Hundurinn var barn þeirra

Arki allur. Ljósmynd lögreglan í Køge.

Ekki er lengur mikið skrifað um kjölturakkann Lúkas frá Akureyri eftir að hann náðist af fjöllum. Sumarævintýri Lúkasar var skemmtilegt, en enn skemmtilegra var að sjá hvernig mannfólkið á Íslandi elskar hundinn sinn meira en náungann.

Hér í Danmörku, þar sem menn tíndu sakleysi sínu og trú fyrr en Íslendingar, koma hundar ekki af fjöllumeftir ævintýri sumarsins. Tíndir, danskir hundar finnast dauðir og jafnvel myrtir.

Einn þeirra, hann Arki, fannst stunginn til bana á hrottalegasta hátt nærri íþróttamannvirki í Køge.

Hann tíndist seint í gær og fannst myrtur í morgun. "Foreldrum" sínum harmdauði og forsíðufrétt á Dönskum blöðum á morgun. Mynd af líkinu og allt.

Nú leitar danska lögreglan af ódæðismönnunum, sem stungið hafa hundinn með skrúfujárni að sögn lögreglu. Arki var annars hinn vinalegasti hundur, samkvæmt matmóður hans frú Grethe Jespersen i Køge. Hann átti það til að fylgja öllum slefandi sem kölluðu á hann.

Drengir, auðvitað drengir með innflytjendabakgrunn, hafa víst sést gera eitthvað misjafnt og er þeim lýst sem 16-18 ára gömlum og dökkklæddum. Svo margir geta komið til greina.  

Við verðum að vona að allir 16-18 ára Aliar og Muhammeðar í Køge verði ekki lagðir í einelti eins og íslenski pilturinn, sem var ákærður af hundingjaeðlinu hjá löndum vorum. En það er munur á þessum tveimur málum. Lúkas fór til fjalla og Arki fór götóttur til Guðs beina og Pedigree Pals.

Lögreglumaðurinn Søren Sørensen lofar því í Nyhedsavisen (sem blað í eigu Íslendinga, sem vita ekki enn hve lélega blaðamenn þeir hafa ráðið), að allt verði gert til að ná í þá seku "ef þeir eru sekir" (hann gefur sér ekki neitt hann Søren), og leggur afar mannúðlegt mat á málið, enda var Arki eins og "barn" Jespersen hjónanna, segir þessi vinur fjórfætlinganna hjá dönsku lögreglunni.

Póstsaga

 

Póstmaðurinn fingralangi og fyrrverandi hermaður Allah

Fyrrverandi danskur fangi í Gvantanamóa fékk vinnu sem póstmaður, þegar honum var sleppt úr haldi Bandaríkjamanna. Meintir hryðjuverkamenn eru taldir gjaldgengir sem póstmenn í Danmörku. Hinn 34 ára Slimane ABDERRAHMANE, frá Árósum, sem er hálfur Dani og hálfur heittrúarmaður, hefur nú verið hnepptur í varðhald fyrir að hafa rænt og ruplað pósti sem hann átti að bera út. Slimane er kærður fyrir að hafa stolið greiðslukortum og stolið með þeim meira en 100.000 dönskum krónum frá saklausu fólki. Hann er einnig ásakaður fyrir að hafa stolið vegabréfum, sem í Danmörku eru ekki send í ábyrðarpósti til móttakenda.

Almenningi í Danmörku kom á óvart að Slimane hefði starfað sem póstmaður í tæp tvö ár. Líklega hefur póstþjónustan í Danaveldi líka orðið dálítið bylt við. Því dags daglega gekk hinn skeggjaði ofsatrúarmaður Slimane til starfa sinna á pósthúsinu undir dönsku nafni. Áður var hann var opinberlega búinn að lýsa því yfir, eftir að hann kom heim frá tveggja ára dvöl í Gvantanamóa, að hann ætlaði að fara til Tétjeníu til að berjast við trúleysingja í nafni Allah. Að stela vegabréfum og greiðslukortum vantrúaðra í Danmörku er greinilega það næstbesta sem hryðjuverkamenn geta tekið sér fyrir hendur.

Er þetta enn ein æfingastöðin fyrir danska póstmenn? Starfið getur oft gefið Gvantanamóskar tilfinningar

Eins og flestir lesenda minna vita er ég líka starfandi póstmaður og er fúlskeggjaður eins og Slimane. Ég hef þó ekki verið í Gvantanamóa ásakaður um hryðjuverk. Þó leyfi ég mér að benda á að ég hef tekið þátt í minni háttar "hryðjuverkum" á Íslandi. Glæpur sá er varð til þess að ég er póstmaður er hins vegar miklu verri en þær gömlu syndir. Ég er nefnilega með doktorsgráðu í fornleifafræði.

"Vinnan göfgar manninn" stendur í einhverri skruddu. En því fer nú fjarri hjá danska póstinum og því hætti ég á næstunni í þessu starfi mínu, sem ég neyddist til að vinna við vegna þess að fólk með doktorsgráðu í fornleifafræði fær ekki vinnu í Danmörku. Ég neyddist líka til að yfirgefa ættjörð mína árið 1996 og góða stöðu og hef síðan ekki fengið starf í minni fræðigrein. Árið 1996 framdi ég það hryðjuverk að ég leyfði mér að segja skoðun mína á yfirmanni mínum, sem átti Íslandsmet í framúrkeyrslum á fjárlögum. Miklu hærri upphæðir en þær sem póstmaður Allah í Danmörku hefur rænt hurfu eins og sandur á haf út. Reyndar var Sturla Böðvarsson þá formaður ráðs sem ráðskaðist með Þjóðminjasafnið og brottvikningar manna sem leyfðu sér að segja sannleikann. Stulli tók enga ábyrgð frekar en fyrri daginn.

A la Carte og skål !

 

Danir eru heimsþekktir fyrir að vera góðir heim að sækja. Íslendingar kannast við þetta og hafa lært ýmislegt af frændum sínum. Veislur danska sendiráðsins voru rómaðar hér áður fyrr. Þannig var það að minnsta kosti á 4. áratug síðustu aldar.

Fína fólkið í Reykjavík vildi ólmt komast í þessar veislur og þar gerðist ýmislegt frásagnarvert í kytrum og kammerum hvíta kastalans við Hverfisgötu. Það losnaði verulega um málbeinið á íslenskum stjórnmálamönnum í þessum veislum sendiráðsins, og þær voru líka sumpart haldnar til þess arna. Mismunandi vökvi var notaður til að fá upplýsingar upp úr annars fámæltum Íslendingum.

Hér er ein að uppskriftum sendiráðsins til að afla upplýsinga sem ekki var hægt að fá með símhringingu.

 

Lax með röræg

Carlsberg

Skildpaddesuppe

Amontillado

Tunge i Gelée

Rhinskvin

Lammeryg

Champagne

Gaaseleverpostej

Bourgogne

Nougat-Is

Amontillado

Mokka

Cognac

Ætli maður hafi ekki farið pakksaddur úr svona veislum? Og hugsið ykkur öll ættfræðilegu slysin sem gátu átt sér stað á dívönum og sessilongum sendiráðsins. Ég á því miður engar myndir eða blóðsýni því til sönnunar.

Ferðasögur fyrirmenna

Heyrt hef ég, að verið sé að skrifa sögu konungsheimsóknanna á Íslandi. Það er afar merkileg saga og verður gaman að sjá hvernig það verk verður leyst.

Saga íslenskra ráherra- og forsetaferða gæti einnig orðið hin skemmtilegasta lesning. Eitt sinn fóru íslenskir forsetar ekki eins víða og ferðalangarnir Vigdís og Ólafur Ragnar hafa gert. Flugferðir voru dýrar og forseti eins og Eldjárn var aldrei eins mikið partýljón og eftirmenn hans. Þegar Bjarni Benediktsson var utanríkisráðherra komst hann oft aðeins í opinberar utanlandsferðir vegna þess að velunnari Íslendinga, C.A.C. Brun ráðuneytisstjóri í Danska utanríkisráðuneytinu, sá til þess að hann gleymdist ekki. Þetta gerðist til dæmis árið 1948 í janúar á ráðstefnu norrænna utanríkisráðherra. Brun reit: "Við tog imod paa Bristol. Dagen igennem ordinært nordisk Udenrigsministermøde, Island inkluderet. Bjarni Benediktsson spiller, imidlertid som sædvanlig, en aldeles ynkelig Rolle..." . C.A.C. Brun bjóst við meiru af embættismönnum unga lýðveldisins, sem hann hafði stutt manna mest í fæðingarhríðunum. En þar er saga sem nú er verið að vinna í.

Sveinn Björnsson átti í stökustu erfiðleikum með sjálfan sig þegar Kristján síðasti konungur Íslendinga (1918-47) andaðist  vorið 1947 og honum var boðið í útförina.  Sveinn hafði m.a. áhyggjur á viðhorfum Dana til sín vegna sonarins, sem var svæsinn nasisti og SS-liði í Danmörku á stríðsárunum.  Sveinn hafði því samband við gamlan vin sinn, C.A.C. Brun. Brun sagði honum að koma og sá persónulega til þess að dagblöð eins og Information héldu sig á mottunni og væru ekki með neitt skítkast á meðan Sveinn var í Danmörku.

Síðdegis þann 28. apríl 1947 ók Brun út á flugvöll með J.R. Dahl, sem var hásettur í hernum og átti að fylgja Sveini Björnssyni við hvert fótmál. Dahl þessi var hins vegar ekki eins háttsettur og generalmajorinn sem fylgja átti Hákoni Noregskonungi. Einhverjar rökræður höfðu spunnist í utanríkisráðuneyti Dana um hvort hægt væri að senda lágsettan mann eins og J.R. Dahl til móts við Svein. Brun lýsti svo því sem gerðist á flugvellinum:

"Á flugvellinum var okkur vísað inn á skrifstofu flugvallastjórans, þar sem Prins Knud var þegar mættur. Þarna var kræsilegt rækjusmurbrauðsborð með bjór og snaps, sem Prinsinn var þegar búinn að gera sig ríkulega heimakominn í. Hann hagaði sér eins og trúður. Friðrik Konungur vildi gjarnan hafa tekið á móti forsetanum, en þar sem ekki hafði verið gefinn upp nákvæmur lendingartíma um hádegi, hafði hann sent erfðaprinsinn í sínu umboði.

Mér kveið örlítið fyrir því, hvernig það myndi fara og .... Þegar prinsinn segir við mig:

„Heyrðu, hvað vill þessi forseti eiginlega hér niður?"

Ég: „Já það er eðlilegt að hann mæti"

Pr: "Núú, eftir allt sem hefur gerst!"

Ég: „Hvað er hans konunglega hátign að gefa í skyn?"

Pr: "Þér vitið alveg eins vel og ég. Hann fór bara til Íslands bara til að ræna krónunni af Pabba!"

Ég: "Ég held, að yðar konunglega hátign hafi fengið rangar upplýsingar. Sv. Bj. gerði alveg öfugt allt til að seinka málinu og setti alla sína pólitísku framtíð og politískan orðstír undir (o.s.fr.)".

Pr: "Já, en það var akkúrat það, sem Þér áttuð að segja maður! Þess vegna gaf ég boltann upp. Ég hef heyrt eitthvað um það, en aðrir segja að það sé rangt. En ég hef alltaf verið á þeirri skoðun að honum líkaði við pabba minn og vildi halda í Konungsdæmið. Segðu bróður mínum þetta, heyrið Þér, það er mjög mikilvægt, hann hefur gott að því að heyra það"!. "

Þá vitum við það.

Knútur prins (f. 27.7. 1900 - d. 14.6. 1976) var reyndar hið mesta flón, og vegna gáfnabrests var rétturinn til að erfa krúnuna eftir eldri bróður hans, Friðrik IX, tekinn af honum og gefinn Margréti Þórhildi árið 1953. Orðatiltækið "En gang til for Prins Knud" er enn notað þegar einhver "fattar" ekki hlutina nógu fljótt.

 

Þessi barnsungi matrós skemmti sér konunglega með Knúti

Hvað varðar Knút er grein Glücksborgarættarinnar út frá honum dálítið veik að líkamlegu og andlegu atgervi og var greinilega lengi hornkerling í höllum Margrétar Danadrottningar. Frænka Margrétar, Elisabeth prinsessa, dóttir Knúts, heldur nú orðið jólin ein og yfirgefin með eldabusku sinni og sagði frá því í Søndagsavisen árið 2005.

Það sem Knútur prins sagði við Brun yfir smurbrauðinu á flugvellinum í Kastrup endurspeglaði viðhorf bróður hans, Friðriks IX, sem var óþreyttur að segja C.A.C. Brun neikvæða skoðun sína á fyrsta íslenska forsetanum, en Friðrik rómaði hins vegar jafnan aðra Íslendinga.

Sveinn Björnsson kom til Kaupmannahafnar og tók þátt í útför Kristjáns X á tilheyrilegan hátt og enginn angraði hann opinberlega.

Hér eru nokkrar söguhetjurnar saman komnar á Íþróttavellinum í Reykjavík þann 18. júní 1936. Knútur prins (1), Kristján tíundi (2), C.A.C. Brun (3), Hermann Jónasson (4) og óþekk(t)ur drengur (5):

The Freud Watch

Á síðustu 30 árum hefur vinnumarkaðurinn í Evrópu breyst mjög. Konur fóru út á markaðinn og nú þarf tvö laun til að framfleyta venjulegri fjölskyldu. Ekki get ég skýrt út þær hagfræðilegu breytingar, en hugsanlega skýrir hún líka af hverju neyslan er meiri nú en þegar maður var barn fyrir 40 árum síðan. Jafnmargar konur og menn á vinnumarkaðnum er auðvitað mannréttindi og ég vil ekki láta skilja mig þannig að það hafi ekki verið góð þróun.

Nú er hins vegar landlæg ný bylgja eða fyrirbæri á vinnumarkaðnum. Hún hefur reyndar verið að krauma í nokkur ár, án þess að ég hafi velt þessu mikið fyrir mér. Það er hin öfgafulla ungviðisdýrkun vinnumarkaðarins.

Í Danmörku hefur það verið þannig í mörg ár, að maður gat ekki komið inn í bakarí án þess að afgreiðslustúlkurnar væru á barnsaldri, helst ljóshærðar, laglegar og ekki sérlega sleipar í reikningi. Engin tilviljun er heldur að þær voru kallaðar bagerjomfruer. Það sama gilti í ýmsum illa launuðum atvinnugreinum. Þar voru aðeins ráðnar ógiftar konur. Þetta voru einu störfin sem þeim stóð til boða á vinnumarkaðinum, áður en þær giftust smiði, lækni, tæknifræðingi eða öðrum lögnum handymönnum og eignuðust mörg börn.

Ef Freud karlinn hefði verið á lífi nú, hefði honum þótt gaman að sjá hvað var að gerast. Allar ungu konurnar sem voru að farast úr hýsteríu og penisöfund á hans tíma eru orðnar vinsælasta vinnuaflið. Því yngri, því betri. Freud hefði örugglega haft söftuga skýringu á þeim atvinnurekendum sem útiloka fólk ef það er orðið 40 ára og gagnrýnið.

"Vinnuafl sem orðið 40 ára er ekki lengur sexý" las ég eitt sinn í grein, og tók til mín. Ég er því miður ekki spengileg, ljóshærð blondína, 28 ára og nýskriðinn út úr undirstrikuðum kennslubókunum. En ég verð að bíta í það súra epli að 28 ára blondínur eiga meiri möguleika á því að fá vinnu sem fornleifafræðingar en ég í Danmörku. Doktorspróf og reynsla skipta engu máli. Hipparnir, sem fengu vinnu sem safnstjórar ár 8. áratug síðustu aldar, eru mest fyrir stelpur og ekki hafa ófáir þeirra fengið sér nýjar yngri konur úr hópi þeirra sem þeir réðu.

Hjá danska Póstinum, þar sem ég starfa enn, er líka óhugnanlega ungdómsdýrkun. Allar yfirlýsingar og bæklingar sem fjalla um jafnræði og tillitssemi á vinnustaðnum eru þverbrotnar. Post Danmark vill fyrst og fremst ungt fólk sem getur hlaupið hratt. Gamlar konur með slitgigt, eins og maður sér bera út póst í Reykjavík, yrðu ekki ráðnar hjá danska Póstinum. Vinnustaðurinn er oft eins og unglingaskóli. Launin eru líka fyrir unglinga. Ég rétt slapp inn þar sem ég skoraði 98% á gáfna- og lestrarprófi sem ég fór í.

Mig grunar einnig, að yfirmenn og fyrirtækjaeigendur hugsi oft með honum litla sínum og líbidóinu, þegar þeir ráða starfsfólk. Þegar yfirmennirnir eru karlar er þetta náttúrulega fínt fyrir konur undir þrítugu en ekki gamlingja á fimmtugsaldri. Af hverju ráða ekki kvenyfirmenn karla með vömb og skalla?

Auðvitað hef ég skýringu á þessu eins og öllu. Því yngra liðið er, því auðveldara er að móta leirinn og stjórna liðinu eftir sínu höfði. Eitt sinn vann ég með hópi amerískra fornleifafræðinga. Þeir höfðu tekið með sér ungar stúdínur, sem voru eins og gengilbeinur. Ég spurði eina þeirra af hverju hún hagaði sér eins og barpía og segði í sífellu "Yes boss, oh boss og ah boss" við prófessorinn. Hún trúði mér fyrir því að þetta væri lenska í BNA, og ef hún væri ekki sæt við prófessorinn fengi hún aldrei gráður. Henni hefur gengið vel.

Þessi áhugi á bruminu og nýgræðinum fram yfir reynslu og öryggi er skrítin þróun og ekki til farnaðar fyrir vinnumarkaðinn frekar en önnur lög þjóðfélagsins.

Þörf sýning í Berlín

 

Minnismerki fyrir fórnarlömb helfararinnar í Berlín

Nú stendur yfir sýning í anddyri utanríkisráðuneytis Þýskalands í Berlín . Sýningin fjallar um gyðingahatur og leggur áherslu á að gyðingahatur er ekki bara eitthvað sem gerðist í Evrópu fyrir 60-70 árum síðan.

Þegar Ariel Sharon er teiknaður með horn er teiknarinn gyðingahatari. Þegar George Bush teiknaður, þar sem hann er umkringdur rabbínum frá "Fjórða ríkinu Ísrael"er það einnig gyðingahatur. Þegar læknir í Reykjavík, sem er talsmaður vina Palestínumanna í Íslandi, skrifar grein sem hann kallar "Israel, Israel über alles", er einnig um svæsið gyðingahatur að ræða. Hef ég fyrir því orð prófessors Wolfgangs Benz, sem er aðalráðgjafi sýningarinnar í Berlín. En hann var staddur á Akureyri í apríl í fyrra, þar sem fyrirbærið var rætt á ráðstefnu við háskólann þar í bæ. Nýbúinn Róbert Fischer er líka svæsinn gyðingahatari og kemst upp með það, þótt hann brjóti með því íslensk hegningarlög. Skrifstofublók hjá saksóknara Ríkisins svaraði með dónaskap þegar ég bað embættið um að rannsaka mál Bobba. Það var ekki hlutverk embættisins. Lögreglan taldi það heldur ekki til verka sinna. Íslensk lögregla og saksóknari sendu gyðinga úr landi á fjórða tug síðustu aldar.

Það væri ekki alvitlaust fyrir íslensk yfirvöld að fá sýninguna í þýska utanríkisráðuneytinu að láni.

Það er óneitanlega mikil þörf fyrir slíka sýningu á Íslandi.

Hvað segir Ingibjörg Sólrún?

Björgum ísbjörnunum í Kaupmannahöfn

Danir hafa slegið þessa mynt úr gulli til heiðurs íshafsslóðum, ísbjörnum og Margréti Þórhildi. Ísbirnirnir í dýragarðinum í Kaupmannahöfn njóta greinilega ekki góðs af gullinu.  

Fyrsta sinn er sá ég lifandi ísbjörn var í Lundúnum árið 1971. Ég ferðaðist með foreldrum mínum um Evrópu og sá einnig ísbirni í Frankfurt, Rotterdam og Kaupmannahöfn. Dýragarðurinn í Frankfurt bar af hinum. Hann var eins og himnaríki á jörð. Það var enginn lykt af saur eða hlandi. Alles supersauber eins og í sápuauglýsingu.

Í dýragarðinum í Kaupmannahöfn fékk ég fyrst meðkennd með dýrum. Mér þótti hræðilegt að sjá hvernig ísbjörnunum leið í ágústhitanum í þeirri smágryfju sem þeir höfðu til yfirráða. Danskir kratar ákváðu árið 1936, að enginn fjölskylda mætti búa í stærri íbúð en 76 fermetrum. Þetta hefur greinilega einnig gilt fyrir ísbirni. Aumingja ísbirnirnir voru gulir á litinn og leið greinilega illa.

Ég hef lesið mér til að ísbirnir verði 25 ára úti í náttúrunni en aðeins eldri í dýragörðum. Ísbjarnahjónin sem ég sá í Kaupmannahöfn urðu gömul og ísbjarnarungi, birna, sem kom í dýragarðinn árið 1970, og sem á hef því séð sumarið 1971, var tekinn af lífi árið 2004, hrjáð af elli, liðagigt, og jafnvel farinn að tala dönsku.

Eftir að gömlu ísbirnirnir voru aflífaðir árið 2004 tók nýtt ísbjarnapar við litlu gryfjunni. Enn leiðist þó börnum, sem dýragarðinn heimsækja, að sjá hve lítilfjörlegur aðbúnaður ísbjarnanna er. Börnin mín fóru í gær í dýragarðinn og komu heim og sögðu nákvæmlega það sama og mér þótti árið 1971.

Mörg dýr hafa nú fengið betri aðbúnað í Københavns Zoo. En eitthvað virðast ísbirnirnir hafa orðið útundan þegar nýinnréttingar í dýragarðinum voru skipulagðar.

Ég legg hér til að íslenskir útrásarmenn gerist verndarar ísbjarnanna í Kaupmannahöfn. Danir geta greinilega ekki sinnt þessu nógu vel. Hver verður fyrstur til að bjóða dýragarðinum flotta aðstöðu fyrir ísbirnina? Það yrði góð auglýsing.