Was there ever any Hope among the Jews of Iceland?

 

Er gyðingahatur á Íslandi? Greinilega ekki ef trúa má formanni formanni Siðmenntar- félagi siðrænna húmanista á Íslandi. Hún heitir Hope Knútsson og hefur á vef Morgunblaðsins, og sömuleiðis á Pressunni, séð sig til þess knúna að koma á framfæri leiðréttingum vegna greinar sem "birtist á vef ísraelska dagblaðsins Ha'aretz á Þorláksmessu". ... Er Þorláksmessa virkilega haldin heilög í Ísrael?

En hvað er formaður húmanista annars að tjá sig um gyðinga á Íslandi? 

Jú, sjáið til, í grein Ha'aretz var greint frá því að gyðingar á Íslandi væru almennt óttaslegnir og lifðu jafnvel í felum með trú sína. Í fréttinni á vef Ha'aretz er Hope sögð vera „kvenkynsleiðtogi íslenska gyðingasamfélagsins" (matriarch of the Jewish community). Hope andmælir þessu á vef Morgunblaðsins og segir:„Ég hef aldrei verið leiðtogi gyðinga, hvorki hér né annars staðar," Að sögn Hope hefur hún aldrei aðhyllst gyðingatrú þó svo að hún sé af gyðingaættum.

Hope Knútsson

Hope þvær hér heldur betur hendur sínar en leyfir sér samt á mjög siðlausan hátt að tala fyrir hönd fólks sem hún tengist greinilega ekki lengur, þegar hún efast um að á Íslandi sé gyðingahatur: „Ég efast um það," segir Hope aðspurð hvort gyðingar hér á landi séu óttaslegnir.

Mér þykja þessi ummæli Hope mjög furðuleg. Ég stóð í þeirri trú, líkt og eigandi Babalu á Skólavörðustíg, sem skilgreindi Hope sem "the matriarch of the Jewish community", að Hope Knútsson hefði á tímabili að minnsta kosti verið talsmaður gyðinga á Íslandi. Þjóðkirkjan benti lengi á hana sem talsmann gyðinga á vef sínum um trúfélög á Íslandi, en fyrir nokkrum árum hurfu gyðingar af þessum lista Þjóðkirkjunnar. Þegar ég þurfti að fá upplýsingar um stöðu gyðinga á Íslandi fyrir grein mína um sögu gyðinga á Íslandi sem birtist í tímaritinu Jewish Political Studies Review 16:3-4 árið 2004 og síðar í bókinni Behind the Humanitarian Mask, var mér bent á Hope Knútsson. Svona skrifaði Hope mér meðal annars, þegar ég leitaði upplýsinga um stöðu gyðinga á Íslandi árið 2004:

"The Jewish community has discussed applying for registration as a religious organization, but there has never been sufficient interest to do so. Amid the strong support for the Palestinian cause, most Icelandic Jews have not wanted to attract attention to themselves as Jews. Most Icelanders are still unaware that there are Jews in the country, and the handful of Jews would rather not change that perception because of the anti-Semitic climate."

Hér er ekki um neitt að villast. Ég notaði meira að segja þessa málsgrein Hope í lokakafla greinar minni um sögu gyðinga á Íslandi árið 2004, en þó án þess að nefna Hope á nafn, þar sem ég virti hræðslu hennar við að standa fram opinberlega með skoðun sína.

Hope er ekki samkvæm sjálfri sér. En enginn vafi má ríkja um það að hún hefur valið hvar hún stendur. Hún er bara húmanisti. Þeir geta greinilega ekki líka verið gyðingar, og þaðan af síður trúarlegar matrónur, að minnsta kosti ekki á Íslandi.

Hópe er sem sagt ekki gyðingatrúar og hefur lítið haft með gyðinga á Ísland að gera og segir þetta við Moggann:

 „Mér skilst að einhver hafi einhvern tíma boðið Dorrit að mæta í eitthvert  kvöldmatarboð, en í fréttinni er þetta látið líta út fyrir að fólkið sé sárt út í hana af því að hún vilji ekki láta tengja sig við hópinn. Ég varð mjög hissa að lesa þetta því mig minnir að ég hafi lesið einhvers staðar að hún sé aðeins gyðingur borgaralega séð en ekki gyðingatrúar, þannig að það er engin ástæða fyrir hana til þess að tengjast hópnum,"

Árið 2004 tjáði Hope Knútsson sig hins vegar við aðra blaðakonu frá Haaretz, sem heimsótti Ísland til að skrifa um forsetafrúna okkar:

"Hope Knutsson, a New York Jew who works as an occupational therapist in Reykjavik, where she has lived for the past 29 years, thinks "it's nice that there is someone here who represents a different culture. The majority of the people here are very much alike, it's a homogeneous country, so it's nice to have a Jewish woman representing the few Jews who live here. True, we tried to invite her to meetings of ours, and she didn't come, but the average Icelander doesn't even know that there are Jews here. Most of us don't want to be identified as Jews, and it was a brave act by the president to marry a Jewish woman." Sjá enn fremur hér.

Það getur aðeins verið ein niðurstaða á þessum afneitunum og mótsögnum hjá Hope Knútsson: There was no Hope among the Jews of Iceland. Kona sem heldur alþjóðlega ráðstefnu í Íslandi undir heitinu: "A positive Voice for Atheism in Iceland" getur náttúrulega ekki verið í forsvari fyrir gyðinga á Íslandi.

En þótt Hope sé farin og hætt sem "gæslumaður skrárinnar yfir gyðinga" (les: lauslegan lista yfir gyðinga á Íslandi), þá er gyðingahatur ekki horfið á Íslandi. Ef nokkuð er, þá hefur það aukist til  muna síðan ég skrifaði grein mína í Jewish Political Studies Review árið 2004.  

Íslendingar hafa mjög litla reynslu af gyðingum eða þekkingu á Gyðingdómi og vita mest lítið um þá. En þrátt fyrir dæmalausa fávisku, en kannski mestmegnis vegna hennar, þá kraumar á Íslandi rótgróið gyðinghatur, og það hefur Hope Knútsson meira að segja sagt sjálf og skrifað. Gyðingahatrið hefur versnað eftir að vinstri menn tóku við keflinu af nasistum.

Stefán Snævarr er með ágæta greiningu á vandamáli gyðinga á Íslandi:

"Pressan segir að Gyðingar á Íslandi þori ekki að stofna trúfélag vegna þess að þá þyrftu þeir að láta skrásetja sig sem Gyðinga og það gæti kallað yfir þá vandræði.

Þessi vandræði heita á góðu máli „Gyðingahatur“.

Gegn því ber að berjast eins og öðrum gerðum rasisma."

Myndin er af höfundi við öfgafullt plakat vinafélags Palestínumanna sem um tíma hékk í Kaupmannahöfn vegna átakanna á Gaza. Eins og sjá má eru gyðingar í Varsjá líka teknir í gíslingu í áróðri líkt og oft er gert í hatrinu á Íslandi.

Efast um ótta gyðinga hérlendis

Athugasemdir

[Hope Knútsson (IP-tala skráð) 27.12.2011 kl. 13:20]

Here are the facts: I have never been a practicing Jew. I come from a secular Jewish family. I am ethnically Jewish but have never practiced the Jewish religion. I was never a spokesperson for the Jewish Community in Iceland no matter what anyone else might say or think even though I attended the occasional gatherings of the loose knit and non-religious Jewish Community in Iceland. Those 1-2 gatherings every year consisted of pot-luck dinners around the times of Jewish holidays. I have been a Humanist for my entire adult life, starting in the 1960’s as a member of the New York Society for Ethical Culture. I was not the keeper of the membership list of the Jews in Iceland because there was no formal organization of Jews in Iceland. For several years I kept a list of email addresses which were used to announce the pot luck dinners and the occasional lecture. I did that because I had more computer experience than some of the others. It is many years since I had that email list. I think there is indeed anti-Semitism in Iceland, as there is just about everywhere else. But I don’t think most of the Jews in Iceland are living in fear. I say that because I know some of them after having dinner with them a couple of times a year for many years in the past. Most of the people I knew in the group are dead now and I have not been connected with the group for many years. I know about one incident  when someone in the Jewish community sent Dorrit an invitation to one of the dinners. That was mentioned in an article in Haaretz in 2004, after which Dorrit called me up and said she had never received the invitation and didn’t know at that time that there were any Jews in Iceland.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 27.12.2011 kl. 14:10]

Hope, þakka þér fyrir upplýsingarnar - og staðfestinguna á því að þú teljir að það sé gyðingahatur á Íslandi. Margir þeirra sem skrifað hafa á Íslandi um greinina í Haaretz , telja greinilega að svo sé ekki. Maður þarf ekki annað en að leita að orðinu gyðingur eða júði til að finna fjölmörg dæmi um það á bloggum Íslendinga.

[Olafur Johannsson (IP-tala skráð) 27.12.2011 kl. 15:42]

Saill Vilhjalmur!

Ju, tad ER vaxandi gydingahatur a Islandi. Stjornin "vinstri grainir/raudir" eiga mikinn thatt i thvi.
Vid (a Islandi) sem stydjum tilverurett Israel finnum oft fyrir thvi. En godu frettirnar eru, ad theim fer fj¢lgandi vinum Israels a Islandi.

Eg thekki thetta i gegnum starf mitt a Omegatv, thar sem eg haf haft thatt (Israel i dag) i 11 ar. Einnig hefur studningur vid fel.Zion vinir Israels aukist verulega + Fel.Island&Israel.
Eg er thessa stundina i Jerusalem og hef ekki islenska stafi i
t¢lvunni , en vona ad thetta komist til skila.

Kem til Islands seinni hluta januar.
Shalom kvedja fra Zion. 

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 27.12.2011 kl. 17:09]

Sæll Ólafur, ef þú gerir stopp í Kaupmannahöfn á leiðinni heim, þá hringdu í mig. Ég dauðöfunda þig af því að vera í Ísrael.

[Margrét Haraldsdóttir (IP-tala skráð) 27.12.2011 kl. 18:12]

Þetta er sérlega áhugaverð lesning. Það væri áhugavert að skoða þetta betur.  Við eru alla vega þrjú sammála um að á Íslandi sé ríkjandi gyðingahatur.  Ég tel að skortur á umræðu og fræðslu sé mikil. Kveðja Margrét

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 27.12.2011 kl. 19:22]

Sæl Margrét, þó hinn almenni Íslendingur sé ekki heltekinn af gyðingahatri, tel ég engan vafa leika á að hatrið í garð trúarbragðanna Gyðingsdóms og gyðingþjóðarinnar/Ísraelsmanna sé meira á Íslandi en t.d. í Danmörku.

Gyðingahatur kemur ekki eins almennt fyrir á bloggum manna í Danaveldi og þótt múslímar séu hér talsvert margir, og hlutfallslega fleiri en Íslandi, og þeim oftast kennt um gyðingahatrið, þá sést sjaldan gyðingahatur bloggum Dana eða múslíma í Danmörku. Kannski eru umsjónamenn bloggveitna í Danmörku siðmenntaðri en kollegar þeirra á Íslandi.

[Aðalbjörn Leifsson, 27.12.2011 kl. 20:27]

Þar sem ég vinn er mikið Gyðingahatur. Pólverjar upp til hópa hata Gyðinga eins er með marga Íslendinga. Þeim geðjast ekki að því að það séu til Kristnir-Zíonistar. Reyndar hefur enginn þorað að leggja á mig hendur fyrir það að standa með Ísrael og Gyðingum gegn óréttlætinu í heiminum. En Gyðingahatur er mikið á Íslandi, sérstaklega hjá illa gefnu og vondu fólki.