Einstakur viðburður

Í kvöld sýndi sænska sjónvarpið fyrsta þáttinn í nýrri þáttaröð sem ber heitið Vrakletarna.

Hægt er að sjá þáttinn í heild sinni hér: http://svt.se/svt/play/video.jsp?a=971670

Og þessa frábæru stuttmynd og frétt á hollensku:

Fyrir fornleifafræðing er fundur þessa 17. aldar skips eins og að drekka eðalkoníak eftir fimmstjörnumáltíð. Ég naut þáttarins til fulls og gerðist drukkinn af upplifuninni.

Með nýjustu tækni og vísindum, sem lýst er þokkalega í þættinum, og þegar ekki var verið að mynda freigátuna sem stjórnar þættinum, Jonnu Ulin fornleifafræðing, fengu áhorfendur mynd af flaki, sem hugsanlega er heillegra en Wasa, konungsskipið, sem sökk árið 1628 og var lyft á land árið 1961.

 

Skipið, sem fannst á 125 metra dýpi úti fyrir suðausturhluta Svíþjóðar, sést hér á mynd sem er unnin úr gögnum dýparmælinga. Þetta virðist vera kaupfar. Ekki sáust neinar fallbyssur við þær frumathuganir sem fóru fram í sumar. Sérfræðingarnir telja að þarna sé á ferðinni hollensk flauta (fluit) frá 17. öld.  Skipið er aðeins 20-25 metrar að lengd og mjög vel varðveitt. Útskurður og annað skreyti er enn varðveitt. Skipið Melkmeyt, sem sökk við Flatey árið 1659 var einmitt af þessari gerð skipa. Flautur sigldu fyrst um 1590 og er skipið sem var sýnt í kvöld í sænska sjónvarpinu af eldri gerð slíkra skipa. Það er óneitanlega eitthvað 16. aldarlegt yfir því. Hið dæmigerða flautuskip var miklu ávalara en það skip sem skuggamyndin af botni Eystrasalts sýnir.

Þetta er einstakur viðburður. Eins og veisla fyrir fornleifafræðing. Aðrir hljóta að hrífast með. Horfið á þáttinn.

Sjónvarpsmenn fundu skipsflak frá sautjándu öld

Athugasemdir

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 15.11.2007 kl. 21:40]

Sonur minn leikur sér mikið í sjóræningjaleik. Ekki laust við að sjóræninginn komi upp í manni þegar svona fley sigla aftur úr forneskju. Ég er enn að ná mér.

[Pétur Guðmundur Ingimarsson (IP-tala skráð) 16.11.2007 kl. 08:25]

Meiriháttar flott skip.

Man eftir að hafa notað svona hollenska flautu í gömlum tölvuleik sem heitir ,,Pirates.'' Vart nothæf til orrustu ef ég man rétt.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 16.11.2007 kl. 11:01]

Það verður að koma því upp og fara út í nýtt Wasa-ævintýri. Nú kunna menn betri aðferðir við varðveisluna. Þetta skip er tæpur helmingur af stærð Wasa, svo "björgun þess" þarf ekki að vera eins stór í sniðum og tímafrek og tilfellið var með Wasa.

[Jón Steinar Ragnarsson, 17.11.2007 kl. 09:41]

Alveg magnað Vilhjálmur. Takk fyrir þetta. Hér deili ég svo sannarlega með þé áhuganum.  200.000 flök á þessum slóðum. Þetta hlýtur að skoðast sem gullnáma.  Heimildamyndin er vel gerð og gott hvað upplausnin var góð. Maður gat horft á hana og notið í fullri stærð án miska.

Þetta minnti mig einnig á að fara nú að drullast til að skoða Vasa flakið, eins og mig hefur alltaf langað til að gera. Það var mikið afrek að ná því upp, sem seint verður toppað.

Annars í tilefni dagsins hans Jónasar:  Merkilegt að umræðan um beinin hans skuli ekki hafa komið upp aftur á þessum tímamótum og rifjaður upp sá vafi, sem vaknaði við jarðsetningu þeirra.  Ekki munu þau einu sinni öll hvíla á Þingvöllum eftir því sem mig minnir.

Gætu fornleifafræðin og læknisfræðin ekki tekið af allan vafa um þetta nú. Genetíkin og svo ekki sé talað um að kíkja á það augljósa atriði að á öðrum leggnum á að vera brot, sem illt hefur hlaupið í.

Kannski gætir þú skrifað greinarkorn um þetta?

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 17.11.2007 kl. 12:44]

Sæll Jón Steinar, 

er ekki bara eintómur danskur skítaleir í gröfinni? Kannski eru líka nokkur bein úr dönskum niðursetningi? Ég held að það gæti orðið nokkuð flókið að finna bein og samanburðarefni fyrir genarannsóknir. Það er fyrir löngu búið að tæma koppana á Hrauni og hrákadallana í St. Pederstræde og þvo blóð og beinmerg af tröppunum þar sem hann hrasaði. En ef til vill væri hægt að spyrja Kára Klón nú þegar hann fær ekki að skoða erfðamassan úr íslensku sakafólki.

Ég læt mér nægja lýsingu Konráðs Gíslasonar á Jónasi. Hún er betri en allt DNA. 

„Jónas var gildur meðalmaður á hæð, þrekvaxinn og limaður vel, en heldur feitlaginn á hinum seinni árum sakir vanheilsu, vel rjettur í göngu, herðamikill, baraxlaður, og nokkuð hálsstuttur, höfuðið heldur í stærra lagi, jarpur á hár, mjúkhærður, lítt skeggjaður og dökkbrýnn. Andlitið var þekkilegt, karlmannlegt og auðkennilegt, ennið allmikið, og líkt því, sem fleiri enni eru í hans ætt. Hann var rjettnefjaður og heldur digurnefjaður, granstæðið vítt, eins og opt er á Íslendingum, og vangarnir breiðir, kinnbeinin ekki eins há og tíðast er á Íslandi, munnurinn fallegur, varirnar mátulega þykkvar; hann var stóreygður og móeygður, og verður því ekki lýst, hversu mikið fjör og hýra var í augum hans, þegar hann var í góðu skapi, einkum ef hann ræddi um eitthvað, sem honum þótti unaðsamt um að tala“.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 17.11.2007 kl. 12:58]

Jónas með eigin hendi

[Jón Steinar Ragnarsson, 17.11.2007 kl. 13:57]

Jamm. Heyrt hef ég svipað um uppruna beinanna. Menn hafa þó getað borið saman genetík úr ættlegg viðkomandi og taka mætti því vefsýni ef einhver eru úr fótlegg skáldsins og bera saman við ættlegginn.  Einhvernvegin þannig báru þeir kennsl á nafna þinn rússakeisara og famelíu hans.

Annars held ég að málið sé of viðkvæmt til að menn hafi áhuga á að komast að sannleikanum. Þannig er jú oft farið með sagnfræðina líka.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 17.11.2007 kl. 18:15]

Eigum við bara ekki að leyfa honum að hvíla í friði undir þyrluflugpallinum á Þingvöllum, eða bakaranum sem sumir segja að hafi verið í kassanum.  Jónas var ekki keisari og við þurfum ekki að sanna eitt og neitt með hann. Hann stóð fyrir sínu. Heldur vildi ég að einhver græfi upp fötin hans bláu sem heilluðu kvinnurnar í Reykjavík. Alltaf gott að eiga svoleiðis dress. Svo var hann fornleifafræðingur líka, maður lifandi..........

[Jón Steinar Ragnarsson, 18.11.2007 kl. 06:56]

Jamm. Sennilega hefurðu rétt fyrir þér Villi.  Menn verða líka að fá að hafa eitthvað til að þrátta um annað en Biblíbókstafinn.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 18.11.2007 kl. 21:01]

Var virkilega hýra í augum Jónasar? 

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 22.11.2007 kl. 14:47]

Já Sigurður, "but he was only gay in his eyes" og Konráð vissi örugglega hvað hann var að tala um.