Gölluð kirkja

Nú gleðjast óguðlegir væntanlega, ef þeir halda að ég fari að hallmæla kirkju og trú. Þess vegna segi ég við yður: Bless vantrúarmenn og farið til fjandans, eða eitthvað annað. Þið verðið ykkur að voða hér. Þetta er hálfheilagt blogg.

Ég heimsótti nýverið Þjórsárdalinn, þar sem ég hef ekki komið í nær 13 ár. Dalurinn hefur haft mikla þýðingu fyrir líf mitt, enda stundaði ég þar rannsóknir í nokkur sumur á tveimur síðustu áratugum 20. aldar. Ég er nú loks aftur farinn að vinna úr þeim rannsóknum, en fæ til þess lítinn stuðning.

Eins og ég greindi frá í nýlegri færslu, leyfði ég mér að endurskoða aldursgreiningu á byggð í Þjórsárdal. Nú virðist loks sem aðrir séu komnir á sömu skoðun og ég, og telji af og frá að byggð hafi lagst af í dalnum árið 1104.

En greinilega eru ekki allir tilbúnir að meðtaka nýjan sannleika. Meðan ég hef búið í Danmörku síðan 1996, hefur verið reist eftirmynd þeirrar kirkju sem ég rannsakaði á Stöng í Þjórsárdal árið 1986, 1992 og 1993. Ég hef gert þessu Guðshúsi töluverð skil og meira að segja gefið Hjörleifi Stefánssyni arkitekt, sem lengi var á sérverktakasamningi í tengslum við Þjóðminjasafni, öll gögn í hendur til að hægt væri að reisa eftirgerð kirkju við Þjóðveldisbæinn í Þjórsárdal. Ég hélt einn fund með honum á teiknistofu hans áður en ég flutti til Danaveldis árið 1996 og gaf honum ýmsar upplýsingar.

Þessi tilgáta mín hentaði ekki byggingameistaranum. Í staðinn var reist furðukirkja í Þjórsárdal

 

Mér bárust fréttir af lokum þess verkefnis og frá vígslu kirkjunnar, sem var í höndum biskups Íslands. Mér var náttúrlega ekki boðið að vera viðstaddur, frekar en á sýningu þá í Þjóðminjasafni, þar sem haglega gerðir innviðirnir kirkjunnar voru sýndir áður en kirkjan var reist í Þjórsárdal. Hvað sýnir það ykkur kæru lesendur? Ég sé starfshætti eins og þeir tíðkuðust í DDR forðum.

 

Ekki mátti heldur fara eftir þessu. Teikning þessi byggir á niðurstöðum rannsókna. Kirkjan sem í dag stendur í Þjórsárdal er hins vegar hugarfóstur hreinræktaðs þjóðernisrómantíkers.

 

Þegar ég loks sá kirkjuna við Þjóðveldisbæinn við Búrfell með eigin augum, brá mér heldur betur í brún. Arkitektinn hefur tekið sér það bessaleyfi að stækka hana alla í hlutföllum. Í stað tveggja steinalaga í vegg, eru 4-5 lög, miklu stærri steina en þeirra sem fundust í vel varðveittri rústinni að Stöng. Í stað þess að veggurinn sé um einn metri að breidd eins og hann var, því hann er varðveittur óhruninn, hefur teiknimeistarinn gert hann helmingi breiðari.  Kór kirkju Hjörleifs hefur fengið einhvern "aukarass" aftan við kórinn. Engin merki þessa "skagfirska", seinni tíma lags var að finna við fornleifarannsóknirnar. Þó ég hefði beðið Hjörleif Stefánsson að taka hliðsjón af tilgátumyndum sem ég teiknaði, þá gerði hann það ekki. Kirkjan er því allt of háreist og sýnir alls ekki hvernig litlar bændakirkjur voru í öndverðri kristni á Íslandi. Ekki frekar en Þjóðveldisbærinn sýnir húsakost á Stöng í Þjórsárdal.

Hörður Ágústsson lista-  og fræðimaður réði smíði skálans, sem því miður lýsir aðeins hans eigin þjóðernisrómantík. Bæjarhús á Stöng í Þjórsárdal voru aldrei eins háreist og skálinn sem reistur var við Búrfell, sem gárungar og fornleifafræðingar kalla Gúmmí-Stöng. Við þekkjum nú loks gerð veggja yngsta skálans á Stöng eftir rannsóknir á Stöng árið 1994 og getum því með góðri samvisku sagt, að hæðið hafi verið miklu minni en á Þjóðveldisbænum. Við getur líka með vissu sagt, að skálinn sem fannst árið 1939 var reistur löngu eftir að gosið í Heklu árið 1104.

Enn er því verið að ljúga ferðamenn fulla í Þjóðveldisbænum í Þjórsárdal, þegar sagt er að bærinn hafi farið í eyði árið 1104. Hér geta fararstjórar lesið sér örlítið til og hér er að finna ítarefni.

Hjörleifur skáldar hringlaga kirkjugarð

Hvaðan Hjörleifur hefur það, að hringlaga garður hafi verið kringum kirkjugarðinn á Stöng, veit ég ekki. En það var ekki frá mér komið. Við erum enn ekki búin að finna hann.

Því miður hefur biskup Íslands vígt sögufölsun. Nóg er víst til af þeim í veikum viðum kirkjunnar. Það er falskirkja sem byggð hefur verið í Þjórsárdal. Það er fölsun, þegar menn fara ekki að ráðum þeirra sem þekkja til, fela sannleikann og ljúga.

Guðs orð og helgiathafnir eru þó vitaskuld eins góð í þessu litla/stóra guðshúsi eins og alls staðar annars staðar. Leiðinlegt er þó að húsið sé byggt á lygum og fáfræði. Kirkjan að Stöng var vitaskuld rammkaþólsk og því hefði verið betra og við hæfi að láta kaþólskan biskup vígja kirkjuna.

Þess má geta að byggingameistari "gúmmí-kirkjunnar" í Þjórsárdal er bróðir Kára í DeCode. Þetta er stórtækir bræður. Hjörleifur Stefánsson hefur gegnum árin leyst mörg verkefni fyrir Þjóðminjasafnið listavel, en kirkjan við Þjóðveldisbæinn er manísk og ýkt, þó smíðavinna á henni sé listavel úr garði gerð að mínu mati.

Leiðinlegt að þetta skyldi hafa farið á þennan veg og skömm sé íslensku þjóðkirkjunni fyrir að taka þátt í aðför að fræðilegum heiðri manna. Slíkri kirkju mun aldrei farnast vel.

Athugasemdir

[DoctorE (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 18:15]

Fara til fjandans???? En hann er ekki til... so no go

[Guðmundur Gunnarsson (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 18:26]

Semsagt.  Komin ágætis leikmynd sem myndi plumma sig flott í víkingafestivali hjá Fjörukránni.

 Óskaplega eru menn tilbúnir að leggjast lágt. )O:

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 21.5.2009 kl. 18:33]

DoktorE hringir hjá þér klukkuverk í hvert sinn sem menn skrifa Vantrú á Íslandi?

[Óli Gneisti (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 19:32]

Ætli Doktorinn hafi ekki séð þetta á forsíðu Moggans líkt og ég. En má ég spyrja: Finnst þér ekkert að því að samkvæmt heimsmynd margra kristinna manna þá fari gyðingar til fjandans líkt og við óguðlega fólkið?

En að sjálfssögðu er öll eftirgerð sjálfkrafa fölsun, hvort sem menn fara eftir bestu kenningum eða þeim slökustu.

[Rafn Haraldur Sigurðsson (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 20:45]

Mér hefur alltaf fundist Stöng vera sérstakur staður. Sem krakki var ég á hverju sumri í Þjórsárdalnum, en faðir minn hafði  afnot af sumarbústað þar sem að Fossá mætir Þjórsá, fyrir framan virkjunina, sem var reyndar ekki til fyrstu árin sem ég var þarna. Mig minnir að sumarbústaðurinn hafi verið kallaður Gauksstaðir og þá eftir Gauki á Stöng geri ég ráð fyrir. Við veiddum mikið þarna, bæði í þjórsá og Rauðá held ég að hún heitir sem rennur fyrir framan Stöng. Einnig keyrðum við oft yfir Rauðá fyrir framan Stöng og eins langt og slóðin náði. En þarna fyrir ofan voru oft góðir veiðistaðir.

Það er einhver dulúð yfir þessum stað og fegurðin ólýsanleg.

kveðja Rafn.

[Pétur Guðmundur Ingimarsson (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 21:26]

Þetta byggingarefni hefði greinilega betur mátt nota til að reisa fjögurra metra háan virkisvegg í kringum bæinn. 

Annars saknar maður þess að ekki hafi enn verið reist tilgátukirkja eftir einhverri Skálholtskirkjunni fyrir siðbreytingu. T.d. í staðinn fyrir steinkirkjuna sem er þar núna.

[Brjánn Guðjónsson, 21.5.2009 kl. 21:56]

alltaf leiðinlegt þegar fólk getur ekki horfst í augu við söguna, eins og hún er og þarf endilega að fegra hana.

þó er mér slétt sama hvort maður í fjólubláum eða hvítum kjól hafi vígt kirkjuna.

[Kristján Hrannar Pálsson, 21.5.2009 kl. 22:54]

Leggðu niður þessa fordóma þína um að "óguðlegir" gleðjist ef þú ætlar að gagnrýna eitthvað tengt kirkjusögu á Íslandi. Ég er trúlaus sagnfræðinemi og geri mér vel grein fyrir mikilvægi kirkjunnar á Íslandi gegnum tíðina. Þar af leiðandi er sjálfsagt mál að fjallað sé um hana á sanngjarnan hátt eins og þú gerir hér fyrir ofan.

Takk fyrir stimpilinn.

[Valsól (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 23:06]

Farðu sjálfur fjandans til kristlingur!

[Kjartan Pétur Sigurðsson, 22.5.2009 kl. 07:49]

Stundum er ekki auðvelt að vera leiðsögumaður á Íslandi þegar endalaust er verið að hræra með ýmsar þekktar kenningar. í svipan kemur upp sagan um Goðafoss og svo nýlegar rannsóknir í Reykjavík um landnám.

Hér er auðvita hægt að fara út um allt land og gera merkar og tímamóta rannsóknir því landið er strábýlt og lítið kannað í sögulegu og jarðfræðilegu samhengi.

Líklega er víða pottur brotin í þessu eins og víða í Íslensku samfélagi. Spurning hvort að það vanti meira aga?

Nú er spurning hvort að Grafarkirkja með sínum hringlaga garði sé þá líka rétt?

[Tómas (IP-tala skráð) 22.5.2009 kl. 08:11]

Þetta er eflaust ekki fyrsta fölsun á vegum kirkjunnar og arkitektum. Það er reyndar sorglegt hvernig hefur verið valtað yfir fornleifafræðinga hér á landi og þeim ekki leift að segja sitt álit án þess að það sé ritskoðað af sagnfræði, kirkju og öðrum aðilum sem vilja fegra myndaalbúm þjóðarinnar

[DoctorE (IP-tala skráð) 22.5.2009 kl. 08:57]

Þetta er hæfileiki maður ;)

[Sigurður Þór Guðjónsson, 22.5.2009 kl. 12:17]

Vei hinum óguðlegu! Jahve í banastuði mun gjöreyða þeim!

[Baldur Hermannsson, 24.5.2009 kl. 11:37]

Nú er ég algerlega gáttaður. Hvar er þessi kirkja eiginlega? Það er nú ekki langt síðan ég kom í Þjórsárdal en enga kirkju sá ég.