Leita í fréttum mbl.is

Fćrsluflokkur: Menning og listir

Vinir forsetans skrifa

 
Skólaskurđstofan

Beikon og Kosherbeib á Bessó eiga marga merka vini. Vinir Dorritar eru sér kapítuli, sem kannski verđur vikiđ ađ síđar. Ekki hugnast mér allir vinir Ólafs Ragnars. Sumir eru í meira lagi spúkí.

Einn slíkur hefur hreiđrađ um sig í Indónesíu. Hann er fyrrverandi embćttismađur og háskólamađur frá Englandi, Dr. Terry Lacey, sem gerđist múslími ţegar hann gafst upp á jólunum. Hann skrifar sem óđur vćri, og greinar hans birtast um allan heim múslíma, á ensku, arabísku og öđrum tungumálum. Venjulega skrifar hann um ágćti Íslams, án ţess ađ vera fćr um ađ sjá allt ţađ sem illa hjá börnum Múhameđs. Einnig ritar Lacey ţessi um efnahagslíf í múslímskum löndum,  sem hann telur fremra öđrum, og svo gleđst hann stórum yfir óförum vestrćnna ríkja á hinum síđustu og verstu tímum.

Ţennan mann dró Ólafur til Íslands frá Manchester fyrir löngu síđan til ađ láta hann halda fyrirlestra í Hí. Ţá var hann vćntanlega ekki orđin Múslím.

Nú á ögurstund Íslands, ţakkar Lacey fyrir sig (annar hluti hér) í einum af ţeim fjarlćgu fjölmiđlum sem vilja taka efni hans, vefritinu The Palestine Chronicle, međ skrítinni grein ţar sem Íslandi er líkt viđ Indónesíu. Ţađ er samlíking sem ég vildi hafa mig frábeđna. Indónesía er ríki sem stundađ hefur fjöldamorđ, ţar sem öfgar annarrar menningar hefur náđ ađ eyđileggja ţjóđarbrot sem ađ eđlisfari eru friđsamlegt fólk. Samlíkingar Íslands viđ Indónesíu ćttu ađ ađ enda viđ eldfjöll og gos.

Lacey minnist í grein sinni í Palestínu dvalar sinni á Íslandi og er ţar međ alls kyns rugling um Ísland. Hann heldur ţví fram ađ Ísland hafi orđiđ lýđveldi áriđ 1949. Loftleiđaflugfreyjur eru honum greinilega minnisstćđar og eitthvađ sem fćr gamlan mann til ađ dreyma vota og ó-íslamska drauma í Indónesíu, ţar sem smám saman er veriđ ađ hylja allt kvenfólk.  Flugfreyjur (kannski Jóhanna Sigurđardóttir) og captain Ólafur geta veriđ mönnum minnisstćđ í einhverju óráđi í Indónesíu.  En grein um hinn vonda og ógeđfellda Gordon  Brown (ţađ geta allir veriđ sammála um), ţar sem Íslandi er bent á ágćti Íslams, og vanda okkar er líkt viđ vanda Indónesa fyrir 10 árum, eru út í hróa hött.  Hryđjuverk á Balí, alls kyns spilling, ofsóknir gegn minnihlutahópum, kvenfyrirlitning, svo ekki sé talađ um umskurn stúlkubarna, er eđli hins indónesíska Íslams. Hann hefur eflst vegna haturs í garđ ţeirra sem settu landiđ á réttan kjöl.

Ţegar Lacey telur Íslam vera ástćđuna fyrir ţví ađ Indónesía hafi rétt úr kútnum eftir ađ IMF setti landiđ undir eftirlit áriđ 1998, er Lacey ţessi ađ vađa í villu. Indónesía er í dag nćr ţví ađ vera lýđrćđisríki en nokkru sinni fyrr vegna IMF, ekki vegna Íslam. Ef einhverjir fáráđlingar vćru farnir ađ halda ađ Íslam sé lausnin fyrir Ísland í stađ IMF. Gleymiđ ţví hróin mín. Notiđ sprengikraft ţjóđarinnar í eitthvađ uppbyggilegra.

Hins vegar hefur ýmislegt veriđ líkt međ efnahagsviđundri Íslendinga og Öfgaíslam, sem bent gćti til ţess ađ síđastnefnda fyrirbćriđ muni líka falla ađ lokum. Af báđum fyrirbćrunum miklađist lýđurinn út af engu. Hvorug fyrirbrigđin endurspegla hinn eđlilega heim.

Myndirnar eru úr skólaskurđstofu í Indónesíu og frá hýđingu. Ţađ er ekki nema von ađ hlutirnir gangi hćgt í Indónesíu.

Indónesísk lýđrćđi

Hallelujah á Austurvelli

 
Blond Jesus praying for the Icelanders

Nú er svo komiđ, ađ augljóst er ađ engin ráđ duga nema bćnin. Jón Valur, Páfinn og ađrir hafa áđur bent á ţessa merku lausn, svo ţetta er ekkert skúbb.  

Svo vel vill til, ađ í ljós er komiđ ađ Jesús fćddist á 17. júní,  heilum tveimur sumrum áđur en Kristur fćddist.  Ţess vegna hafa trúlausir, Vantrúarfólk, allslausir, leysingjar, vitringar anarkistar og nokkur egg og skyrdollur, kallađ ţjóđina til bćnastundar fyrir framan Alţingishúsiđ nćstkomandi laugardag. Messuvíniđ er í bođi  Rio Tinto og líkami Krists er náttúrulega í bođi Bónusfeđga..međan birgđir leyfa.  

Framsögumađur verđur DoktorE, Matthías í Vantrú heldur fjallrćđu og fúkyrđi og Biskup Íslands hugvekju og heilindi en Hallgrímur Helgason ţjónar fyrir altari. Hörđur Trúbador mun vera međ armbindi í stíl. Ţađ er veriđ ađ hanna ţađ.

Myndin er af Doktor E, eđa einhverjum fornleifafrćđingi í damasklaki, ásamt öđrum hippum á 17. júní-samkomu viđ Viđeyjarsund í fyrrasumar.


mbl.is „Jesús fćddist 17. júní“
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Hann heillar menn

 
Bar de los hombres

Ekki sýnist mér annađ en ađ Guđni heilli enn framsćkna punga.


SS og Ali

ss ali bacon
 

Jú,  ćsiđ ykkur bara strax upp, ţiđ heilögu skarar íslenskra bloggheima. Auđvitađ haldiđ ţiđ ađ ég sé ađ fara ađ skrifa um öfgar, skapa nýja Múhameđskreppu, ađ stríđa Ţýskurum út af fortíđinni. Nei, ég er bara ađ fara ađ skrifa um pylsu- og áleggsmenningu íslensku ţjóđarinnar, sem lengi hefur veriđ kennd viđ ALI og SS.

Sláturfélag Suđurlands og Ali svín Ţorvalds í Síld og Fisk, eru auđvitađ príma pródúkt. Fyrir utan rotturnar sem ég sá fyrir utan pylsugerđarhús SS viđ Skúlagötu ţegar ég var ungur, og sóđaskapinn í kjötvinnslunni viđ hliđina á Hótel Holti í gamla daga, ţá eru SS og Ali örugglega fyrirtaks afurđir í dag. Aldrei keypti ég neitt af ţessu síđast ţegar ég bjó á Íslandi. Allt Ali og SS-kyns í ţörmum, sperđlar, bjúgu, pylsur, pulsur og skífuskoriđ pálegg var svo dýrt miđađ viđ ţađ sem ég vandist í Danaveldi á námsárunum, ađ ég keypti fisk eđa bara lambakótilettur í stađinn. Kannski eina eđa tvćr pulsur á Bćjarins Bestu.

Allir ţekkja ţjóđsögurnar um gyđingana sem komu til Íslands og sáu SS vörur í SS-verslun Hafnarstrćti og hypjuđu sig strax í burtu; eđa emírinn Alí, sem sprakk á limminu ţegar hann sá ALI bacon-svínsskiltiđ, er blasir viđ öllum sem keyra til höfuđborgarinnar frá Keflavík. Svo var ţađ vingjarnlegur og vel girtur veitingamađur í Skíđaskálanum í Hveradölum, sem ekki kunni á menningarsöguna og serverađi grísakótelettur fyrir Sádía. Skálinn var lengi vel uppnefndur Uppsöluskálinn eftir ţađ.

Clinton joins the SS

Sönn er sagan af Bill Clinton, sem fékk sér tvćr SS-wieners á Bćjarins Bestu ţegar hann gerđi stopp á Íslandi áriđ 2004. Ţađ snarl er skráđ í mannkynssöguna, ţví Bill fékk hjartamein tveimur dögum síđar. Mér er sagt, ađ hćgt sé ađ kaupa sér nokkuđ sem kallast Clintonbanar hjá velbyrgđum pylsusölum. Ţađ er líklega heitur hundur međ miklu stráaldri.

Hvađ ćtlar ţú verđa, ţegar ţú ert orđinn stór? var einatt spurt fyrr á árum. Sumir urđu útrásarsvín. Eitt er víst ađ framleiđslan á grjúpánum og skinkum heldur áfram, og hér er verkleg kennsla í ţví. Bölvađ svínarí.

Framleiđsluaukning
 Viđbót: Tveimur dögum eftir ađ ţessi fćrsla var skrifuđ, greindi DV frá ţví ađ Íslendingar treystu SS pylsum betur en ríkisstjórninni. Nćsta ríkisstjórn samanstendur ţá af skinkum, hangikjöti,
pylsum og hrossabjúgum, og kannski einu sćtu London Lambi. Beikon og Kosherbeib
verđa áfram á Bessó
Ţjóđin treystir SS

Ísland aftur á steinöld

 
back to the Stone Age

 

Hinir stćđilegu Eyjaskeggjar, Guđmundur Magnússon ritstjóri at large, og Egill Helgason larger than XXL, hafa báđir veriđ ađ velta ţví sama fyrir sér á Eyjunni, nefnilega ţjóđsögunni um ađ Ísland hafi veriđ eitt fátćkasta ríki Evrópu, áđur en tálsýnir og illa fengnir sjóđir bárust til landsins međ útrásarvíkingunum. Sjúkdómsgreining Egils og nokkurra lesenda Eyjunnar er ađ sögn meinćxli, sem blórabloggarinn Hannes Hólmsteinn mun hafa komiđ fyrir í heilum manna. Kreppulćknisfrćđi Guđmundar og Egils ber dálítinn keim af sparđatíningi og orsakaleit í algjörum fjarstćđum.  

Áriđ 1924 var ástandiđ á Íslandi líka slćmt. Lausn stjórnmálamannanna var innflutningsbann og höft.  Ţetta vakti mikla athygli vestan og austan Atlantsála og allt suđur á Patagóníu.

Áriđ 1924 ákvađ blađamađur á Nickerbocker Press í Albany í New York ađ skrifa um ţessa undarlegu eyjarskeggja, sem til ađ styrkja krónuna sína virtust ćtla ađ hverfa aftur á steinaldarstigiđ međ ţví ađ útiloka innflutning. Fjöldi dagblađa í Bandaríkjunum birti einnig ţessi skrif í fullri lengd eđa međ úrdrćtti. Chaplin íhugađi jafnvel ađ gera kvikmynd sem gerast átti á Íslandi. Ćtli vísirinn ađ ţjóđasögunni  um hina fátćku Íslendinga hafi í raun orđiđ til áriđ 1924?

Greinin í Nickebocker Press var skreytt flennistórri teikningu, sem sýnir íslenska steinaldamenn standa á bryggju og varna nútímanum ađgangi.

Greinin í  Nickerbocker Press 22 júní 1924 bar fyrirsögnina  Back to Primitive Caveman Life: Isolated People of Iceland Decide to Prohibit Importation of Effete Modern Luxuries, to Scramble, Robinson Crusoe Fashion, for Existence the Next Two Years as Did Their Early Ancestor.  

Hér verđur stiklađ á nokkrum atriđum úr greininni, til ađ sýna ađ kreppan nú er engin ný bóla.  Lausnin, sem notuđ var til ađ styrkja krónuna áriđ 1924, ćtti ţó vart upp á pallborđiđ hjá mörgum Íslendingum í dag.

A hardy, resourceful race, the Icelanders believe their rocky, ice crusted island will produce everything they need in the way of clothing, food, shelter, warmth and even amusement.

Iceland, with her hundred thousand population, her telephones and telegraph wires, and all the other trapping of modern civilization, is about to go back to the primitive life.

Like modern Robinson Crusoes her inhabitants will fashion their own garments and shoes made of skins, they will eat only foods found about them, they will build their own beds - as completely shut off from civilization's aid as was that famous adventurer.

Having known the advantage of modern convenience, Iceland is about to thrust the aside an revert to the primitive modes of living, which existed before mortals permitted machines and other inventions to step in cater to their necessities and pander to them hand and foot.

Only the most fanciful of novelists would dare to depict a community of modern wives and husbands and their children doing without motor cars, furniture, ready-made clothes and shoes, jewelry, soap, leather goods, pictures, kodaks, canned food and all the other appurtenances of today‘s living. But this is exactly the experiment on which the plucky little isle of Iceland in the fringe of the Arctic zone is about to embark.

Outrivaling the most daring fling of the writer‘s imagination, she will for the next two years of her existence try a novel experiment, in what amounts to almost a caveman existence.

For the next two years no ready-made clothing, shoes, soap, furniture, pictures, motorcycles, automobiles, jewelry, novelties, bread, butter, cheese salt meat eggs, fruits or other foodstuffs may be imported into picturesque little Iceland, tucked away in the North Atlantic Ocean, with the nearest port of communication Leith, Scotland, five hundred sea-swept miles away.  ...

Og svo er haldiđ áfram

... The law has been adopted to permit the people of Iceland to scramble for their own existence, and thus to improve the Icelandic crown.

Can modern man do without his watch, his gas stove, his shoes, the soft valour chair he sinks into of an evening, the soap with which he laves himself before jumping into this comfortable bed? Can he do without this bed, or be content with one he fashions for himself?

Eftir enn meira blađamannrugl og endurtekningar um rúm og sápur, verđa skrif materíalistans á Knickerbocker Press nćstum eins og ađ hlusta á hátíđlegan Ólafur Ragnar, Viggu Finnboga og Bill Clinton saman í heita pottinum ađ tala um alla möguleikana á notkun heitavatns og hvera í ţágu mannkyns:

Iceland, it may be remarked in passing, is probably better equipped than any other land to embark on a voyage in primitive existence. She can in fact, paradoxically, lead the life of a caveman de luxe. What matter to her, for instance, if hot-water heaters and gas stoves be prohibited the premises? What matter if coal be ordered off the place? Does she not possess the natural hot springs and geysers that are fully capable of heating and tending to the hot-water wants of the island? Only last fall the authorities of Reykjavik were considering utilizing these works of nature for heating the whole country, and entirely doing away with coal. As it is, these famous geysers about a mile form the city have long been use by housewives as a free laundry and hot water supply.

Bath houses as well as wash houses surround these geysers so these modern Robinson Crusoes may stay as spick-and-span as their tile-tubbing brethren...

... Iceland is also further equipped for her venture by the marvellous resourcefulness and plucky spirit of the people. No land has had greater shadow. The war itself dealt the little country a fearful blow. It is in fact to recover from the economic throwback she suffered during and after the war that the little isle of the north now resorts bravely to this heroic method to set the nation once more towards prosperity.

Er ekki gaman ađ sjá hvernig sagan endurtekur sig sísona? (Marx Brothers 1941 og 1943). Eru menn kannski alltaf ađ tala um ţađ sama? Vissulega ekki, ţeir eru bara alltaf ađ gera sömu mistökin.

Hremmingarnar áriđ 1924-25 voru langt frá ţví ástandi sem nú ríkir, ţeirri andlegu steinöld ţar sem unglingsrćflar ráđast á hús međ mat og bareflum.

Reyndar voru innflutningshöftin skammvinn á Íslandi á miđjum 3. áratug síđustu aldar. Ţau voru sett á sumar vörur áriđ 1924, líkt og gert hafđi veriđ áriđ 1920. En höftin voru numin úr gildi 1. júní 1925, ţar sem men sáu fljótlega ađ heft verslun veldur ekki aukinni velmegun og styrkingu krónunnar.

Ég bendi ţeim sem hafa ţraukađ í gengum greinina, ađ ég hef bloggađ um ţessa frétt í Nickerbocker Press áđur. Lítiđ á skođanir mínar:


Spáiđ í Bubba

 

Spádómur Bubba

 

Meira af kollóttum hetjum

Einn skemmtilegasti mađur allra tíma, Bubbi Morthens, er nú orđinn faraldsspámáđur. Morgunblađiđ birti grein eftir hann í gćr, ţar sem hann spáir byltingu á Íslandi:  „Gera menn sér grein fyrir ţví ađ í fyrsta skipti í sögu ţjóđarinnar liggur uppreisn í loftinu," , segir Bubbi, sem er líka ađ spá í ćdóliđ Ţorgerđi Katrínu Gunnarsdóttur, sem hann telur framtíđarleiđtoga Sjálfstćđisflokksins.  Davíđ spákaupmađur í Svörtubjörgum veit nú örugglega meira um ţađ mál, ţótt hann vilji ekki láta neitt uppi eins og málin standa..

Ţótt Bubbi sé af viđurkenndum sígaunaćttum eins og Geir Hilmar, ţá leyfi ég mér ađ efast um spásagnargáfur hans.  En mađur getur ţó aldrei veriđ öruggur. Hópur vitleysinga međ vopnaleyfi er kannski farinn ađ ćfa box međ Bubba.

 

kissbubbi

Bubbah thank you for your great contribution


X-G. Pétur er fréttasnápur

 

G strengleikar

 

Páll Magnússon útvarpsstjóri er búinn ađ gefa G. Pétri Matthíassyni fyrrverandi fréttamanni sólahrings frest til ađ skila fréttaupptökum sem hann tók í heimildaleysi frá RÚV og birti á heimasíđu sinni og YouTube. Enn fremur á G. Pétur ađ biđjast afsökunar fyrir ţessa yfirsjón sína innan frestsins. Ef hann gerir ţađ ekki, ţá hafa lögfrćđingar RÚV samband viđ G.Pétur. Hlustiđ hér. Heyrn er sögu fríkađri.

Mér datt í hug í fćrslu um daginn, ađ G. Pétur hefđu hnuplađ viđtalinu viđ Geir Haarde, sem aldrei var birt. Ţađ reyndist rétt ályktađ hjá mér.

Nú, G. Pétur, hjólarđu bara upp í Efstaleiti og afhendir ţýfiđ og kyssir Pál Magnússon á kinnina og segir assakađu ađ ég er asni.

Nú er líka komiđ í ljós hvađ G-iđ í nafni G. Péturs ţýđir. Hann var skýrđur Geir í höfuđiđ á Geir Hallgrímssyni. Ađrar heimildir herma ađ ţađ sé hreinlega G strengurinn.


Morgunblađiđ byrjađi sem straustofa

 

morgunblađiđ 2

 

Ég er alltaf ađ grafa í gömlum skruddum eins og allir vita. Nýlega fann ég eintak af Was ich in Island sah, efter Adrian Mohr - eintak sem líklegast hefur veriđ í eigu Adolfs Hitlers og sem ég keypti á fornbókasölu í Berlín.

Í bókinni er mynd sem skýrir hvernig íslenska pressan varđ til á straustofum. Ćtli Mogginn hafi byrjađ sem gufupressa? RÚV byrjađi eins og kunnugt er sem gufuradíó. Hvort ţar hafi unniđ mörg gufumenni skal ósagt látiđ. Ég ţekki hins vegar marga bolta sem slitu barnsskónum á straustofunni.

Straustofa

Bill ţakkađi mér fyrirfram!

 

clinton in copenhagen small 

 

Já, nú er ég farinn ađ skilja ýmislegt. Til dćmis af hverju Clinton bađ konu mína fyrir ţakkir til mín fyrir Íslendingasögurnar innbundnu sumariđ 1997. Ţá botnađi ég ekkert í ţví. Nú hef ég lesiđ hvernig ađ afhendingu ţeirra var stađiđ í Hvíta Húsinu. Jón Baldvin var skipađ ađ afhenda innbundinn menningararfinn viđ sérstaka viđhöfn, og svo tók Jón bara allan heiđurinn samkvćmt söguritara forsetans. Jón segist hafa kríađ út fundi međ Clinton, sem er auđvitađ ekki heiglum hent. Hann mun hafa skemmt Bill í ţrjú korter međ rímum og tilvitnunum í Hávamál, međan ađrir fengu bara 10 mínútur. Nema Mónika. Hún fékk fékk bletti á bláa kjólinn.

Ţess vegna skil ég nú af hverju Bill rúllađi niđur rúđunni sinni og bađ konu mína sem stóđ fyrir framan hvíta húsiđ okkar á Vandkunsten í hjarta Kaupmannahöfn ađ bera ţakkir til mín og forseta míns. Mér ţóttu ţetta eitthvađ svo ópersónulegar ţakkir, ađ ég ákvađ ađ hundsa Bill, og Ólaf. Bill hefđi getađ komiđ til mín upp á 4 hćđ, ţar sem ég stóđ og myndađi allt (mundađi riffilinn). Ţannig var ţetta nú. 

Ţađ skrítnasta viđ ţetta allt er, ađ Bill bađ fyrir ţakkirnar sumariđ 1997, en Ólafur Ragnar segist hafa sent Íslendingarsögurnar í mars 1998. Eitthvađ grunar mig ađ Davíđ Oddsson hafi líka haft feitu puttana sína í ţessu máli.

Eins og sést á myndinni hér ađ ofan, átti ég í dálitlum erfiđleikum međ ađ skjóta Bill. Ţrír nćstum eins bílar birtust fyrir framan hús mitt, og ég vissi ekki í hvorum Bill var. Eitthvađ lćrđu menn greinilega eftir Dallas.

Ég komst nćr Bill sumariđ 97, og hann rétti mér vindil rétt eftir ađ ég tók ţessa mynd og sagđi: "Thank God".

bill i křben lille

mbl.is Afhending bóka dróst af gildri ástćđu
Tilkynna um óviđeigandi tengingu viđ frétt

Líkţráir Íslendingar

 Holdsveikur 1 holdsveikur 6

Einu sinni ţegar ástandiđ var jafnvel verra en ţađ er nú á Íslandi, var holdsveikin landlćg. Ţegar franski náttúrufrćđingurinn og ferđalangurinn Joseph Paul Gaimard ferđađist um ţetta volćđis land áriđ 1835 varđ á vegi hans ólánssamt, líkţrátt fólk. Listamađur í för međ Gaimard hinum franska, Eugene Robert, teiknađi ţessa og ađra holdsveika Íslendinga, sem gćtu veriđ ćttingjar einhverra okkar. Ekki var ţađ fyrr en 1898 ađ Holdsveikraspítalinn í Laugarnesi, sem lengi var stćrsta timburhús á Íslandi, var byggđur og ástandiđ fór ađ breytast til batnađar, svo og međ bćttu hreinlćti landsmanna. 

Minnumst ţessa tíma nú, ţegar allt er í klessu og allir ađ missa vitiđ vegna afglapa drengjanna í fínu fötunum.

holdsveikur 2 holdsveikur 4


« Fyrri síđa | Nćsta síđa »

Höfundur

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson
Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

vilhjalmur@mailme.dk

Bćkur

Kynning á nokkrum fćrslum, greinum og bókum PostDocs


Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikiđ á Javascript til ađ hefja innskráningu.

Hafđu samband