68 % óvissa í íslenskri fornleifafræði

Svo flottri prósentu geta hefðbundnir landnámsáhangendur ekki hamlað gegn. Eða hvað?

Hér er kollega minn dr. Bjarni F. Einarsson örugglega að vitna í niðurstöðu á kalíbreringu (leiðréttingu/umreikun) á einni (1) niðurstöðu úr kolefnisaldursgreiningu (frá Beta rannsóknarstofunni, rannsóknarstofu sem ég myndi halda mig frá) við ein staðalfrávik (68%), og þá er breidd aldursgreiningarinnar 770-880 e. Kr (skv. Beta). En við 2 staðalfrávik er breidd aldursgreiningarinnar auðvitað nokkuð meiri. Það fer að sjálfsögðu eftir mælingarniðurstöðunni, C14 aldrinum, sem í þessu tilviki er 1220 ± 40 ár, hve ónákvæm kolefnisaldursgreining svo verður, því C14 kúrfan er ekki Bell-kúrfa eins og flestir vita.

C-14 var mjög mismikið á jörðinni á hinum mismunandi tímum. Við tvö staðalfrávik (95%) er niðurstaðan á mælingarniðurstöðunni samkvæmt WinCal25 forritinu frá háskólanum í Groningen 688-890 e.Kr. Cal. Sjá leiðréttinguna á niðurstöðu aldursgreiningunni frá Vogi við 2 staðalfrávik (2 sigma) með því að klikka hér. Aldursgreiningin frá Vogi styður að mínu mati, að landnámið hafi átt sér stað á 9. öld, eða fyrr, en aldursgreiningin er alls ekki heimild sem gefur ástæðu til að lýsa yfir byltingu í íslenskri sögu.

Svo verðum við auðvitað að vita hvaða efni Bjarni lét greina, til að skilja niðurstöðuna. Hvað er það "charred material", brennda efni???, sem Beta Laboratories i Bandaríkjunum fékk frá Bjarna F. Einarssyni? 

68%in hans Bjarna eru mér því jafn óskiljanleg og 68 kynslóðin.

Ef skáli Bjarna í Vogi í Höfnum, hefur verið verstöð veiðimanna sem komu til Íslands eftir rostungstönn, fugli og eggjum, þá er mér hulin ráðgáta af hverju þeir voru að hafa fyrir því að vera með kvarnarstein úr íslenskum steini, sem ég sá í Vogi þegar ég kom þar við sumarið 2009. Tóku veiðimennirnir með sér korn, og hjuggu kvarnarstein úr íslensku grjóti meðan þeir voru á veiðum? Kvarnarsteinninn er líka mjög eyddur og sýnir það mér að búsetan í Vogi gæti hafa verið nokkuð löng - áður en menn fundu sér minna vindrassgat að búa á. Mér finnst tilgáta Bjarna um mikilvægi Íslands til veiða á 8. öld langsótt og sýna kannski óskhyggju ESB-sinnans í dag meira en nokkuð annað. ESB-sinninn heldur að Ísland sé ómissandi fyrir þjóðir Evrópu.

Bjarni er meðal hæstu fornleifafræðinga á Íslandi og fremstu og miklu skemmtilegri fræðimaður en sagnfræðingurinn sem fyrir slysni ? var gerður að prófessor í fornleifafræði við HÍ. Bjarni er alltaf til í að ræða niðurstöður og er alþýðlegur fræðimaður. En þessa skýringu Bjarna kaupi ég ekki gangrýnislaust, enda er Bjarni mun varfærnari á heimasíðu fyrirtækis síns, Fornleifafræðistofunni.

Mynd: 

Þessi mynd var tekin er Bjarni stökk á Stöng, með heilabúið tæpra 6 metra yfir landnámi. Bjarni hjálpaði mér dyggilega þar á lokasprettinum síðla sumars árið 1992, þegar ég átti eftir mikilvæg verkefni og hjálparfólkið mitt var að hverfa úr landi í nám eða í próf við HÍ. Á Stöng fundum við landnám rétt ofan á landnámslaginu svokallaða, og er ég 100% klár á því.

Segir kenningum um landnám hrundið

Athugasemdir

[Guðmundur Ásgeirsson, 4.6.2011 kl. 14:11]

Vilhjálmur, hafa fornleifafræðingar almennt ekki frétt af því að kolefnisaðferðin við aldursgreiningu er ómarktæk? Þetta uppgötvuðu eðlisfræðingar fyrir mörgum árum síðan.

Implications for 14C Dating of the Jenkins-Fischbach Effect and Possible Fluctuation of the Solar Fusion Rate

In addition, the precise value at any given time of the "half-life" of any
unstable isotope-including 14C-must now be considered in doubt, since the Jenkins-Fischbach effect implies that we may no longer view the decay rate of an isotope as intrinsically governed and therefore a constant of Nature.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 4.6.2011 kl. 14:40]

Ekki veit ég hvort það eru mörg ár síðan grein Jenkins & Fischbach et al. kom út (reyndar 2008)http://arxiv.org/PS_cache/arxiv/pdf/0808/0808.3283v1.pdf.

Hún er enn mikið rædd, og freistandi væri að aðhyllast skoðanir þeirra, þannig að hefðbundin forleifafræði og gamaldags aldursgreiningaraðferðir verði gert hærra undir höfði.

En mér sýnist að umræðunni sé ekki lokið og því tek ég enn mark á C14 greiningum, ef fornleifafræðingar og stofurnar sem framkvæma greiningarnar sýna fyllstu varkárni við túlkun niðurstaðna. Það hefur Bjarni ekki gert og Beta Laboratories er lab sem ég myndi aldrei nota.

[Guðmundur Ásgeirsson, 4.6.2011 kl. 15:36]

Takk fyrir þetta upplýsandi svar. Það er ágætt að vita til þess að menn setji fyrirvara við niðurstöður sem byggja á ósönnuðum kenningum.

Ég las fyrst um áhrif sólar á helmingunartíma geislavirkra efna árið 2006. Síðan þá hafa liðið fimm ár. Hvort það fellur undir skilgreininguna "mörg ár" má svo deila um. Í tungumálum sumra frumstæðra ættbálka gildir að allt stærra en einn séu "margir". ;)

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 4.6.2011 kl. 16:57]

Mér sýnist nú Guðmundur Ásgeirsson, að þú sért mest að vitna í grein eftir mann, sem er að reyna að misskilja Fischbach og Jenkins. Áhrif sólar á geislavirk efni hafa lengi verið þekkt, en þau áhrif sem Fischbach og Jenkins hafa hugsanlega sýnt fram á, hafa ekki verið kunn.

Umræða er í gangi og mér virðist hún vera laus við kreddur, þótt þú sért ekki laus við þær og á það við margt sem þú trúir á, sem flokkast undir fábjanalegar samsæriskenningar.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 4.6.2011 kl. 17:35]

Með 99% vissu get ég staðhæft að þú verður æ fornari í skapi.

[Hólmgeir Guðmundsson, 4.6.2011 kl. 18:15]

Ég man þetta ekki nógu vel en rámar í að hafa heyrt að það hafi verið aldursgreindur viður sem fannst í kumli hérlendis. Aldursgreiningin sýndi óvéfengjanlega að kumlið var frá 8. öld sem kollvarpaði viðteknum hugmyndum um landnám Íslands. Aldursgreining á hrossbeinum sem voru í kumlinu sýndu að hrossið var uppi 300 árum seinna sem kollvarpaði einhverju enn öðru.

Kann einhver þessa sögu réttari eða dreymdi mig þetta?

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 4.6.2011 kl. 19:10]

Hólmgeir, segðu mér söguna, þegar þú ert búinn að rannsaka málið betur. Man ég þó ekki eftir því að íslenskir fornleifafræðingar hafi sent efni úr kumli í C-14 greiningu. En ég gæti ímyndað mér að niðurstaðan færi á þann veg sem þú segir, ef maður notar lélegar greiningarstofu.

Sigurður Þór, ég blæs nú á þessa greiningu þína á mér með norðan 8 stinningskalda. Hann Guðmundur er á fullu í 9/11 og öðru samsærisrugli og CIA er örugglega á eftir honum með töluna 12. Það er ekki hægt að rökræða við hann um suma hluti. En hann hefur fattað að ESB er ekki nógu gott fyrir Íslendinga, en mig grunar að hann líti á það sem samsæri.

[Svanur Gísli Þorkelsson, 4.6.2011 kl. 20:17]

Ætli Hólmgeir eigi ekki við þessi atvik sem lýst er svona á Vísindavefnum;

Á fyrra ári birtist í Árbók Fornleifafélagsins fyrir árið 1998 lítil grein eftir Guðmund Ólafsson þar sem lýst var niðurstöðum C-14 aldursgreininga á sýnum úr hellinum Víðgelmi í Hallmundarhrauni. Um var að ræða annars vegar kýrbein og hins vegar salla af birkikolum frá þeim tíma er kýrin var soðin yfir viðareldi. Hallmundarhraun liggur ofan á fyrrnefndu landnámslagi með þunnum jarðvegi á milli, þannig að það er sennilegast frá 10. öld — og eldri getur hellirinn ekki verið. Samkvæmt geislakolsmælingu reyndust 95% líkur fyrir því að beinin væru frá 890-1020, en birkikolin hins vegar frá 690-890 (!). Samkvæmt þessu eru ekki öll kurl komin til grafar í þessu máli

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 4.6.2011 kl. 20:26]

Jú Svanur, birki verður eldra en kýr, og birkið getur verið gamalt sprek þegar það var brennt. Þessu lýsti ég í grein í Acta Archaeologica á síðustu öld:

“The Early Settlement of Iceland: Wishful Thinking or an Archaeological

Innovation”. Acta Archaeologica 62 - 1991, 167-181.

“The Application of Dating Methods in Icelandic Archaeology”. Acta

Archaeologica 61, s. 97-107.

[Ragnhildur Kolka, 5.6.2011 kl. 09:22]

Er ekki Páll Theodórsson eitthvað að bauka með aldursgreiningar undir Hvalfjarðargöngunum? Minnir að sagt hafi verið að þær aðferðir væru mun nákvæmari greining en C14 gefur. Hvaða isotopar voru notaðir get ég hins vegar ekki rifjað upp. 

[Hólmgeir Guðmundsson, 5.6.2011 kl. 12:45]

Æjá, varlega skyldi maður færa í letur það sem hann rámar í.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 6.6.2011 kl. 08:07]

Það sem vantar á Íslandi er 680% meira fé til úrvinnslu fornleifarannsókna.