsakað niður í kjölinn. Og ef í ljós kemur að piltur þessi er ekki allur þar sem hann er séður, ættum við að sjá til þess að hann og fjölskylda hans lendi ekki í frekari vandræðum. Konan hefur leyfi til að vera í Svíþjóð. Svo að fjölskyldan sundrist ekki, væri vitaskuld nærtækast að athuga hvort Paul Odour Pata (Ramses) sé ekki velkominn þar líka.

Menn verða að viðurkenna eitt. Það er dálítill stjórnmálamannabragur yfir Ramses á myndinni hér að ofan.

Stórt gos á Íslandi

 

 

Sinalco er drykkur sem seint gleymist. Ekki finnst mér ég hafa séð þennan ágæta drykk í verslunum á Íslandi í nokkur ár. Þegar skólafélagar manns voru að sulla í sig Pepsi og Kóki, eða Pólói, var ég harður áhangandi Sinalcósins.  Limonade Gazeuse stóð stundum á flöskunum og það hljómaði miklu betur en Reg. Trade Mark.

Ég drakk aðeins þennan drykk í flöskum, aldrei úr plasti eða dós. Ég giska á að ég hafi í æsku minni drukkið um það bil 1000 Sinalco flöskur.

Þessi ágæti sítrusdrykkur er ættaður frá Þýskalandi var upphaflega settur á markaðinn sem hollustudrykkur árið 1902. Þetta mun vera einn elsti gosdrykkur í Evrópu, sem enn er drukkinn, og mun nú vera seldur í tæplega 50 mismunandi löndum.

Þegar ég kom fyrst til Frankfurt í Þýskalandi árið 1971 með foreldrum mínum, var ánægjulegt að geta séð að "alíslenskur" drykkur eins og Sínalcóið væri til í Þýskalandi líka. Þar fékk ég einnig í fyrsta skipti gosdrykk sem ég hef aðeins drukkið þrisvar síðar á lífsleiðinni. Afri Cola heitir hann. Hann er víst enn hægt að fá í Þýskalandi. Ég man ekki bragðið.

Nýlega, þegar ég hef verið í Þýskalandi til að grufla í sagnfræðinni, hef ég alltaf gleymt að fá mér Sinalco. Nú er ég þyrstur.

Ef einhverjir sakna Sinalcosins (Sine alcohole) eru þeir velkomnir að  deila með mér minningum af einu stærsta gosi Íslandssögunnar.

Myndin efst er af höfundi bloggsins á 5. aldursári að þamba Sinalcoflösku.

Flóttamaðurinn og samviskan

 

 

Hræðslan við svarta manninn er enn landlæg á Íslandi. Mál Pauls Ramses er gott dæmi um það.

Ramses er vísað af landi brott. Menn hafa ýmislegt sér til málsbóta, en ekki minnsta vott af meðkennd, sem á að vera svo rík meðal kristinna þjóða. Birni Bjarnasyni þykir fólk stjórnast af tilfinningasemi í umræðunni og telur að brottvísun Ramses styðjist við lagaleg rök og vera góða embættisfærslu. Hún styðst  að minnsta kosti ekki við neina haldbæra rannsókn á högum mannsins. Tilfinningasemi er góð, en mér finnst líka margir styðja Ramses vegna þess eins að þeir eru á móti ríkisstjórninni og nota málið eins og allt annað til að koma Birni Bjarnasyni í bobba og ríkistjórninni burt. Hvar er þá meðkenndin með manni sem líkast til er í lífshættu verði hann sendur til Kenýa?

Í þessu máli virðist ríkja tvískinngungur á báða bóga. Svo má ekki gleyma ABC barnahjálp, sem heyrist nefnd í sambandi við mál Paul Ramses. Það er stofnun/bissness sem ég vildi vita meira um en það sem ég les á vefsíðu stofnunarinnar.

Fyrir nokkrum árum sýndi mér kona myndir af dreng sem hún hélt sig styrkja í Úganda fyrir tilstuðlan ABC hjálpar. Ég benti konunni á að myndirnar frá ári til árs væru ekki af sama drengnum og það var greinilegt. Þegar konan sá það, var hún fljót að álykta: Svo styrki ég marga drengi í Úganda.

Mér þykir furðu sæta að Utanríkisráðuneytið, sem styrkti verkefni það sem Paul Ramses kom að í Kenýa með ABC Barnahjálp, geri ekkert í þessu máli.

Fáum Paul Ramsem aftur til Íslands meðan mál hans er rannsakað niður í kjölinn. Ef enginn fótur er fyrir flótta Paul Ramses, getur hann farið heim og eflt sitt land. Ef hann er í hættu getur hann orðið góður Íslendingur með öllu sem því fylgir.

Eftir stendur, að það þykir gott mál að veita kólumbískri kærustu sonar ráðherra og snældurugluðum skákmeistara dvalarleyfi og express ríkisfang á Íslandi. En Afríkumanni er hent út sí sona, þótt líf hans sé í hættu. Erfitt að skýra slíkt. En Björn Bjarnason gerir það vonandi betur en með því tuði sem hingað til hefur komið út úr honum.

- - -

Myndin efst er af gyðingastúlku sem mér þótti passa svo vel við þessa færslu. Þeldökkir Íslendingar eru sjaldséðir, og greinilega ekki eins velkomnir og þessa stúlka er í Ísrael.

Nú verður Johnny rannsakaður

 

 

Kæri ríkissaksóknari,

Nýlega lokaði http://www.mbl.is/á blogg manns sem notar dulnefnið Johnny. Lögfræðingur Morgunblaðsins tilkynnti Johnny ákvörðum fjölmiðilsins. Morgunblaðið sá sér ekki fært að leyfa Johnny að halda úti bloggi á blog.is vegna skoðana hans, sem taldar eru varða við hegninarlög  (sjá hér )

Johnny er enn að http://semaspeaks.blog.is/blog/semaspeaks/entry/584226/ og afneitar hvarfi 6000.000 manna sem myrtir voru 1940-45. Johnny heldur því m.a. fram að gyðingar hafi skipulega stuðlað að mengum kynstofns og "blóðlínu" hans. Hann talar opinberlega um aðrar þjóðir, þjóðarbrot og íslenska einstaklinga á þann hátt, að ég er ekki í vafa um að ummæli hans varða við ákvæði í íslenskum hegningarlögum.

Háttvirtur saksóknari ætti að sjá brýna ástæðu til að hefja rannsókn á því hver Johnny er, og draga hann fyrir dómstóla fyrir ummæli sín. Ég býst við því að embætti Saksóknara rannsaki ummæli Johnnys og taki þetta erindi mjög alvarlega, nema að embættið telji Helfararafneitun og kynþáttahatur ásættanlegt tjáningarform í opinberum miðlum á Íslandi.

Erindi þetta verður sömuleiðis sent Dómsmálaráðherra og Ríkislögreglustjóra og birt á bloggi undirritaðs

Virðingarfyllst,

Dr. Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

Sagan endurtekur sig - stundum

 

Ríkisútvarpið skýrði frá því um daginn, á sinn hátt, hvernig Bandaríkjamenn hefðu notað kínverskar pyntingaraðferðir við yfirheyrslur á föngum í Guantanamo. RÚV hefur þetta eftir New York Times  og segir: Sérfræðingar Bandaríkjahers í harkalegum yfirheyrslum og pyntingum fanga í Guantanamo búðunum lærðu tækni sína af yfirlitsblaði sem var orðrétt lýsing á hrottaskap sem Kínverjar beittu bandaríska stríðsfanga í Kóreustríðinu.

Þetta þótti mér afar fyndið, því árið 1965, nánar tiltekið 10. mars, gerði Þjóðviljinn grín af bæklingi sem sagði frá þessum lýsingum á aðferðum Kínverja og gerðu kommar þá lítið úr pyntingum vinanna í austri.

Áhugavert finnst mér, að vinstri menn á RÚV í dag telji að yfirheyrsluaðferðir gegn meintum hryðjuverkamönnum í Guantanamo séu alvarlegri en Þjóðviljakommarnir gerðu árið 1965. Hafa menn lært eitthvað, eða er bara ekki sama hver notar aðferðina?

Þjóðviljinn hafði þetta að segja í grein sem kölluð var Aðvörun til Varðbergsmanna og myndin hér að ofan skreytti hana:

Fyrir nokkru barst inn á blaðið ágætur bæklingur og nefnist [hann] Siðareglur hermannsins eða "The Fighting Man's Code". Bókin er að sjálfsögðu ætluð lýðræðishetjunum á Keflavíkurvelli og er sú skýring gefin á samningu ritsins, að nokkuð hafi borið á því í Kóreustríðinu, að handteknir Bandaríkjamenn þættu ekki sýna siðferðisþrek sem skyldi. Kommaskammirnar beittu þá öllu illu, ógnunum, sígarettuleysi og pyndingum, en þó tók út yfir þjófabálkinn þegar saklausir westanvérar [sic] voru látnir lesa þá Marx og Lenín og biðu tjón á sálu sinni. - Vegna þeirra fjölmörgu Varðbergsmanna, sem hafa í hyggju að gerast sjálfboðaliðar í bandaríska hernum og verja með honum lýðræðið, birtum við hér fjórar myndir úr bókinni þar sem því er á snilldarlegan hátt lýst, á hverju þeir mega eiga von, ef þeir falla í óvinahendur. Don't do it boys!

Það er greinilega ekki sama fyrir suma Íslendinga hverjir pynta. Bandarískar pyntingar á meintum hryðjuverkamönnum eru forkastanlegar, en Þjóðviljamenn, held ég, hafi ekki trúað því fyrr en seint og síðar meir, upp á trúbræður sína í Kína og Kóreu, að þeir gætu gert flugu mein.

Nú vilja gamlir kommar og aðrar einfaldar sálir helst ekki trúa öðru en að allir fangar á Guantanamo hafi verið skátar.

Orð eru erfið

 

 

Mat manna á orðum er mismunandi, og eins og fólk gat heyrt í sjónvarpsfréttum 2. júlí, var einhver á fréttastofu Sjónvarpsins líklega ekki alveg á því að maður sá sem myrti saklaust fólk með stórri gröfu á fjölfarinni götu í Jerúsalem hafi verið hryðjuverkamaður. Tvisvar var tekið sérstaklega fram að það væru ísraelsk "Stjórnvöld sem tala um hryðjuverk" . Reyndar var ályktað að "ljóst er að ekki var um slys að ræða". 

Lengi er síðan Palestínumenn hafa verið kallaðir hryðjuverkamenn af fréttamönnum RÚV og Sjónvarps. Þeir eru jafnan "liðsmenn" eða "félagar í frelsishreyfingum". Þeir "skjóta oftast til bana" en "drepa" ekki eins og Ísraelsmenn.

Palestínumaðurinn, sem myrti fólk af handahófi í Jerúsalem, var reyndar brotamaður með sakaskrá sem m.a. innihélt þjófnað og eiturlyf. Hann hafði nauðgað Ísraelskri konu, sem hann bjó með á tíma, og fengið 2 ára fangelsi fyrir það!!! Átti þessi maður yfirleitt að vera uppi í gröfu í miðborg Jerúsalem?

Nú vandaðist málið fyrir RÚV. Gröfumaðurinn var hvorki liðsmaður né félagsmaður í frelsishreyfingum, og alls ekki hryðjuverkamaður samkvæmt skilgreiningu RÚV. Hvað svo með ótíndur morðingi og óþokki? Ætli það henti RÚVskum fréttaflutningi?

Verið þó viss um, sama hvað ódæðismaðurinn var samkvæmt íslenskum ríkisfjölmiðlum, að mynd af honum og gröfunni líka mun brátt verða sett upp á heiðursvegg píslarvættanna í BirZeit háskólann á Vesturbakkanum (sjá mynd).