Brotasilfur

 

Þessa dagana er haldin Víkingaráðstefna á Íslandi. Ekki er þetta ráðstefna íslenskra útrásavíkinga, heldur The 16th Viking Congress. Slík ráðstefna hefu ekki verið haldin á Íslandi síðan á 6. tug síðustu aldar. Þar fara ekki ölóðir Drag-víkingar, eins og þeir sem sjást við Fjörukrána í Hafnarfirði. Þetta er ráðstefna virtra fræðimanna. Þorri fyrirlestranna eru því miður ekki opnir almenningi, svo menn geta ekki gert nein fræðileg strandhögg á þessari ráðstefnu. Kreppuíslendingum býðst þó einn fyrirlestur á hverjum degi.

Í gær, á miðvikudegi, hélt James Graham-Campbell fyrrverandi prófessor við University of London (UCL) fyrirlestur um silfur og gull á Íslandi. Prófessor Graham-Campbell komst dálítið í fréttirnar á síðasta áratug 20 aldar. Hann hélt því fram að heill silfursjóður austur á landi væri falsaður, ekki meira né minna. Aðra grunaði þetta líka. Mig sjálfan t.d., vegna þess að þegar sjóðurinn fannst í jörðu eftir að hafa legið þar í 1000 ár, hafði ekki ekki fallið á hann. Hvergi í heiminum þekkjast dæmi þess að silfursjóður hafi fundist óáfallinn í jörðu, sérstaklega ekki í jarðvegi eins og þeim sem sjóðurinn fannst í.

Þessa niðurstöðu víkingasérfræðingsins James-Graham Campbell gátu menn ekki sætt sig við á Íslandi. Sérfræðingar í öðrum löndum voru fengnir til að gefa álit sitt, og komust þeir af annarri niðurstöðu en Graham-Campbell. Efnagreining, sem gerð var í Kaupmannahöfn, vó þar þyngst. En niðurstöður hennar og aðferðafræði voru síðar gagnrýndar af breskum sérfræðingi og nú vilja þeir sem rannsóknina gerðu ekki svara spurningum um framkvæmd hennar. Enginn hefur enn getað skýrt varðveislu sjóðsins þegar hann fannst í jörðu. Hann þurfti ekki einu sinni forvörslu. Er jarðvegurinn á Austurlandi, þar sem silfursjóðurinn fannst, svo öflugur að hann varðveitir gljáa silfurs í 1000 ár? Goddard og Brasso geta farið að pakka saman ef það er rétt. Útflutningur jarðvegs frá Austurlandi er kannski það sem bjargað getur þjóðarbúinu. Í stað fægilagar, geta menn haldið silfri sínu í mold frá Íslandi. No toil, use Icelandic soil.

Það hefur oftar en einu sinni borið við hér á blogginu, að mönnum sem illa var við skoðanir mínar og persónu, báru mér á brýn að ég hefði verið rekinn af Þjóðminjasafninu fyrir að hafa verið samsinna James-Graham Campbell um silfursjóðinn. Meira að segja hefur því verið haldið fram við mig, að ég hafi haft áhrif á niðurstöður breska prófessorsins. Það er auðvitað ekki rétt. Ég dáleiði ekki fólk. Brottrekstur minn var fyrst og fremst vegna gagnrýni minnar á Þór Magnússon fyrir slælega stjórnun hans á Þjóðminjasafninu. Þór setti mig í ævarandi atvinnubann á Þjóðminjasafni Íslands, sem formlega er enn ekki búið að afturkalla. Sjálfur missti Þór nokkrum árum síðar starf sitt vegna óhóflegrar framúrkeyrslu. Hann gat ekki gert grein fyrir því hvað tugir milljóna króna úr ríkissjóði höfðu verið notaðir í. Sá mikli og aldni "víkingur" situr líka Víkingaráðstefnuna í Reykjavík. Hann er meira að segja  Honarary Member of the Congress alveg eins og útrásarvíkingahöfðinginn Ólafur Ragnar Grímsson. Og ég sem hélt að hann væri í reiðtúr og hefði dottið af baki. 

Athugasemdir

[Tómas (IP-tala skráð) 20.8.2009 kl. 14:00]

Ég man eftir þessu með silfurfundinn, en mér er spurn hvað hefði það kostað að gera svona silfursjóð á verðlagi þess árs sem hann fannst?

Hafði fólkið þarna fjármagn til að kaupa svona mikið silfur og þekkingu til að falsa gripina?

Getur verið að sá sem fann þennan sjóð hafi einfaldlega notað Braxo við að þrífa þetta og aldrei viljað viðurkenna þrifin ? Ég heyrði á sínum tíma skemmtilegar sögur af fólki sem leistu sjaldgæf frímerki af umslögum og gerðu þau verðlaus fyrir vikið.

Mér fannst á sínum tíma og finnst enn ansi mörgun spurningum ósvarað um þennan sjóð og var ég þó bara áhugamaður á þeim tíma. 

Þór hefur gert margar gloríur og eitt sinn skrifaði hann þórði  Tómassyni bréf um að það væri óæskilegt að menn merktu við, eða kortleggðu hellana á suðurlandi, ef svo óheppilega vildi til að menn fyndu þá skildi grafið yfir þá hið snarasta (Goðasteinn). Svo fann Guðjón torfhleðslumaður skrítna hleðslu við verk eitt og hringdi í Þór, var honum sagt að tyrfa yfir og þegja.   

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.8.2009 kl. 14:23]

Sæll Tómas. Einhvern tíma sá ég hvað finnendur fengu fyrir sjóðinn. Það var nú smáræði. Mér var sagt að þeir hefðu beðið um meira, en ekki veit ég hvort það er satt, né hvort sjóðurinn er falsaður. En varðveisluskilyrðin, þau voru nú fín.

Þetta er ljót saga sem þú segir mér, og á ég bágt með að trúa henni.

[Torfi Stefánsson (IP-tala skráð) 20.8.2009 kl. 14:42]

Eitthvad er nú þessi söguskoðun þín Vilhjálmur, máli blandin. Annað las ég amk á sínum tíma í Sifri Egils, en þau skrif eru eflaust bara tómur áróður og vitleysa:

"Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson komst í fjölmiðla í Danmörku fyrir nokkrum árum þegar hann reyndi að fletta ofan af framgöngu Dana gegn gyðingum. Eins og kunnugt er voru danskir gyðingar ferjaðir yfir sundið til Svíþjóðar haustið 1943 og björguðust flestir með þessum hætti. Vilhjálmi taldi að þessir atburðir hefðu tekið á sig mynd goðsagnar og vildi fá að komast í skjöl útlendingaeftirlitsins til að sanna að í Danmörku hefði verið rekin andgyðingleg stefna. Úr þessu varð talsverð rekistefna.

Áður varð Vilhjálmur frægur á Íslandi þegar hann reyndi af miklum ákafa að sýna fram á að silfursjóður sem fannst á Miðhúsum í Egilsstaðahreppi hefði verið falsaður. Hann lét þar ekki staðar numið heldur lét að því liggja að hjónin sem bjuggu á Miðhúsum hefðu sjálf falsað sjóðinn. Fyrir þetta var Vilhjálmur rekinn úr starfi á Þjóðminjasafninu og var síðar dæmdur til að greiða hjónunum miskabætur."

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.8.2009 kl. 15:19]

Já, Torfi Stefánsson. Það getur komið mikil þvæla úr Agli. Ég hef gefið út um 500 síðna bók, Medaljens Bagside (2005), sem hægt er að fá að að láni í nokkrum bókasöfnum á Íslandi. Viku eftir að bókin kom út, baðst Anders Fogh Rasmussen, forsætisráðherra Dana, gyðinga og afkomendur þeirra sem dönsk yfirvöld höfðu sent úr landi, beint í dauðann, afsökunar á því sem forverar hans höfðu gert í stríðinu. Er hann maður að meiri fyrir það.

Hann hafði beðið um bók mína, og hjólaði ég með hana sjálfur niður í ráðuneytið. Viku síðar flutti hann mikla ræðu í Mindelunden í Kaupmannahöfn, baðst afsökunar, og hrósaði mér daginn eftir fyrir rannsóknir mínar mín í dönskum fjölmiðlum. Það var reyndar greint frá þessu öllu í íslenskum fjölmiðlum.

En skömmu áður var Egill Helgason, hinn alvitri meistari Egilsspuna, búinn að svína mig til með þeim orðum sem þú vitnar í. 

Egill fer líka alrangt með silfrið, því ekki var minnst á silfursjóðinn að austan í því uppsagnarbréfi sem ég fékk á Þjóðminjasafninu. Þjóðminjasafnið greiddi hjónum austur á landi miskabætur fyrir að breskur sérfræðingur hefði dregið eðli sjóðsins í efa. Ekki greiddi ég neinum eina einustu krónu. Mér datt það ekki í hug. Fólkið var búið að fá greitt fyrir sjóðinn. Menn borga ekki fyrir að hafa skoðanir. Ég missti hins vegar starf mitt vegna gagnrýni á vonlausan stjórnanda, og hef ég verið frá störfum sem fornleifafræðingur í meira eða minna 13 ár.

Já, Torfi Stefánsson, Egill Helgason er ekki neinnsannleiksbrunnur.