Öfgahyggja Evrópukratanna

 

 

Fjölmiðlar á Íslandi, sem og annars staðar, hafa keppst við að segja okkur frá sigri hægriöfgaafla í Evrópuþingskosningum sl. sunnudag. Oft mætti skilja á máli einfeldninga í röðum blaða- og fréttamanna, að allir flokkar til hægri séu öfgaflokkar. Ef Íslendingar lenda í ormagryfju ESB vegna öfga íslenskra naívista í stjórnmálum, mun Sjálfstæðisflokkurinn líklega lenda á lista yfir öfgaflokka.

Þessi færsla er nauðsynleg á Íslandi, þar sem fréttaflutningurinn á Íslandi af sigri hægriafla í ESB lauk með lummulegri lygasögu óupplýstra fréttasnápa.

Æsingur European Jewish Congress (EJC) yfir Dansk Folkeparti byggir á misskilningi, sem kona Søren Espersens þingmanns flokksins hefur líst ágætlega fyrir EJC. Kona Espersens, Yvette Espersen, er gyðingur.

I agree that we should be doing all that we can to fight anti-Semitism - but I feel that the blinkered view that it is just the rightwing groups in Europe that are anti-Semitic is a dangerous road. Some of the very successful left wing groups growing in Europe have been showing disturbing anti-Semitic tendencies in their attack on Israel and as a consequence giving authority for an attack on the Jewish people. Maybe it would a good idea that the European Jewish Congress also begin to take a look at these groups in Denmark - instead of attacking the only the political party in Denmark that has stood side by side with Israel and fought anti-Semitic growing tendencies in Denmark.

Finn Rudaizky, gyðingur, sem fyrrum var krati, en er nú genginn yfir í raðir Dansk Folkeparti, skrifaði EJC m.a.:

It would be respectable and fair that the Jewish Congregation should demand a correction.
I am deeply shocked that the European Jewish Congress, where I have participated in many meetings, could send such a false description of a political party, which has quite a number of Jewish members and sympathisers. Including Jewish members who were active and have fought Nazism and whose families have suffered during the Nazi's barbaric murders in KZ camps.

Mótmælunum rigndi yfir EJC frá gyðingum í Danmörku, meðal annars Finn Schwarz, formanni gyðingasafnaðarins í Kaupmannahöfn sem krafðist að DF yrði fjarlægt frá yfirlýsingu EJC um öfgaflokka sem hatast út í gyðinga, um leið og hann undirstrikar að hann sé sjálfur ekki í röðum DF. 

 

Viatcheslav Kantor þykir vænt um hesta ...

 

En hvað er EJC? Sumir gyðingar eru á því að EJC sé orðin að eins konar öfgasamtök. Þar eru sovétískt ástand.  Þar er rússneski auðjöfurinn Viatcheslav Moshe Kantor allsráðandi.  Hver er þessi Kantor? Jú, Hann er ísraelskur þegn, en er ekki með bankareikning í Ísrael. Þegar ísraelsk yfirvöld eru ekki að rannsaka fjármál hans, er hann að klappa arabískum hestum á búgarði sínum í Rússlandi og safna ómetanlegum listmunum. Þetta er fær maður sem sigldi í góðum byr á Sovéttímanum, var hollur flokksmaður í kommúnistaflokknum og vinur Jeltsíns sem hlóð undir er hann var við völd. Hann er nú hin fremsta skósleikja Pútíns Rússlandskeisara.  Talið er víst að Kantor hafi komið öðrum gyðingi í dýflissur Pútíns, það er Mikhail Khodorkovsky.  Hve stórir gyðingavinir forseti og forætisráðherra Rússlands eru, orkar tvímælis, en Viatcheslav Kantor hefur auðvitað ekki talið ástæðu til að gangrýna þá. Kantor hefur lýst því yfir, að hann sé fyrir Pútín, það sem Jósef var fyrir Faraóinn forðum í Egyptalandi. Kantor, sem komst til valda í EJC með hjálp krata, er kannski ekki rétti maðurinn til að tjá sig um öfgar.

  ... en hann styður aðgerðir Pútíns gegn sumum gyðingum.

EJC er búið að fjarlæga Dansk Folkeparti frá yfirlýsingu sinni, en samtökin vilja ekki tjá sig um málið við fjölmiðla í Danmörku. Kantor er líklega of upptekinn að sendast fyrir Pútín. Gyðingar í Danmörku spyrja sig nú hvar Kantor, sem flutti ræðu á hátíð í samkunduhúsi gyðinga í Kaupmannahöfn í fyrra, hafi fengið þær upplýsingar að Dansk Folkeparti, væri flokkur gyðingahatara?

Igor, við vinnum að sameinaðri Evrópu!

Da, Gelmut!

Gyðingar óttast framgang hægri öfgaflokka

Íslenska þjóðin hristir hausinn

yfir vonlausri ríkisstjórn. Líka Bína fína. Hún ætlar ekki að borga neitt!

Í nöp við kaþólska

 

Ég verð að létta þessu af hjarta mínu. Mér var eitt sinn í nöp við kaþólikka. Álíka mikið og Sigurði G. Tómassyni á Útvarpi Sögu er við gyðinga. Ekki alla, bara suma. Ekki til dæmis við Jón Val og ekki við páfann í Róm. Hins vegar dæmdi ég þá einu sinni, alla sem einn, og mig langar að segja ykkur af hverju.  Mea culpa.

Ég fór á unga aldri í sumarbúðir kaþólskra í Ölfusi. Ég fór í þessar búðir, þar sem faðir minn þekkti prestinn þar. Ekki er ég kaþólskur frekar en andskotinn, og enginn hefur verið það í fjölskyldu minni íslenskri síðan forfeður mínir, munkar og biskupar Rómarkirkjunnar voru það á miðöldum. Nefni ég engin nöfn. Þá var mikið syndgað. Ég get þannig stoltur sagt, að ég sé afrakstur hórlífis í íslenskum torfklaustrum, þegar konur gátu sig ekki varið, enda verjur synd og holdið var veikt.

Í sumarbúðunum í Ölfusi, sem voru í Riftúni, voru bæði nunnur og prestur einn hollenskur, séra Georg, sem var hinn vænsti maður. Hann er nýlega látinn. Hann spilaði mikið fótbolta við okkar strákana, enda hafði hann verið liðtækur knattspyrnumaður áður en hann svaraði kallinu og fékk brauð á Íslandi. Enski boltinn var greinilega mikilvægari fyrir hann en messan á sunnudögum, sem allir urðu að vera viðstaddir til að sjá kaþólikkana borða líkama Krists, Amen.

Kvöl okkar, barnanna í Riftúni sem ekki vorum kaþólikkar, og sérstaklega þeirra sem voru algjörir heiðingjar og efasemdamenn eins og ég, var þýsk kona. Hún var vond við börn og var gædd þeim leiða eiginleika að ofsækja ákveðin börn.

Konu þessari var einstaklega illa við mig og mér við hana. Margir aðrir fengu að kenna á teutónískri grimmd hennar. Hún stærði sig af því við börnin, að bróðir hennar hefði tekið í höndina á Hitler. Sjálf leit hún út eins og Marteinn Lúther, bara ljótari.

I Riftúni léku menn skrítna leiki ef veður leyfði ekki útiveru. Þá var leikið teningaspil um súkkulaði það sem þýska konan hafði gert upptækt í pökkum barnanna. Leikurinn gekk út á það ef maður kastaði og fékk tvo teninga með sex í sama kasti, fékk maður bakka með súkkulaðiplötu, hníf og gaffal. Maður mátti brjóta stykki af með hnífnum og gafflinum og borða eitt stykki í einu og kyngja því þangað til næsti maður fékk 2x6. En ef maður tók annað stykki áður en maður var búinn að kyngja því fyrsta,  tók meira en eitt stykki  eða framdi þann hræðilega glæp að halda áfram átinu í nokkrar sekúndur eftir að  sú þýska sagði „Schtopp", þá gátu börnin búist við kinnhesti eða því að vera slegin í hnakkann.  Eitt sinn rak hún fingurinn upp í strák og krækti súkkulaði út úr munni hans. Hann kastaði upp.  Ég fékk ekki þetta Straf hjá Frau Verbissene, en nóg annað mátti ég reyna. Eitt sinn tognaði ég alvarlega í hástökki. Ég gat rétt dröslað mér í matsalinn en kom of seint. Þýska konan gerði bara grín af mér og sagði að ég væri „bara aþ zykjast". Fyrir bragði fékk ég ekki hádegismat.

Sama dag um kvöldið uppgötvaði systir Klementína, sem var íslensk kona, ástand ökklans á mér. Það var í einasta sinn sem ég hef séð nunnu reiðast og hún hellti sér yfir þýsku ráðskonuna, úlfynjuna Ilse, - nei það var reyndar ekki hið rétta nafn hennar. En mig grunaði síðar að hún hefði verið böðull í fangabúðum nasista, eða pabbi hennar.

Myndin að ofan er úr þýsku blaði sem dreift var til foreldra þeirra sem sjást á myndinni.  Textinn undir henni hljóðaði:  Frohes Leben herrscht in katolischen Kinderferienheim Riftun auf Island. Ég er þarna að dansa (í köflóttri skyrtu) eftir bítlaplötu, en var í raun að skipuleggja flótta úr kaþólsku fangabúðunum í huga mér. Einn drengur flýði reyndar fótgangandi frá búðunum og komst með bíl til Reykjavíkur. Mér var af einhverjum ókunnum kennt um það!  Rannsóknarrétturinn, STRAF, og dómur féll: Ég fékk engan mat og ekki að fara oftar til Þóroddsstaða, bæjar í grenndinni,  til að gefa hænsnunum þar matarúrganga okkar í Riftúni. 

Hver vill ekki flýja stað, þar sem plata með þýskum mörsum var spiluð þegar einhver átti afmæli?

Eitt sinn vildi svo illa til að sippuband sem ég sveiflaði að hætti kúreka slóst í í kinnina á stelpu af fínum ættum. Alveg sama hvað ég reyndi að skýra hvað gerst hefði , þá var dómurinn að ég hefði framið mikinn glæp. Sú zýska setti ofsóknir í gang gegn mér. Ég hafði slasað kaþólikka, nú átti ég greinilega að iðrast og biðja 40 maríubænir og skríða á hnjánum alla leiðina suður  í Róm. Ég fékk ekki frið fyrir konunni.

Vegna þýsku konunnar hataði ég lengi kaþólikka. Ég geri það stundum enn, en það kemur ekki niður á neinum.  Þýska konan var ekki á vegum Guðs, hún var bara vond kerling, sem ekki hefði átt að fá að koma nálægt börnum, sem hún áleit vera vond frá nátúrunnar hendi. Ég er alveg viss um að Kristur hefði ekki átt 7 dagana sæla í Riftúni hefði Jósef faðir hans sent hann þangað í stað þess að láta hann pússa mublur með vikri frá Sínaí.

 

Til að kóróna allt kom systir zýsku konunnar í heimsókn frá Þýskalandi með börnin sín tvö, sem voru eins og Hans og Gréta - skrímsli. Hann, gekk í Lederhosen, sama hvernig viðraði og hún var með fléttur og í þjóðbúningakjól eins og Heidi í Heiðarkofanum. Drengurinn í leðurbuxunum reyndist vera hinn versti böðull og sadisti og stjórnaði öllu með leikjum sem höfðu kvalarlosta að ívafi. Ég vona að hann sé ekki prestur í dag. Gabi, þjóðbúningastúlkan var liðtæk í Gestapo. Hún klagaði yfir öllu. Var eyru og augu frænku sinnar í Straffinu.

Misskiljið mig ekki, ég hef ekkert á móti Þjóðverjum heldur. Sumir Þjóðverjar eru bestu vinir mínir.....bara ef þeir berja mig ekki í Lederhosen í Ölfusinu, eins og ribbaldar börðu Ögmund biskup Pálsson á Hjalla Ölfusi forðum.

Síðar segi ég frá góðu kaþólsku fólki sem ég hef kynnst. Jón Valur er nú örugglega farinn að hugsa mér purgatoríið á 666 gráðum fyrir þessar minningar. Þess vegna set ég punkt hér. 

Orrahríð í íslenskri fornleifafræði

 

Það vakti mikla athygli hér um árið, er dr. Orri Vésteinsson var ráðinn að fornleifadeild Háskóla Íslands. Doktorspróf hans í sagnfræði var tekið fram yfir próf umsækjenda, sem voru með doktorstitla í fornleifafræði frá Svíþjóð. Allt það mál dró mikinn dilk á eftir sér, eins og kunnugt er orðið, og fór fyrir hæðstu dómstóla. Það var HÍ til lasts og dómnefndarmönnum, sem dæmdu hæfi manna í stöðuna, til vansa. Fullvíst má telja að HÍ hafi séð mikið eftir þeirri stöðuveitingu, þó svo að menn hafi kannski enn ekki lært af henni. Nú eru hins vegar aðrir tímar, fjármagn allt af skornum skammti og framtíð fornleifafræðinnar ef til vill ekki eins glæsileg og hún virtist vera í góðæri síðasta áratugar.

Nú um daginn reyndi Orri Vésteinsson, maður sem hefur það fyrir venju að vitna mjög takmarkað í rit fornleifafræðinga, (eða þekkir þau jafnvel ekki), að fullvissa okkur um, að hann og stofnunin, (FSÍ), sem hann rekur með öðrum jafnframt því að vera starfsmaður HÍ, eigi engan hlut að máli í þeirri aðför sem doktorsnemi í fornleifafræði varð nýlega fyrir í New York. Aðför þessi átti sér stað í kjölfar þess að stúdentinn var svo frakkur að leyfa sér að freista gæfunnar á „frjálsum" markaði íslenskrar fornleifafræði. Sjá um það mál hér og hér.

Það má teljast skrítin árátta hjá stórum prófessor í New York að reka Íslending úr námi, vegna þess að neminn leyfir sér að fara í samkeppni við stofnun á Íslandi sem lektor í HÍ tengist - lektor, sem (alveg óvart) hefur verið í margra ára fjárhagslegu og akademísku sambandi við prófessorinn í New York og stofnun hans. Ef við veljum trúa Orra og sakleysi hans, er prófessorinn í New York líklegast ekki með öllum mjalla. Hvaða heilvita maður gengur í það að bana ferli ungs og efnilegs fornleifafræðings og kalla hana lélegan nemanda opinberlega, vegna þess að hún leyfir sér að stunda þá tegund af fornleifafræði sem Orri  og íslenskir samverkamenn hafa  stundað manna mest, og sem tröllriðið hefur öllu á Íslandi.

Hvað eiga menn að lesa út úr orðum Thomas McGoverns, þegar hann segist vera að velja á milli hennar og FSÍ um leið og  hann gengur milli bols og höfuðs á henni? Af hverju þarf þessi maður að hafa sér eins og mannýgt naut? Jú það liggur í augum uppi. Hann sinnir sínum eiginhagsmunum. Þeim er best borgið í samvinnu við FSÍ, en ekki Albínu Huldu Pálsdóttur, sem leyfði sér að fara inn á svæði, sem FSÍ telur sig hreinlega eiga einkarétt að. Er það frjáls samkeppni? Það hljóma í mínum eyrum, og væntanlega Skúla Fógeta sem vakir fyrir Alþingisreit, sem einokun.   

Um leið og Orri lýsir sakleysi sínu án nokkurra sönnunargagna, lýsir hann ágæti eigin verka í greinargerð sinni í Morgunblaðinu, og er jafnframt að fárast yfir þeirri verðbólgufornleifafræði á Íslandi, sem hann, ef einhver, ber einna mesta ábyrgð á. Hann talar niður til námsmanna, þ.e. sinna eigin námsmanna í HÍ, og segir þeim að stunda sitt nám og eyða ekki tíma í uppgraftarævintýri.

Það vekur kátínu að sjá sagnfræðing vera með slíkar yfirlýsingar við fornleifafræðinga, en kannski er þetta dæmigert. Samkvæmt Orra eiga nemar HÍ að stunda sitt nám meðan Orri, félagar hans í FSÍ og samstarfsaðilar í BNA fá öll verkefnin. Kannski er þetta rétt hjá Orra. Varla á það að vera hlutskipti nema að standa í hinum endalausu klögumálum, kærum og jafnvel réttarhöldum sem tengjast framkvæmd fornleifarannsókna á Íslandi. Ástandi sem ekki hefur frægt greinina. Ekki dreg ég í efa að stúdentar við HÍ hafi notið góðs af leiðsögn góðra manna hjá FSÍ, en flestir þeirra stúdenta sem ég hef talað við hafa kvartað sáran yfir því að FSÍ borgi verst allra á hinum frjálsa markaði fornleifageirans.

Funkísvilla FSÍ á Bárugötunni mun vera í eigu ríkisins og FSÍ mun

búa þar fyrir lítið. Foto Stasi Archives.

 

Ekki er hægt að segja annað en að mokað hafi verið undir FSÍ. Þeir hafa notið ýmissar fyrirgreiðslu frá íslenska ríkinu og ýmsum sveitarfélögum, sem verður að teljast óeðlilegt ferli í frjálsri samkeppni. Reykjavík hefur valið FSÍ sem sinn aðalverktaka þegar fornleifar eru annars vegar. Öll nýlega útboðin fornleifaverkefni í Reykjavík hafa greinilega, af ástæðum sem hljóta að vera eðlilegar, farið til FSÍ og félaga. Þess vegna verður auðvitað uppi  fótur og fit þegar FSÍ fær svo ekki stórt verkefni eins og rannsóknin á Alþingisreit er. Sjóðir FSÍ hljóta því að vera magrir nú en, árin á undan hafa vissulega verið feit.

Ef græðgi hefur slegist í för með fornleifavísindunum, eða við þau eins og Orri gerir því skóna, þá er það líklegast frekast á FSÍ,  þar sem fundin var upp íslenska útboðsfornleifafræði, sem þrifist hefur í séríslenskri gerð „frjálsrar  samkeppni", allt þar til nú.

Þó ég sé einhvers konar liberalisti, þá er ég í vafa um að fornleifafræði sé hentug grein á markaði í litlu landi eins og á Íslandi.

Vandi sá sem við eigum við að etja í fornleifamálunum á Íslandi, sem menn hafa kvartað undan á mismunandi hátt, er þó fyrst og fremst fortíðarvandi, sem skapaðist í ládeyðu og fjársvelti því sem var í þeim málum á Þjóðminjasafni Íslands allar götur frá stofnun Lýðveldis og fram til 1995, er sjálfstæð fornleifafyrirtæki komu fram í sviðsljósið. Fornleifafyrirtækin í dag eiga sannast sagna afar erfitt með að yfirgefa þá einokunartilhneigingar sem ávallt ríktu í tóminu á Þjóðminjasafninu. Eitt fornleifafræðifyrirtækið (og það er ekki svo að þau séu mörg) á greinilega sérstaklega erfitt með að standa á eigin fótum án þess að hafa samstarf við fremur óyfirvegaða menn í útlöndum, eins og Thomas McGovern, sem finnur þörf hjá sér að lóga framtíð íslensks stúdents síns, þegar hann heldur að það gagnist viðskiptavinum sínum á Íslandi. 

Ég vorkenni líka dálítið Fornleifavernd Ríkisins (sem mönnum ber ekki að rugla saman við Fornleifastofnun Íslands. Fornleifaverndin er ríkisapparat en Fornleifastofnun er prívatfyrirtæki), sem samkvæmt lögum er  stofnun sem hlýtur ströngum siðferðilegum reglum. Það hlýtur að vera erfitt í landi, þar sem siðferði í stjórnmálum og fjármálum er slakt, að framkvæma hina göfugu fornleifagæslu án þess að komast í siðferðilegar hremmingar.

Nú, eftir veislu í fornleifafræðinni eins og í gjörvöllu íslenska þjóðfélagi, og í miðri kreppu þjóðarinnar, er fornleifafræðin líklega aftur orðin spörfuglafag,  þar sem ránfuglaháttur og græðgin sem ríkt hefur á tímum guðanna sem átu gull með hrísgrjónunum, hlýtur að minnka og vonandi hverfa. Draga mun mjög úr öllum framkvæmdum og þar með úr fornleifarannsóknum tengdum raski og framkvæmdagleði. Um leið og jarðýturnar þagna, missir fornleifafræðingurinn vinnunna á Íslandi.

Mæli ég með því að menn setjist niður á næstu árum og klári verk sín eins og völ er á. Þessi mögru ár koma ekki einvörðungu niður á FSÍ. Þau koma verst niður á stúdentunum í faginu, sem ekki fá eins góð tækifæri í fornleifafræðinni og sagnfræðingurinn Orri Vésteinsson og samverkamenn hans, sem vitanlega voru fremstir. Fremstir  í því að skapa það ástand, sem veldur því að erfitt er að sjá hvort vísindi ráði ferðinni í fornleifafræði á Íslandi, ellegar hin miskunnlausa græðgi mannsins, sá eiginleiki sem dregur Íslendinga í -dilka, í feitu sauðina og þá rúnu.

Ef Yahoo er spurt hvað fornleifafræðingar geri eiginlega, kemur upp eftirfarandi svar, sem ekki á við um Ísland, enda einhver rómantík hjá höfundi, sjá hér: Most archaeologists work with universities or museums, and part of their job is to obtain funding for digs. They also may employ students on digs to have extra man or womanpower on the job. Students usually work without pay, but relish the training they receive in their chosen field.

Sjá Einnig: The Big Professor , Af siðferði og siðleysi í íslenskri fornleifafræði

Eros in Reykjavik

 

Þegar ég heyrði um danska dátann, sem tróð sér inn í Kaupþingsbanka í Reykjavík í annarlegu ástandi, stal þar hundraðköllum, dó svo og reis upp frá dauðum eftir kossa og hnoð í í lögreglubíl, kemur upp í huga mér bókin Eros in Reykjavík, sem er skáldsaga á hollensku.

Bók þessi var eftir hollenska gyðinginn og hommann Levi Ali Cohen (1895-1970), sem aldrei kom til Íslands, svo ég viti. Bókin kom út árið 1931 í Amsterdam hjá Querido forlaginu.

Söguþráðurinn er þessi í grófum dráttum:  Þrjú skip eru stödd í höfninni í Reykjavík, norskt skip, danskt herskip og Eros, glæsilegt, hvítt farþegaskip sem er komið frá Skotlandi, en sem siglir undir fána fjarlægs lands. Áhöfnin og farþegarnir um borð hafði farið víða um lönd. Veisla er skipulögð á Eros að næturlagi og íslenskum stúlkum úr landi og áhöfnum hinna skipanna er boðið til hennar.  Þetta er hörkupartí og menn komast að ýmsu um söguhetjurnar í því annarlegu ástandi sem sumir veislugesta komast í. Daginn eftir fara sumir ferðalanganna af Eros með íslensku blómarósunum í bíltúr til goshvers sem spýtir upp vatni einu sinni á dag. Má telja víst, að þar sé verið að segja frá Geysi.  Danskur matrós, sem í hita veislunnar kvöldið áður, kemst að ýmsu um sjálfan sig, reynir að þvo af sér þær uppgötvanir með því að kasta sér til sunds í höfninni. Ekki vill betur til en að hann fær krampa og drukknar.  

Bókin er hómó-erótísk. Það þýðir á mannamáli, að dátinn sem drukknaði  var ekki eins og Fylludátar sem döðruðu við íslenskar stúlkur og skildu eftir efnileg börn með bætt erfðamengi á Íslandi. Dátinn sem drukknar í sögunni Eros in Reykjavik sigldi á önnur mið og banka en félagar hans. Kannski hefur dátinn sem vildi ná sér í  hundrað karla í Kaupþingi komist að hinu sanna um sjálfan sig í teiti kvöldið áður. Hver veit?

Levi Ali Cohen, sem lengstum starfaði sem lögfræðingur, lifði af stríðið og var þekktastur fyrir ljóð sín og sem yfirlýstur hommi.

The Big Professor

 

Um daginn greindi Morgunblaðið frá samstarfi Fornleifastofnunar Íslands (FSÍ) við frægan og stóran prófessor og háskóla í New York borg.

Ungur fornleifafræðingur, Albína Hulda Pálsdóttir, hafið greinilega troðið þeim öllum um tær með því að sýna sjálfstæði og dug til að leggjast í stórt verkefni.  Haldið er fram að FSÍ hafi fengið Stóra Prófessorinn í New York til að bola fornleifafræðinemanum (doktorsnemanum) úr námi  við Hunter College á CUNY og hræða hana frá því að kasta sér sér út í verkefnið vestan við Alþingishúsið.

Í fyrradag barst hins vegar yfirlýsing frá stóra prófessornum í New York, þar sem hann sór og sárt við lagði, að hann hann hefði ekki rekið Albínu vegna óska frá samstarfsaðilum sínum á Íslandi sem með honum vildu stjórna rannsóknum svokölluðum Alþingisreit. Hann rak hana vegna þess að verkefni hennar stangaðist á við reglur City University of New York.

Eins og sakleysið uppmálað lýsir stóri prófessorinn, McGovern, því einnig yfir, að Albína hafi verið lélegur nemi og þess vegna hafi hann líka rekið hana. Það er væntanleg ekki það sem gerðist, ef ég hef lesið gögn sem birtust í Morgunblaðinu þann  (sjá hér) rétt.

Lélegur nemandi getur Albína ekki hafa verið fyrst henni hefur verið leyft að fara í doktorsnám. Og Albína sýnist mér hafa fengið styrki frá ýmsum Bandarískum sjóðum. Það bendir nú frekar til þess að hún sé afburðarnemandi.

Það er lágkúrulegt að sjá stóra menn eins og Thomas H. McGovern leggjast svo lágt að svína fyrrum nemanda sinn til, eftir að hann hefur reynt að eyðileggja fræðilegan heiður hennar og framtíð hennar með því að reka hana úr námi. Stórir menn leggjast stundum einum oft lágt.

Ég vona að Albína Hulda sé ekki búin að fá sams konar bréf og ég fékk einu sinni frá McGovern. Þar sem hann lýsti því yfir að hann myndi sjá til þess að ég fengi aldrei vinnu í íslenskri fornleifafræði framvegis og myndi beina fjármagni sem annars gæti runnið til Íslands til Rússlands. Þegar ég var ráðinn að Þjóðminjasafni Íslands árið 1993 sendi þessi stóri prófessor bréf til Þjóðminjavarðar til að sverta mig og rægja.

Reglur og lög á CUNY eru vitaskuld alls ekki leikreglur og lög á Íslandi. CUNY hefur ekkert að segja á Íslandi. Hafa verður samband við forráðamenn á CUNY og láta þá vita hvernig aðferðir McGovern hefur notað á Íslandi og hvernig hann hefur komið fram við nemanda sinn. CUNY er reyndar ekki neitt fínt plagg í BNA, nema þegar menn eru komnir í doktorsnám. Frægt er orðið mál samprófessors McGoverns, Leonard Jeffries, sem lýsti því yfir að gyðingar bæru ábyrgð á þrælaflutningum til Bandaríkjanna og væru skúnkar. Gyðingahatari var meðprófessor McGoverns á CUNY, og meirihluti prófessora á CUNY vildi ekki einu sinni láta reka Jeffries fyrir hatur í garð gyðinga og hvítra manna. Les hér um Dr. Jeffries.

Hér um árið útdeildi stóri prófessorinn lítilli ritgerð til samstarfsmanna sinna á Íslandi, sem ættuð var frá herjum Bandaríkjanna. Í riti þessu voru mönnum settar reglur í samgegni við Íslendinga og okkur Íslendingu lýst eins og einhverjum afdalamönnum (sem við erum líkast til). Einhvern tíma mun ég birta brot úr þeim fyrir lesendur mína til skemmtunar. En þangað til gætir stóri Prófessorinn lesið þær aftur og hagað sér sómasamlega á heimilum annarra þjóða. 

Aðrir Bandaríkjamenn hafa reyndar starfað hér í fornleifafræðum líka, jafnvel þó þeir séu ekki fornleifafræðingar. Ekki hafa þeir sýnt svo ljótan þokka af sér eins og McGovern. Sem betur fer er misjafn sauðurinn þar vestra. Það eru nefnilega ekki allir eins og Stóri Prófessorinn á CUNY. Ég held að ég hafi aldregi fyrirhitt Bandaríkjamann eins og hann.

Ungir fornleifafræðingar og fornleifafræðinemar, ég hef eitt ráð til ykkar: Haldið ykkur frá stóra prófessornum og deild hans á Hunter College, CUNY. Eftir að hann hefur haft mest möguleg not af mönnum og mergsogið þá, spýtir hann þeim út. Það versta er að hann heldur að hann hafi haft einhverja þýðingu fyrir íslenska fornleifafræði. Það er hinn mesti misskilningur. Nú er hann svo farinn að gera tilgátur annarra að sínum.

Það ber að taka fram, að myndin er ekki af Thomas H. McGovern þar sem hann situr sveittur og ver heiður sinn og gjörðir gegn ungri og efnilegri íslenskri námskonu. Maðurinn á henni er mjög líkur McGovern, eins og þeir sem þekkja stóra prófessorinn sjá. 

Útrásarsvínainflúensa

Vart hefur orðið við útrásarsvínainflúensu, HINIR40. Ef maður fær hita, er best að fara úr öllu.

Svínaflensa á Íslandi

Gölluð kirkja

Nú gleðjast óguðlegir væntanlega, ef þeir halda að ég fari að hallmæla kirkju og trú. Þess vegna segi ég við yður: Bless vantrúarmenn og farið til fjandans, eða eitthvað annað. Þið verðið ykkur að voða hér. Þetta er hálfheilagt blogg.

Ég heimsótti nýverið Þjórsárdalinn, þar sem ég hef ekki komið í nær 13 ár. Dalurinn hefur haft mikla þýðingu fyrir líf mitt, enda stundaði ég þar rannsóknir í nokkur sumur á tveimur síðustu áratugum 20. aldar. Ég er nú loks aftur farinn að vinna úr þeim rannsóknum, en fæ til þess lítinn stuðning.

Eins og ég greindi frá í nýlegri færslu, leyfði ég mér að endurskoða aldursgreiningu á byggð í Þjórsárdal. Nú virðist loks sem aðrir séu komnir á sömu skoðun og ég, og telji af og frá að byggð hafi lagst af í dalnum árið 1104.

En greinilega eru ekki allir tilbúnir að meðtaka nýjan sannleika. Meðan ég hef búið í Danmörku síðan 1996, hefur verið reist eftirmynd þeirrar kirkju sem ég rannsakaði á Stöng í Þjórsárdal árið 1986, 1992 og 1993. Ég hef gert þessu Guðshúsi töluverð skil og meira að segja gefið Hjörleifi Stefánssyni arkitekt, sem lengi var á sérverktakasamningi í tengslum við Þjóðminjasafni, öll gögn í hendur til að hægt væri að reisa eftirgerð kirkju við Þjóðveldisbæinn í Þjórsárdal. Ég hélt einn fund með honum á teiknistofu hans áður en ég flutti til Danaveldis árið 1996 og gaf honum ýmsar upplýsingar.

Þessi tilgáta mín hentaði ekki byggingameistaranum. Í staðinn var reist furðukirkja í Þjórsárdal

 

Mér bárust fréttir af lokum þess verkefnis og frá vígslu kirkjunnar, sem var í höndum biskups Íslands. Mér var náttúrlega ekki boðið að vera viðstaddur, frekar en á sýningu þá í Þjóðminjasafni, þar sem haglega gerðir innviðirnir kirkjunnar voru sýndir áður en kirkjan var reist í Þjórsárdal. Hvað sýnir það ykkur kæru lesendur? Ég sé starfshætti eins og þeir tíðkuðust í DDR forðum.

 

Ekki mátti heldur fara eftir þessu. Teikning þessi byggir á niðurstöðum rannsókna. Kirkjan sem í dag stendur í Þjórsárdal er hins vegar hugarfóstur hreinræktaðs þjóðernisrómantíkers.

 

Þegar ég loks sá kirkjuna við Þjóðveldisbæinn við Búrfell með eigin augum, brá mér heldur betur í brún. Arkitektinn hefur tekið sér það bessaleyfi að stækka hana alla í hlutföllum. Í stað tveggja steinalaga í vegg, eru 4-5 lög, miklu stærri steina en þeirra sem fundust í vel varðveittri rústinni að Stöng. Í stað þess að veggurinn sé um einn metri að breidd eins og hann var, því hann er varðveittur óhruninn, hefur teiknimeistarinn gert hann helmingi breiðari.  Kór kirkju Hjörleifs hefur fengið einhvern "aukarass" aftan við kórinn. Engin merki þessa "skagfirska", seinni tíma lags var að finna við fornleifarannsóknirnar. Þó ég hefði beðið Hjörleif Stefánsson að taka hliðsjón af tilgátumyndum sem ég teiknaði, þá gerði hann það ekki. Kirkjan er því allt of háreist og sýnir alls ekki hvernig litlar bændakirkjur voru í öndverðri kristni á Íslandi. Ekki frekar en Þjóðveldisbærinn sýnir húsakost á Stöng í Þjórsárdal.

Hörður Ágústsson lista-  og fræðimaður réði smíði skálans, sem því miður lýsir aðeins hans eigin þjóðernisrómantík. Bæjarhús á Stöng í Þjórsárdal voru aldrei eins háreist og skálinn sem reistur var við Búrfell, sem gárungar og fornleifafræðingar kalla Gúmmí-Stöng. Við þekkjum nú loks gerð veggja yngsta skálans á Stöng eftir rannsóknir á Stöng árið 1994 og getum því með góðri samvisku sagt, að hæðið hafi verið miklu minni en á Þjóðveldisbænum. Við getur líka með vissu sagt, að skálinn sem fannst árið 1939 var reistur löngu eftir að gosið í Heklu árið 1104.

Enn er því verið að ljúga ferðamenn fulla í Þjóðveldisbænum í Þjórsárdal, þegar sagt er að bærinn hafi farið í eyði árið 1104. Hér geta fararstjórar lesið sér örlítið til og hér er að finna ítarefni.

Hjörleifur skáldar hringlaga kirkjugarð

Hvaðan Hjörleifur hefur það, að hringlaga garður hafi verið kringum kirkjugarðinn á Stöng, veit ég ekki. En það var ekki frá mér komið. Við erum enn ekki búin að finna hann.

Því miður hefur biskup Íslands vígt sögufölsun. Nóg er víst til af þeim í veikum viðum kirkjunnar. Það er falskirkja sem byggð hefur verið í Þjórsárdal. Það er fölsun, þegar menn fara ekki að ráðum þeirra sem þekkja til, fela sannleikann og ljúga.

Guðs orð og helgiathafnir eru þó vitaskuld eins góð í þessu litla/stóra guðshúsi eins og alls staðar annars staðar. Leiðinlegt er þó að húsið sé byggt á lygum og fáfræði. Kirkjan að Stöng var vitaskuld rammkaþólsk og því hefði verið betra og við hæfi að láta kaþólskan biskup vígja kirkjuna.

Þess má geta að byggingameistari "gúmmí-kirkjunnar" í Þjórsárdal er bróðir Kára í DeCode. Þetta er stórtækir bræður. Hjörleifur Stefánsson hefur gegnum árin leyst mörg verkefni fyrir Þjóðminjasafnið listavel, en kirkjan við Þjóðveldisbæinn er manísk og ýkt, þó smíðavinna á henni sé listavel úr garði gerð að mínu mati.

Leiðinlegt að þetta skyldi hafa farið á þennan veg og skömm sé íslensku þjóðkirkjunni fyrir að taka þátt í aðför að fræðilegum heiðri manna. Slíkri kirkju mun aldrei farnast vel.

Af siðferði og siðleysi í íslenskri fornleifafræði

Í dag las ég heilmikla gagnrýni á Fornleifastofnun Íslands, (FSÍ), í Morgunblaðinu (sjá hér). Það sem þar kemur fram er hrikalegt. Ég hef enga ástæðu til að draga það sem ég las í efa, vegna þekkingar minnar á líkum málum. Sérstaklega þykir mér framkoma Thomas H. McGovern við Albínu Huldu Pálsdóttur, sem hann bókstaflega flæmdi úr doktorsnámi, vera glæp.  Ég er ekki í vafa um að aðferð sú sem hann beitir gegn henni stangast á við reglur CUNY og venjulegt siðferði og siðfræði við háskóla í Bandaríkjunum. McGovern er samstarfsmaður FÍS, sem úthýsa vildi Albínu af markaði sem þeir hafa geta stjórnað að vild vegna góðra sambanda og ríkisfyrirgreiðslu sem aðrir hafa ekki notið.

Ég þekki og þekkti til nokkurra þeirra sem nefndir eru til sögunnar í Morgunblaðinu í dag, þar á meðal er Thomas H. McGovern. Siðleysi hans kynntist ég á eigin líkama fyrir langa löngu. Ég vann eitt sinn með honum að verkefni í Strandasýslu. Það stóð lengi á því að fjölþjóðlegur hópur sem rannsaka vildi í Strandasýslu fengi tilskilin leyfi frá Fornleifanefnd, sem þá gaf út slík leyfi. Ýmsar upplýsingar vantaði frá umsækjanda. En þrátt fyrir að leyfi væri ekki enn komið eftir langa bið, hófu bandarískir og kanadískur fornleifafræðingar rannsóknir í leyfisleysi, og það án minnar vitundar. Ég vara að skrá fornleifar á öðrum stað og kom einn daginn að kanadískum starfsmanni rannsóknarinnar og fyrrverandi samstarfsmanni McGoverns, Thomas Amorosi, að óvörum, þar sem þeir voru að grafa í leyfisleysi í Trékyllisvík. Þegar ég komst að þessu, ákvað ég að láta af störfum í verkefninu.  Ég bar við siðleysi samstarfsmanna minna. Skömmu síðar barst mér bréf frá Thomas H. McGovern, þar sem hann hafði í hótunum við mig. Hann gaf til að mynda í skyn að hann myndi sjá til þess að ég myndi aldrei aftur geta fengið vinnu í fornleifafræði á Íslandi. Hann hótaði því einnig að beina fjármagni því sem hann gæti komið með í rannsóknir á Íslandi til Rússa. Ég óskaði honum góðs gengis og samvinnu við Rússa og spurði hann, hvort hann ætlaði að rannsaka ríkjum þar sem Rússar stunduðu þjóðarmorð. Mér þótti siðferði þessa bandaríska samstarfsmanns míns fyrir neðan allt velsæmi og prísaði mig sælan fyrir að þurfa ekki að hafa meira af honum að segja.

Ekki lét McGovern sér þó þetta nægja. Þegar ég sótti um stöðu á Þjóðminjasafni Íslands árið 1993, þá ritaði McGovern settum þjóðminjaverði bréf til að sverta mig. Hann mun einnig hafa sent Háskóla Íslands svipað níðbréf um mig. Mér var afhent þetta bréf fljótlega eftir að ég hóf störf og geymi það enn, því það er eitt siðlausasta plagg sem ég hef fengið í hendur á ævi minni.

Grein sú sem hér fer á eftir fjallar um lélegt siðferði Orra Vésteinssonar, sem einnig eru nefndur til sögunnar í Morgunblaðinu í dag, í fræðigrein árið 2008. Meðhöfundar með honum að þeirri grein eru einmitt Thomas H. McGovern og Sophia Perdikaris. Þau eru einnig nefnd í grein Morgunblaðsins, þar sem sagt er frá því hvernig Albínu Huldu Pálsdóttur var fórnað á svívirðilegan hátt í lágkúrulegri business-fornleifafræði á Íslandi, sem FÍS ber einna mesta ábyrgð á.

 

 

Skítleg vinnubrögð í fornleifadeild HÍ

eftir Vilhjálm Örn Vilhjálmsson

Nýverið rak ég augun í fræðigrein í virtu riti, Arctic Anthropology, þar sem því var haldið fram að Þjórsárdalur hafi farið í eyði miklu síðar en jarðfræðingar og aðrir hafa haldir fram í áraraðir. Þetta stangast reyndar á við það sem lesa má um Þjórsárdal og Stöng í Þjórsárdal á veraldarvefnum og í ritum flestra jarðfræðinga eftir 1949, þegar Sigurður Þórarinsson tilkynnti í fyrsta sinn breytingu á aldursgreiningu eyðingarinnar í Þjóðviljanum og sagði hana hafa átt sér stað árið 1104. Áður hafði hann haldið því fram að hún hefði átt sér stað árið 1300.

Bæjarrústirnar á Stöng og byggðin í dalnum eru því iðulega sögð hafa farið í eyði í Heklugosinu árið 1104. Það er orðin hefð fyrir því og flestir þekkja ekki, eða vilja ekki þekkjast við tilgátur mína um að byggðin hafi farið í eyði meira en hundrað árum síðar. Það er að segja á 13. öld. Hana setti ég upphaflega fram við Kristján Eldjárni á Sóleyjargötunni árið 1982 og síðan vann ég lengi að því að sýna fram á réttmæti tilgátu minnar.

Dr. Sigurður Þórarinsson lauk margra ára rannsóknum sínum á gjóskufræði Heklu með því að halda því fram að Eldgos í Heklu árið 1104 hefði grandað byggð í Þjórsárdal. Áður hafði hann oft skipt um skoðun á eyðingunni, eins og góðum fræðimanni sæmir.  Vafinn á nefnilega ávallt að ráða. Arftakar Sigurðar Þórarinsson og lærisveinar hafa hins vegar verið gjarnir á að líta á niðurstöður hans sem heilagan sannleika, sem er líklega það leiðinlegasta sem gerst getur fyrir minningu og fræði merkra manna. Fræði eru, og verða ávallt, tímanna tákn. Vitnisburður þess tíma sem menn lifðu á, en ekki endanlegur sannleikur.

Myndin er frá rannsóknum á kirkjurúst á Stöng í Þjórsárdal sumarið 1993

 

Rannsóknir mínar á fornleifum á Stöng og forgripum, sem fóru fram á tímabilinu 1983-1996, og sem er hægt að lesa um í þessum ritum, sýndu hins vegar greinilega, að Þjórsárdalur fór ekki eyði árið 1104, heldur á 13. öld, eða þó nokkkru eftir 1200. Ég get því miður ekki sett búsetulokin upp á neitt eitt ár, því það var ekki eitt stakt eldgos sem olli eyðingu byggðarinnar. Forngripir, kolefnisaldursgreiningar og afstaða jarðlaga sýndu það glögglega. Dalurinn og margir bæir í honum fóru í eyði í kjölfar versnandi jarðagæða, vegna áhrifa eldgosa, vegna kólnandi veðurfars, vegna ofbeitar og einnig vegna uppblásturs. Ástæðurnar voru þannig margþættar.  Þetta hef ég skrifað um í að minnsta kosti 7 ritum og m.a. í  Lesbók Morgunblaðsins.

Fyrrnefnd grein frá 2008 í Arctic Anthropology, sem lýsir niðurstöðum rannsókna á jarðvegssniðum í Þjórsárdal, er eftir vísindamenn frá mismunandi löndum. Sumir þeirra voru ekki einu sinni viðstaddir rannsóknina sem þeir eru meðhöfundar að grein um.  Það er lenska í löndum þar sem menn þurfa að sýna ákveðinn fjölda fræðigreina á ári til að halda stöðu sinni. Til að gera langt mál stutt, komast þeir að sömu meginniðurstöðu og ég, og get ég ekki annað en fagnað því. Því fyrir nokkrum árum var það sem ég skrifaði og sagði talið til villutrúar, og skrifuðu menn um mín fræði með ærumeiðingum, því þeir álitu að ég væri að sverta menningu Sigurðar Þórarinssonar er ég dró niðurstöður hans í efa.  Gagnrýni á guðfeður ógagnrýninna lagsmanna, er ávallt talið vera guðlast.

En við nánari lesningu sá  ég, að ég á greinilega ekki að njóta sannmælis í greininni eftir Orra og félaga hans í útlöndum, eða heiðursins af því að hafa leyst eitt stærsta vandamál íslenskrar fornleifafræði, aldursgreiningu byggðar í Þjórsárdal, sem velktist fyrir mönnum á síðari hluta 20. aldar vegna aðferðafræðilegra nærsýni íslenskra gjóskufræðinga og ýmissa fornleifafræðinga og sagnfræðinga. Þannig er t.d. enn á sýningu Þjóðminjasafni Íslands greint frá Stöng í Þjórsárdal sem bæ sem fór í eyði árið 1104. Það vekur þó undran, því að í sömu sýningu nokkrum metrum frá upplýsingunni um eyðingu byggðar árið 1104, er upplýst að byggð hafi haldist fram undir 1200.

 

Höfundur tekur gjóskulagasýni á Stöng í Þjórsárdal 1993

 

Í greininni í Arctic Anthropology er ýjað að því að ég hafi ekki látið rannsaka gjóskulög á Stöng. Þetta er mjög ljót rangfærsla. Jarðfræðingar og aðrir fornleifafræðingar komu og sáu sniðin á Stöng, sem eru aðeins umfangsmeiri en snið jarðfræðinganna og síðast þegar ég gróf á Stöng bað ég yfirgjóskufræðing HÍ að koma á staðinn. Taldi hún að það væri óðarfi, því hún sagði að ég þekkti öll gjóskulögin.  Það geri ég, reyndar eftir margra ára reynslu, og get líka með góðri samvisku sagt og sýnt fram á að mannvistarlög mynduðust ofan á vikrinum sem féll í Heklugosinu mikla árið 1104.

Ég geri ráð fyrir því að Íslendingurinn í hópi greinarhöfunda, Orri Vésteinsson, sem er með doktorspróf í sagnfræði, hafi aðstoðað meðhöfunda sína við að finna þá grein eftir mig sem vitnað er í, þar sem samstarfsmenn hans eru ekki talandi á Íslensku né norrænar tungur, (þótt greinar á ensku um aldursgreiningar séu nú vissulega líka til eftir mig og hefur einn meðhöfunda greinarinnar skrifað í og ritstýrt ritum þar sem þær komu út). Orri dregur einvörðungu upp fyrstu grein mína um efnið frá 1989. Þá var ég  mjög tregur til að setja fram neinar heildarniðurstöður. Ég greindi reyndar frá frá því árið 1989 og hef greint frá því á fjölmörgum stöðum síðan, að ég telji að eyðing Þjórsárdals hafi átt sér stað vegna margra þátta. Það má t.d. lesa hér í hinu víðlesna fornleifafræðiriti danska, Skalk (1996), hér og hér.

Gjóskulögum var gefinn mjög mikill gaumur við rannsóknir á Stöng, en ekki var eingöngu

stuðst við þau við endurskoðun aldursgreiningar byggðar í Þjóðarsárdal. Til eru aðrar og

áreiðanlegri aðferðir til aldursgreininga.

 

En Orri Vésteinsson dósent í fornleifafræði við Háskóla Íslands er ekki betur að sér í því sem ritað hefur verið um Þjórsárdalinn á síðustu áratugum, að hann velur elstu ritgerð mína birta um efnið til að vitna í. Hentugt, því hann og meðhöfundar hans halda því fram að ég hafi ekki komist að sömu niðurstöðu og þeir. Mikið rétt. Þegar greinin sem vitnað er í var rituð árið 1989, var ég ekki búinn að rannsaka nóg til að koma með neinar afgerandi niðurstöður.  En ég greindi vissulega frá þeim síðar, m.a. í grein í norsku riti sem dr. Orri Vésteinsson hefur meira að segja vitnað í í doktorsritgerð sinni í sagnfræði frá Lundúnaháskóla.   

Í stað þess að fara rétt með um rannsóknir mínar, gerir Orri mikið úr því að ég hafi bent á að brot úr leirkeri af enskri gerð, sem sérfræðingar á Englandi vildu aðeins aldursgreina til 13. aldar, hafi ekki passað við eyðingu byggðar í Þjórsárdal árið 1104. Þessi eini gripur var aðeins lítið brot af öllum þeim rökum og niðurstöðum sem bentu í þá átt að Stöng og mikill hluti Þjórsárdals gæti ekki hafa farið í eyði árið 1104. Orra Vésteinssyni ætti að hafa verið í fersku minni, að ýmsir samstarfsmenn hans gegnum árin gerðu því skóna að þeir bresku sérfræðingar, með sérþekkingu á leirkerategund þeirri sem brotið á Stöng var af, vissu ekkert hvað þeir voru að tala um.

En nú vitum við það. Orri og Dugmore og eitthvað fólk frá Ameríku, sem ekki var á staðnum þegar þessar rannsóknir í Þjórsárdal fóru fram, eru nú búin að sýna okkur að Grimston leirker frá 13. öld á Stöng séu ekki óeðlilegur hlutur.

Það var ég þegar búinn að gera í rannsóknarskýrslu árið 1983 og í Kandídatsritgerð árið 1985. Brotið hefur verið kynnt og ferðast með víkingasýningum um Evrópu sem forngripur frá 13. öld.  Orri og samstarfsmenn hans hafa greinilega ekki fylgst með. Margt hefur greinilega farið fram hjá þeim sem kenna komandi kynslóðum fornleifafræðinga á Íslandi í HÍ.

Þetta er að mínu mati ljót og lítilsigld heimildameðferð, og vísvitandi þöggun á niðurstöðum annarra og er Orra Vesteinssyni og Háskóla Íslands til háborinnar skammar.  Hugsar maður til afleiðinganna fyrir Hannes Hólmstein Gissurarson, sem menn töldu vitna of mikið í aðra, hvernig verður starfsmaður Hí sem sniðgengur niðurstöður annarra meðhöndlaður? Ég býst náttúrulega við því að HÍ aðhafist eitthvað, nema að sniðganga og tilvitnunarleysi sé viðurkenndar aðferðir í HÍ.

Dr. Bjarni F. Einarsson við mælingar á Stöng í Þjórsárdal

 

En að betur athuguðu máli held ég að HÍ geri mannamun. Menn ærðust í HÍ út af Hannesi, en Orri er stikkfrí. Enda á réttum reit í pólitíkinni á sérhverjum tíma. Reyndar hefur Orri Vésteinsson áður stundað þann ljóta leik, að gera niðurstöður annarra að sínum með því að vitna ekki í, eða einfaldlega rangt í upphafsmenn tilgátna eða að sniðganga niðurstöður annarra, t.d. doktors Bjarna Einarssonar. Þess eru dæmi að niðurstöður ýmissa íslenskra fornleifafræðinga séu ekki með í kennsluefni HÍ í fornleifafræði. Þessu hlýtur Orri að stjórna. Eins og kennsluefnið er úr garði gert, virðist það ekki vera nein tilviljun. Íslensk fornleifafræði er ekki kennd í heild sinni. Aðeins það sem hentar ákveðinni klíku. Annað er þaggað niður.

Ég hafði samband við aðalhöfund greinarinnar  í Arctic Anthropology, sömuleiðis ritstjóra þess Susan Kaplan og Orra Vésteinsson vegna óánægju minnar með vinnubrögðin í greininni og lélegar tilvitnanir í vísinda- og fræðistörf mín. Orri er þögull sem gröfin. Hann svarar greinilega ekki gagnrýni. Hvað getur hann líka sagt? Vill hann halda því fram að hann hafi uppgötvað að Þjórsárdalur fór ekki í eyði í byrjun 12. aldar?

Hvað sem öðru líður, og þó svo að Orri og félagar vilji næla í heiðurinn fyrir það sem ég skrifaði m.a. grein um í Árbók Fornleifafélagsins árið 1991 og fékk ekkert annað en ærumeiðandi svargrein fyrir frá jarðfræðingi við HÍ, er augljóst að Þjóðminjasafn Íslands verður að endurskoða fastasýningu sína (meira um það síðar). Þar er einfaldlega farið með rangt og mótsagnakennt mál um endalok miðaldabyggðarinnar í Þjórsárdal. Væntanlega tekur Orri undir það með mér - og fær jafnvel heiðurinn fyrir - og vonandi eins og eina ærumeiðandi grein frá einhverjum gallsúrum jarðfræðingi.

Kannski eru siðferðilega hæpnar aðferðir í tengslum við Fornleifadeild HÍ algengari en grein Morgunblaðsins þann 20.5.2009 gefur til kynna?

Pepsi finnst á Ströndum

Ég er mikill áhugamaður um gosdrykki og skrifaði einu sinni pistil hér á blogginu mínu um hinn góða drykk Sinalco. Margir deildu nostalgíunni með mér. Minningarnar gusu upp, hressandi, bætandi og kætandi. Ekki var laust við að Sinalcodrykkjumenn hefðu bæði hraustlegra útlit og væru betur tenntir en þeir sem eru forfallnir kókistar.

Hér sjáið þið mynd af Pepsiflösku frá stríðsárunum, sem framleidd var af Sanitas. Nánar tiltekið er flaskan frá 1943, því 1944 var farið að nota amerískar flöskur. Líklega er flaskan úr Ingólfsfirði á Ströndum ein elsta Pepsiflaska sem til er á Íslandi. Ég tel að flaskan, sem ég fann í Ingólfsfirði á Ströndum, sé þjóðardýrgripur. 

Dropinn af Pepsi var dýr árið 1943. Í Nóvember 1943 tilkynnti verðlagsstjórinn að hámarksverð á flösku af Pepsi-Cola bæri að vera í hæsta lagi 1 króna.  Þá var krónan á svipuðu róli og danska krónan.  Ein dönsk króna árið 1943 er sama og 19,51 kr. í dag , það er að segja 456 íslenskar á núgengi (19.5.2009).

Nútímaauglýsingin kom til landsins með Pepsi-Cola. Menn höfðu aldrei séð neitt slíkt áður: Þjóðviljinn greinir frá þessu 28. júní 1944. 

Pepsi-Cola
Bæjarbúar hafa veitt eftirtekt nýstárlegu fyrirbrigði á Lækjartorgi. Í klukkuturninn er komin heljarstór mynd af flösku, svo stór að sæmilega sjónskýr maður sér hana allvel alla leið ofan af Arnarhóli. Þetta er auglýsing fyrir Pepsi-Cola, sem er fyrirmyndar svaladrykkur amerískur, ekki ósvipaður Coca-Cola.... En ekki verður sagt að þessi stóra auglýsing sé nein bæjarprýði — og frekar óþjóðleg, þótt hún væri fest upp á hátíð lýðveldisins.
Ó. Þ.

Þess má geta að ekki var einn einasti dropi í Pepsi í flöskunni þegar ég fann hana fyrir réttum 20 árum. Það gerði nú ekki mikið til, því ég hef aldrei verið neinn áhugamaður um Pepsi, þetta ropvatn sem varð til í Norður-Karólínu árið 1898 

Samkvæmt tímatalsfræði Pepsi vörumerkisins, varð Pepsi merkið á flöskunni frá Ingólfsfirði til árið 1906. Haldið er fram að merkið hafi breyst árið 1940. En auglýsingar í Bandaríkjunum frá 5. áratugnum bera nákvæmlega sama merkið og var á fyrstu flöskunum á Íslandi.  

Ef einhver hefur fundið tappann af flöskunni frá Ingólfsfirði á Ströndum, mega þeir hafa samband. Myndin af léttklæddu konunum er víst ekki frá síldarplaninu á Ingólfsfirði.