Leitin að beinum Egils (2. hluti)

 

 

"The skull gradually fills in with densitites, as shown here, and the skull thickens and softens"

Þessa skýringu á framskriðnum Paget's sjúkdómi er að finna á síðu Stanfords háskóla um sjúkdóminn.  Ekki urðu meint bein Egils "soft", smkv. Egils sögu og Byock, eða hvað?

Leit Jesse L. Byocks að beinum Egils eru náttúrulega tálbeita. Byock notar álíka aðferð til að fá fjármagn til rannsókna sinna og þegar Kári í DeCode dáleiðir menn með "ættfræðirannsóknum", sem sýna eiga ættir manna aftur til sagnapersóna í miðaldabókmenntunum. Það hjálpar greinilega fjársterkum aðilum að létta á pyngjunni. Góð saga selur alltaf vel.

En Byock hefur farið óþarflega fram yfir það sem sæmilegt er í þessari sölumennsku í fræðunum. Að minnsta kosti yfir það sem leyfilegt er í fornleifafræði. En fornleifafræðin fjallar um allt annað nú á dögum en það að leita uppi ákveðnar persónur. Það virðast íslenskufræðingar enn vera að gera, líkt og þegar þeir eru að leita uppi höfunda Njálu og annarra fornrita.

Til þess að gera Mosfells-verkefnið kræsilegra telur Byock mönnum trú um að Egils saga lýsi Agli með sjúkdómseinkenni Paget´s disease. Hann trúir því greinilega einnig á söguna sem sagnfræðilega heimild. Hann hefur vinsað það úr af einkennum sjúkdómsins, sem honum hentuðu í greinum sínum um efnið í Viator (Vol 24, 1993) og Scientific American  (1995). Menn geta svo, þegar þeir hafa lesið greinar hans, farið inn á vef Liðagigtarsamtaka Kanada (The Arthritis Society ) eða á þessa síðu til að fá aðeins betri yfirsýn yfir sjúkdómseinkenni hjá þeim sem hrjáðir eru af þessum ólæknandi sjúkdómi. Þau einkenni eru langtum fleiri en þau sem Byock tínir til og flóknari en hausverkurinn og höfuðskelin á Agli. Byock hefur ekki sagt lesendum sínum alla sjúkdómssöguna; til dæmis að þeir sem eru hrjáðir af sjúkdóminum geti einnig liðið af sífelldum beinbrotum og verði allir skakkir og skelgdir fyrir neðan mitti. Hryggurinn vex saman og mjaðmagrindin afmyndast.  Byock heldur því fram að Agli hafi verið kalt í ellinni vegna þessa sjúkdóms. Annað segja nú sérfræðingarnir: "The bone affected by Paget's disease also tends to have more blood vessels than normal. This causes an increase in the blood supply to the area, and as a result the area may feel warmer than usual". Læknisfræði er greinilega ekki sterkasta hlið Byocks og óskandi er að hann stundi ekki lækningar í aukavinnu, líkt og þegar hann gengur fyrir að vera fornleifafræðingur á Íslandi.

Í greinum þeim um verkefnið, sem birtar hafa verið opinberlega, er heldur ekki verið að skýra hlutina til hlýtar. Eins og til dæmis að tæmda gröfin að Hrísbrú sé undir vegg kirkjunnar sem þar fannst. Það þýðir að gröfin eða gryfjan er eldri en kirkjan sem samkvæmt kolefnisaldursgreiningu er frá því um 960. Kannski er erfitt fyrir bókmenntafræðing eins og Byock at skilja svona flókna hluti. Hann átti líka erfitt með að skilja grundvallaratriði í fornleifafræði árið 1995 og þurfti að hafa íslenskan fulltrúa sér innan handar. Mér skilst að þetta sé nú mest orðið norsk-bandarísk rannsókn og gerir Margrét Hermannsdóttir skiljanlega nokkuð veður úr því í grein sinni í Lesbók Mbls. 5.5.2007. Þegar sótt var um rannsóknarleyfi og fjárveitingar árið 1996 var greint frá því að samvinna yrði höfð við fáeina Íslendinga "for ethical reasons".

Hvað varðar fjármögnun rannsóknarinnar, var alveg ljóst frá byrjun, að Byock hafði báðar hendur niður í íslenska ríkiskassann. Hann greindi mér hróðugur frá því, er hann reyndi að fá mig með í rannsóknina, að Björn Bjarnason væri "verndari" rannsóknarinnar og hefði lofað stuðningi, tækjum, fæði og þar eftir götunum. Björn bóndi hefur greinilega ekki brugðist  Byock og hafa eftirmenn hans á stóli menntamála verið álíka gjafmildir. Að Björn Bjarnason er meiri aufúsugestur á Hrísbrú en ég og kollegar mínir, sést á þessari og annari færslu í dagbókum dómsmálaráðherrans.

Þegar íslenskir fornleifafræðingar með doktorsgráðu geta ekki starfað við grein sína sökum fjárskorts og aðstöðuleysis og einn þeirra vinnur sem póstburðardýr í Danmörku, vantar mig orð yfir þá fyrirgreiðslu sem prófessor Byock hefur fengið á Íslandi til að leita beina persónu úr Íslendingasögunum. Eins og ég skrifaði í greinargerð minni árið 1995 um leit hans af Agli: "Það er í sjálfu sér sams konar verkefni og leitin af beinum Jesús Krists og gröf hans eða leitin að hinum heilaga kaleik (The Holy Grail)".

En riddari nútímans leitar ekki að gylltum kaleik eða brandinum Excalibur , heldur Agli Skallagrímssyni. Riddarinn heitir Byock og atgeir hans heitir "Spin and PR". Riddarinn er reyndar búinn að afneita sér þeim óþægindum sem það virðist vera að vera Bandaríkjamaður í brynju. Hann fékk íslenskan ríkisborgararétt árið 2004 (væntanlega á eðlilegri hátt en tendadóttir ráðherra umhverfismála um daginn). Hver veit, kannski er Byock líka orðinn tengdasonur eftir langa búsetu á íslandi. Hann er að minnsta kosti orðinn "fornleifafræðingur", en það geta víst nær allir kallað sig á Íslandi sem kaupa sér skóflu.

Gárungarnir segja mér, að næsta verkefni Byocks sé að leita uppi Loðinn Lepp. Nafnið eitt bendir eindregið til þess að þessi norski erindreki á 13. öld hafi verið með sjúkdóm, sem lýsir sér í óhemju hárvexti, ekki ósvipað og á þessum kappa:

 

 

Leitin að beinum Egils (1. hluti)

 

Í gær birti kollega minn merka grein í Lesbók Morgunblaðsins. Ég frétti af grein Margrétar Hermanns-Auðardóttur gegnum Morgunblaðsbloggið. Við dr. Margrét erum kannski ekki lengur starfsfélagar, því hvorugt okkar hefur haft sérstaklega góð tök á því að vinna við fræðigrein þá sem við notuðum fjölda ára til að sérhæfa okkur í. Ég hef þurft að leita á önnur mið eftir að mér var vísað úr starfi og ég settur í ævarandi atvinnubann á Þjóðminjasafni Íslands (Það er víst einsdæmi á Íslandi). En Margrét hefur alla tíð verið útundan í greininni, einatt vegna öfundar og óskammfeilni ýmissa kollega hennar og aðila, sem hafa reynd að hefta framgang fornleifafræðinnar á Íslandi.

Grein Margrétar fjallar á gagnrýninn hátt um fornleifarannsóknir Jesse L. Byocks í Mosfellsdal; um leitina að beinum Egils Skallagrímssonar, rannsóknir á haugi hans; um kirkju þá sem menn telja að haugbúinn Egill hafi verið greftraður í eftir að haugurinn var rofinn, svo og rannsóknir á Mosfelli, þar sem bein kappans munu hafa verið flutt til hinstu hvílu.

Jesse L. Byock er ekki fornleifafræðingur, en hefur samt stjórnað fornleifarannsóknum á Íslandi í rúm 10 ár. Það sem Margrét Hermanns- Auðardóttir skrifar um rannsóknir hans í grein sinni í Lesbók Morgunblaðsins, get ég í alla staðið tekið undir. Hvet ég fólk til að ná sér í Lesbókina og lesa greinina gaumgæfilega. Þar er einnig hægt að lesa um vinnubrögð í Háskóla Íslands, sem eru fyrir neðan allar hellur.

Ég skrifaði 9 blaðsíðna greinargerð þegar umsókn um leyfi til rannsóknarverkefnisins "The Mosfell Archaeological Project"barst Fornleifanefnd árið 1995. Ég sat þá í Fornleifanefnd tilnefndur af Háskóla Íslands. Það varð uppi fótur og fit. Lektor einn í háskólanum kvartaði fyrir hönd Jesse Byocks til Fornleifanefndar (með bréfi og greinargerð) og til menntamálaráðherra, sem kallaði strax formann nefndarinnar á teppið. Formaðurinn reyndi svo með öllum mætti að fá mig til að draga greinargerð mína til baka. Ég neitaði, því hún stangaðist ekki á við neitt í Þjóðminjalögum. Ég var bara að vinna fyrir nefndarlaununum og ég sá líka óhemjumarga galla á umsókninni. Rannsókninni var síðan veitt leyfi og það reyndar gefið fornleifafræðingi er heitir Timothey Earle (sem ekki er lengur viðriðinn rannsóknirnar í Mosfellsdal), þar sem Byock uppfyllti ekki skilyrðin til að stjórna rannsókninni. Ég ákvað að sitja hjá við leyfisveitinguna. Í greinargerð minni frá 1995 sýnist mér, í fljótu bragði, að ég hafi reynst nokkuð sannspár.

Margrét telur Byock og starfsfélögum hans það til lasts, að þeir hafi ekki einu sinni vitnað í rannsóknir mínar á Stöng í Þjórsárdal. Það er líka rétt hjá Margréti. Það er ekkert nýtt eða neitt sem ég kippi mér upp við. Ég er harla vanur fræðilegri sniðgöngu eða að aðrir geri mínar uppgötvanir að sínum (mun ég skrifa um það síðar). Þegar Byock og aðstoðarmenn hans sóttu um leyfi til rannsóknanna árið 1995, var þó lögð áhersla á mikilvægi rannsókna í Mosfellsdal í ljósi niðurstaðna rannsókna minna á Stöng. Síðan þá hafa þær ekki verið nefndar á nafn af Mosfellsmönnum. Kirkjurústin á Stöng, sem ég hef ekki getað stundað rannsóknir á síðan 1995, er líklega frá svipuðum tíma og kirkjan á Hrísbrú sem Byock og félagar hafa rannsakað. Úr kirkjugarðinum á Stöng hafa bein verið flutt í annan kirkjugarð eftir ákvæðum Grágásar. Sjá Lesbókargrein um rannsóknina.

Ef menn hefðu tekið tillit til greinargerðar minnar frá 1995, þar sem ég fjalla t.d. um tilurð sögunnar um haug Egils í Tjaldanesi, hefðu þeir ekki fyrir nokkrum árum asnast til að grafa í náttúrumyndun, þar sem ekkert fannst nema ísaldaruðningur. Hvers kyns "haugurinn" í Tjaldanesi er, kom einnig fram við fornleifaskráningu Þjóðminjasafnsins á svæðinu árið 1980. Árið 1817 könnuðust lærðir menn ekkert við þennan haug, þegar Commissionen for Oldsagers Opbevaring var að safna upplýsingum um fornleifar, fastar sem lausar, á Íslandi. Haugurinn er því rómantískt hugarfóstur frá 19. eða 20. öld, eins og svo margt annað í tengslum við The Mosfell Archaeological Project. Verkefnið teygir vissulega rómantíkina í fræðimennsku fram á 21. öld.

Hamingjusamir, heiðarlegir en séðir í viðskiptum

 

Ætli þessi ungi Guatamala-búi fái einhvern tíma íslenskt ríkisfang?

Lucia Celesta Molina Sierra, lögfræðinemi og líklega "Maya-prinsessa" frá Guatemala, er nú í góðum málum. Lula er orðinn Íslendingur og það hlýtur samkvæmt alþjóðlegum rannsóknum að auka bjartsýni og ánægju konunnar. Svo ekki sé talað um væntanlega námsdvöl á Bretlandseyjum með syni íslensks ráðherra. Lucia getur auðvitað ekkert gert að því hve hamingjusöm við erum á Íslandi og hve góðir og glaðir sumir alþingismenn eru í 360. hvert skipti sem þeir veita ríkisborgararétt í Paradíslandi. Til hamingju Lucia, þú ert nú á meðal hinnu útvöldu! Guatemala hefur einn færri munn að metta.

Hvað eru allir að tala um spillingu í sambandi við ríkisfangsveitinguna? Nýlegar rannsóknir sýna nefnilega á afgerandi hátt, að á Íslandi og í Finnlandi er minnst spilling á byggðu bóli.

Nú þegar er orðið svo auðvelt að verða Íslendingur, leyfi ég mér að minna á vanda þeirra flóttamanna af gyðingaættum sem komu til Íslands á 4. áratug síðustu aldar. Sumum þeirra var tafarlaust vísað úr landi eða frá. Enginn þeirra var heldur á föstu með syni íslensks ráðherra.Tímarnir eru breyttir. Jú, þegar gyðingarnir komu voru ýmsir hræddir um sinn hag á Íslandi. Hin útspekúleraða kauphéðnaþjóð mátti ekki festa rætur í landinu hreina og menga kynstofninn.

Sendifulltrúi Þriðja Ríkisins, Werner Gerlach, stytti sér stundir í þýska sendiráðinu við Túngötu með því að rannsaka hætturnar sem íslenska "stofninum" stafaði af útlendingum. Honum leist svo sem aðeins í meðallagi á mannavalið í landinu. Það gekk fram af honum þegar ungur, íslenskur samferðarmaður hans um landið sagðist aðspurður vera tilbúinn að kvænast gyðingastúlku. En lokadómurinn í úttekt Gerlachs á Íslendingum hljóðaði svo: "Útsjónasemi í viðskiptum og siðferði: Gyðingar geta ekki náð hér fótfestu. Íslendingar eru svo miklu séðari."

Hamingjusamir og séðir í viðskiptum. Er ekki eitthvað til í því?  

Lucia, þú skalt vera ævinlega velkomin sem borgari í Paradís á jörð. Mér er nefnilega alveg sama þótt einhverjir hafi hjálpað þér til að verða (Parad)Íslendingur. Hver sagði að það væri ekki spilling í Paradís? Lofaðu mér þó einu. Ekki að búa til heimasíðu eins og þá sem Bobbi Fischer er með. Það er alveg óðarfi að brjóta lögin á Íslandi, þó svo að maður hafi fengið sérstaka fyrirgreiðslu í landi hamingjuseminnar. Það gera menn auðvitað heldur ekki venjulega. En í Paradís er allt hægt.

Réttlæti handa Jonathan Pollard!

Allir með einhverja söguþekkingu vita hver Alfred Dreyfus var og af hverju hann var dæmdur í ævilanga þrælkun. Ákæran hljóðaði upp á landráð og njósnir, en gyðingahatur var afgerandi ástæða fyrir því að hann var dæmdur til dvalar á Djöflaeyju. Við vitum einnig hvernig Frakkar í endalausri sjálfumgleði sinni hafa síðan "framreitt" Dreyfus: eins og franskan hana með einglyrni og vaxað yfirvaraskegg. En svona leit hann nú út í raun og veru, karlgreyið, árið 1895:

Miklu líkari skagfirskum heiðabónda en frönsku stertimenni, ekki satt? Dreyfus fékk uppreisn æru með hjálp góðra manna. 

Allir bloggarar á Íslandi hafa örugglega lesið framhaldsöguna af fangelsun Snorra G. Bergssonarsem grunaður var um hryðjuverk á flugvelli í Bandaríkjunum fyrir nokkrum árum. Það tók einhverjar klukkustundir fyrir bandarísk yfirvöld að taka sönsum í því máli og leysa Snorra úr prísundinni. En í máli Jonathans Pollards hefur ekkert gerst í tæp 22 ár. Jonathan Pollard fékk lífstíðardóm fyrir njósnir í þágu Ísraelsríkis, vinaríki Bandaríkjanna. Njósnir Pollards komu í veg fyrir hryðjuverk.  Um sekt hans og málsbætur er hægt að lesa á heimasíðu stuðningsmanna hans og í stuttu máli í samantekt konu hans.

Það sem er ógeðfellt við mál Pollards er þyngd refsingarinnar miðað við þá refsingu sem aðrir njósnarar hafa fengið i BNA. Bandarískur maður, sem hefur njósnað fyrir Sádí Arabíu gengur laus. Sá maður er ekki gyðingur eins og Pollard. Er það tilviljun, eða er glæpur Pollards stærri en glæpur njósnara Sádi Araba?

Það er við hæfi hér að minnast þess að þeir sem dæmdir eru fyrir njósnir fyrir Ísraelsríki í Arabaríkjum fá ekki lífstíðardóma! Pollard hefði fyrir löngu verið kominn úr fangelsi ef hann hefði lent í steininum í einhverju nágrannaríki Ísraels.

Þú lesandi góði getur gert þitt til að fá Jonathan Pollard leystan úr haldi með því að senda bréf til Bandaríkjaforseta og beðið hann um að náða Jonathan Pollard.Er ekki kominn tími til að senda bréf til Bush?

Jihadmamma

Forsíða Nyhedsavisens í dag kemst á blöð sögunnar. Þar er flennistór mynd af konu, íslamskrar trúar, sem er vel pökkuð inn eftir reglum sem þó líkast til er hvergi að finna í hinni helgu bók Kóraninum. Þetta er orðin nokkuð algeng tíska hér í vissum hverfum Kaupmannahafnar og greinilega líka í Óðinsvéum og Árósi. Tíska þessi hefur verið að ryðja sér til rúms um heim allan síðan 11.9. 2001.

Nyhedsavisen leyfir sér að spyrja lesendur sína: Viljið þið láta þessa konu passa barnið ykkar?

Blaðið greinir nánar frá svona kappklæddum konum í miðju blaðinu, þar sem blaðakonan Leny Malacinski, þýskættuð ef ég tek ekki feil, skrifar um 42 ára danska konu, S. Andersen, sem gerst hefur svona gríðarlegur múslimur, að hún var rekin úr starfi sem dagmamma, bara vegna þess að hún ber niqab, sem hylur allt nema bláu augun hennar.

Það fyndna er, að þeir múslimir, sem eru spurður neðanmáls á bls. 10 í Nyhedsavisen í dag, skiptast í tvo hópa. Danskættaðar konur (múslimir), segja að það sé í lagi að hafa svona dagmömmu, en innflytjendurnir vilja ekki láta konu í niqab passa börnin sín.

Hvað mér finnst? Mér hálfleiðist alltaf að sjá konur afsala sér grundvallarréttindum sínum og ég held að þessi klæðnaður geti ekki verið mjög heilsusamlegur.

Á dagheimli sonar míns var á tímabili fóstrunemi, palestínsk stúlka, með slæðu mjög þétta og svarta. Hún kallaði alltaf son minn Rubensteg (Rúbensteik). Ég kunni bara vel við hana og var ekkert hræddur, þó svo að hún sæi son minn sem steik.

Íslendingar í Mannréttindaráð SÞ - með stuðningi Hamas?

 

 

Valgerður Sverrisdóttir, utanríkisráðherra Íslands, hefur upp á síðkastið lagt mikla áherslu á tvennt í utanríkispólitík sinni (Framsóknarflokksins). Hún vill "eðlilegt samband" við Palestínumenn, þ.e.a.s. við Hamas samtökin, og hún vill að Ísland fái sæti í Mannréttindaráði SÞ.

Það síðastnefnda gæti örugglega valdið einhverjum smávandræðum, ef það fyrrnefnda verður að veruleika. Náið samband við Hamas, eins og Norðmenn hafa flækt sér í, gæti reynst dýrkeypt. Hinn Hermannski armur Framsóknarflokksins, sem ekki styður tilvist gyðinga og Ísraelsríkis, yrði þó ef til vill góð viðbót við hlægilegan bægslagang Mannréttindaráðsins, sem starfar að fullum krafti við að gagnrýna Ísraelsríki, en er hins vegar alfarið óstarfhæft þegar rædd eru þjóðarmorð, mannréttindarbrot og glæpir annars staðar í heiminum.

Forseti palestínska löggjafaþingsins, Sheik dr. Ahmad Bahar, talsmaður þeirra afla sem Valgerður vill hafa nánari sambönd við, sagði þetta hér á dögunum:

"Það er Íslam, sem var á undan tímanum hvað varðar mannréttindi við meðferð fanga, en þjóð okkar smitaðist af krabbameinskýli, þ.e.a.s. gyðingunum, i hjarta hinnar arabísku þjóðar..... Verið fullviss um að Ameríka er um það bil að hverfa, Ameríka veltir sér [í blóði] í Írak og Afganistan, Ameríka hefur verið sigruð og Ísrael er sigruð, og var sigruð í Líbanon og Palestínu... Gerðu okkur [Allah] sigursæl yfir hinum vantrúuðu...Allah, taktu gyðingana og bandamenn þeirra, Allah, taktu Ameríkanana og bandamenn þeirra ... Allah, teldu þá og dreptu þá allt til hins síðasta og skildu ekki einu sinni einn eftir".

Hlustaðu, Valgerður, og horfðu á bandamann þinn dr. Bahar, fara með dauðaþuluna. Eiga Íslendingar að vera talsmenn þessa mannréttindafrömuðs hjá SÞ?