Leita í fréttum mbl.is

Dönsk yfirvöld skipa gyðingum að hylja sig

Hors 1  mask
 

Í gær (15.1. 2011) birtist grein í danska dagblaðinu Berlingske Tidende eftir blaðamanninn og sagnfræðinginn Bent Blüdnikow um skrif mín í tímaritið Rambam, sem ég ritstýri. Rambam er ársrit sögufélags gyðinga, Selskabet for Dansk Jødisk Historie, í Danmörku og Blüdnikow er reyndar formaður þess félags. Í nýjasta árgangi ritsins eru margar merkar greinar sem fjalla um mjög mismunandi efni, allt aftur frá 18. öld fram á okkar daga.

Forside 2
Rambam 19/2010. Forsíðumyndin er af sjörnu þeirri sem danskir nasistar límdu á hús gyðinga
í Kaupmannahöfn í byrjun árs 1942.

Í inngangsorðum að Rambam 19/2010 greindi ég frá stuttum kvikmyndabút, sem nýlega var dreginn fram í dagsljósið vegna rannsóknar á aðild danska SS-mannsins Søren Kams að morðum í Danmörku og brottflutningi handsamaðra gyðinga frá Danmörku í fangabúðirnar Theresienstadt árið 1943. Dómsmálaráðherrann, sem árið 2007 var Lene Espersen, lét rannsaka aðild Kams að aðförinni gegn gyðingum í Danmörku árið 1943. Þá var fyrrgreindur kvikmyndabútur, sem aldrei hafði áður verið birtur/sýndur í Danmörku, dreginn fram í dagsljósið á Borgarskjalasafninu í Kaupmannahöfn og afhentur lögreglunni í Kaupmannahöfn sem sá um rannsókn málsins í samvinnu við saksóknara Kaupmannahafnar.

Þar sem mér þótti opinber skýrsla um rannsóknina sem birt var í lok árs 2008 mjög lítilfjörleg, bað ég strax um að fá aðgang að öllum gögnum. Mér var ítrekað neitað um það. Nú hef ég eftir öðrum leiðum fengið að sjá skýrslu lögreglumannanna sem rannsökuðu málið. Einn þeirra sýndi mér hana sjálfur á eigin ábyrgð, þar sem honum er einnig annt um að allur sannleikurinn komi fram í máli Kams.

Rannsóknarlögreglan í Danmörku fékk upphaflega stafrænt afrit af kvikmyndabútnum, en notuðu það ekki til ályktunar við rannsókn sína, sem verður að teljast ófullnægjandi rannsóknarferli. Furðu sætir einnig að skýrsla þeirra var greinilega stytt verulega af saksóknaranum í Kaupmannahöfn eða réttara sagt mjög ósamvinnuþíðum aðstoðarmanni hans Bo Bjerregaard. Simon Wiesenthal Center i Jerúsalem, sem beðið hafði um rannsóknina ásamt gyðingasöfnuðinum í Kaupmannahöfn, fékk því mjög yfirborðskennda niðurstöðu, (sem send var ódagsett sem viðhengi við tölvubréf dags. 6.11.2008), þar sem því var slegið föstu, að ekki hefði fundist afgerandi tengsl á milli þess sem er vitað um gerðir Kams og aðfararinnar gegn gyðingum í Danmörku árið 1943. Kvikmyndin frá Horserød var hins vegar alls ekki nefnd í skýrslu danskra yfirvalda.

Þegar ég heyrði um kvikmyndabútinn af Ríkisskjalasafninu í Danmörku í fyrra fyrir hreina tilviljun, keypti ég myndina dýrum dómum til að birta myndir úr þessari áður óþekktu kvikmynd, sem danskur nasisti í þjónustu Þjóðverja, Poul Hennig, tók í október 1943. Poul Hennig hafði ásamt öðrum rænt lista yfir meðlimi gyðingasafnaðarins í Kaupmannahöfn í ágúst 1943. Þann lista notuðu Þjóðverjar til að smala saman þeim gyðingum sem ekki hafði tekist að flýja til Svíþjóðar. Hennig sagði við réttarhöld yfir honum eftir stríð, að Søren Kam hafi verið með honum við ránið á listanum á skrifstofu formanns gyðingasafnaðarins safnaðarins. Søren Kam, er enn á lífi í Þýskalandi, verndaður af ESB-ríkinu Þýskalandi.

Við vildum auðvitað birta þessa merkilegu, áður óþekktu heimild í Rambam. En það máttum við ekki gera á eðlilegan hátt, þ.e. velja ákveðin myndskeið og birta myndir af þeim eins og þau eru. Nei, ég varð samkvæmt fyrirmælum Ríkisskjalasafnsins í Kaupmannahöfn að hylja andlit gyðinganna sem sáust á kvikmyndinni á einn eða annan hátt.

Útkoman var eins og þið sjáið. Í riti um sögu danskra gyðinga, þar sem yfirvöld fyrirskipa að hylja þurfi andlit gyðinga, birtum við t.d. mynd af schechter (kosher)-slátrara í Kaupmannahöfn, þar sem hann var viðstaddur trúarathöfn, eftir að hann var kominn heim heilu og höldnu frá fangabúðunum í Theresienstadt. Ef við hefðum birt mynd af honum frá fangabúðunum í Horserød árið 1943, hefðum við þurft að fylgja reglum Ríkisskjalasafnsins og hylja andlit hans. Hann mátti ekki þekkjast.

Rabinowitch maskeret 2010
 

Rabinowitch slátrari ásamt konu sinni í Horserød 1943, eins og dönsk yfirvöld vilja að við sjáum þau árið 2011. Hér fyrir neðan er hann í samkunduhúsinu í Læderstræde í júni 1945, á mynd sem birtist í Rambam 2010.

Læderstræde

Þrátt fyrir þetta furðulega bann, tók ég mér það bessaleyfi að gleyma að hylja ásjónu SS-manns sem stendur í dyrum eins skálans í Horserød. Í skýrslu rannsóknarlögreglunnar í Kaupmannahöfn kemur ekkert fram sem bendir til þess að rannsakað hafi verið hvaða SS-maður stóð í dyragættinni í Horserød og vinkaði vingjarnlega til ljósmyndarans, Paul Hennig, sem rændi lista þeim sem gerði Þjóðverjum kleift að smala saman gyðingum. Sú spurning hefur vaknað, hvort það sé ef til vill Søren Kam sem sést á myndinni. En það rannsökuðu dönsku yfirvöld sem sagt ekki og Lene Espersen gaf þess vegna, án þess að vita það, ekki rétta mynd af því efni sem tengir mál Søren Kams við atburðarásina við aðförina að gyðingum árið 1943.

Þar sem Ríkisskjalasafnið fyrirskipaði að kvikmyndin sem ég keypti yrði að vera stafrænt afrit af öðru miklu betra afriti af myndinni sem gert var í Hollandi fyrir nokkrum árum, þá eru gæði myndarinnar mjög léleg. Rannsókn á frummyndinni gæti væntanlega leitt í ljós hvaða maður stendur og vinkar til Paul Hennigs. Farið verður fram á rannsókn kvikmyndarinnar með tilliti til þess.

Fleira merkilegt birtist í nýjum Rambam  Til dæmis birtum við í fyrsta sinn mynd af gyðingastjörnu (sjá ofar), sem danskir nasistar límdu á hús gyðinga í Kaupmannahöfn í byrjun árs 1942. Þetta er stjarna af nákvæmlega sömu gerð og sú stjarna sem Reinhard Heydrich leiddi í lög þ. 19.  september 1941, og sem var sett á föt gyðinga í Þýskalandi, Frakklandi, Belgíu og Hollandi árið 1942. Stjörnurnar í Kaupmannahöfn voru úr pappír, en stjörnur sem saumaðar voru á föt voru eins og kunnugt er ekki leiddar í lög í Danmörku, líklega vegna þess að Danir voru svo samvinnuþýðir við hernámsliðið og útveguðu morðsveitum þeirra mat - og græddu meira segja á því margir hverjir. Það hafa menn í bakspeglinum kallað Samarbejdspolitik, en aðrir kalla þetta meira neikvæðu orði: kollaboration, sem er orð sem oftast er notað um samvinnu við óvininn og svik við þjóðina. Margir Danir telja sig þó ekki hafa svikið eitt eða neitt, og sjá ekki hvernig samstarf þeirra við þriðja ríkið efldi níðingsverk nasista annars staðar. Sama fólk telur oft því allt til foráttu að danskir hermenn starfi við friðargæslu í Afganistan og Írak og líkja því ósmekklega við hersetu nasista í Danmörku.

Í grein minni í Rambam 19/2010 (sem lesa má hér), segi ég frá því hvernig Kristján 10. og gyðingarnir í Danmörku voru misnotaðir í dönskum áróðri á stríðsárunum og síðar. Ég greini m.a. frá heimild, sem nýlega hefur birst í mikilli bók um Kristján 10. Þar kemur fram að að Kristján 10. á að hafa stungið upp á almennri notkun gyðingastjörnunnar í Danmörku ef Þjóðverjar færu fram á einhverjar atgerðir gegn gyðingum í landinu. Þetta á konungurinn að hafa skrifað 9 dögum áður en lög nasista um stjörnur á klæði gyðinga voru birtar í fyrsta sinn. Furðulegt, ef satt er, en enn furðulegra er, að Ríkisskjalasafnið í Kaupmannahöfn vildi ekki veita tímaritinu Rambam fyrirgreiðslu við að birta ljósmynd af því sem konungurinn skrifaði. Skjalasafnið neitaði að senda umsókn tímarits um sögu gyðinga áfram til Kabinetssekretariatet, skrifstofu hennar hátignar Margrétar Þórhildar Danadrottningar. Fyrir hönd Danadrottningar bannar Ríkisskjalasafnið í Kaupmannahöfn því gyðingum að sjá hve fallega afi Margrétar 2. skrifaði um gyðingana í dagbók sína árið 1941.

Svo notuð séu orð Williams Shakespears í Hamlet : Something is rotten in the state of Denmark. Danmörk er víst eina landið í heiminum, ef til vill fyrir utan Íran, þar sem ekki má birta myndir af gyðingum, þegar þeir voru niðurlægðir af nasistum.

Danish Masquerade
Hann er ekki gyðingur, sá sem hér heilsar á drottninguna í Danmörku, en best er samt að hylja hann og drottninguna líka, svo ekki sé farið á skjön við dönsk lög. Danir leyfa nú öfgahópnum Hizb-ut-Tahrir að halda stórsamkomu í Konunglega Bókasafninu í Kaupmannahöfn í Kaupmannahöfn. Bókasafnið er steinsnar frá Ríkisskjalasafninu. Hizb-ut-Tahrir, sem stefnir að heimsyfirráðum Íslams, lýsti því yfir fyrir nokkrum árum, að samtökin hefðu að stefnu að drepa alla gyðinga, hvar sem þeir fyrirfinnast. Kannski er komið í tísku í Danmörku að láta gyðinga hverfa? Spurning sem einnig vaknar er, hvort að Danir eigi erfitt með að heyra um og sjá ljóta hluti frá fortíð sinni?

« Síðasta færsla | Næsta færsla »

Athugasemdir

1 identicon

Hallelujah þú drapsmaður

Krists - gottmar er ótruandi - þið eruð svo vond þið sem notið truna til að fegra ykkar svörtu sálir

nolli (IP-tala skráð) 16.1.2011 kl. 12:43

2 Smámynd: Witek

" Kannski er komið í tísku í Danmörku að láta gyðinga hverfa? Spurning sem einnig vaknar er, hvort að Danir eigi erfitt með að heyra um og sjá ljóta hluti frá fortíð sinni?"

Vonandi borgar útvalda þjóðin þér vel fyrir greiðana.

Witek, 17.1.2011 kl. 03:10

3 Smámynd: Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

Ég er ekki kristinn "nolli", svo ekki get ég verið morðingi þíns guðs og annarra kristinna.

"Witek", ég fæ ekkert borgað. Ritstjórnarstörf mín er ólaunuð, og Íslendingar greiða mér ekkert.

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 17.1.2011 kl. 05:13

4 Smámynd: Aðalbjörn Leifsson

Það voru líka ofsóknir gegn Gyðingum hér á Ísland, og hatur gegn þeim er mikið, sérstaklega hjá pólsku verkafólki. Þeim líkar ekki við Zionista. Haltu áfram að rannsaka og birta söguna. Guð blessi þig.

Aðalbjörn Leifsson, 22.1.2011 kl. 13:58

Bæta við athugasemd

Ekki er lengur hægt að skrifa athugasemdir við færsluna, þar sem tímamörk á athugasemdir eru liðin.

Höfundur

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson
Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson

vilhjalmur@mailme.dk

Bækur

Kynning á nokkrum færslum, greinum og bókum PostDocs


Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband