Forseti 1

Nýr forseti Lýðveldisins, Guðni Th. Jóhannesson, fer allra ferða sinna á hjóli eins og menn vita. Hann ætlar að halda því áfram. En þar sem veður geta oft verið váleg á Álftanesi, þarf hann betra hjól og kerru en þá sem hann ekur nú með.

Fest verða kaup á almennilegu forsetahjóli fyrir rétt rúmar 300.000 kr., sem getur rúmað forsetafrúna og einn erlendan gest og þar að auki ljósrit af öllum ríkisráðsfundagjörðum frá upphafi. Kassinn er hafður svartur. Hann fæst með hryðjuverkaöruggum hliðum sem gerið hjólið aðeins dýrara (500.000 kr.) en gerir kleift að finna kassann, lendi forsetinn í slysi í hægri umferðinni eða í árás í Öskjuhlíðinni.

Þetta hjól er sannkölluð gæðasmíð og meðal þess fremsta sem Danir flytja út í dag. Þar sem það er framleitt í Christianíu í Kaupmannahöfn, er leynihólf fyrir tjald sem er tilvalið í útilegur forsetans.

Til hamingju Guðni, með hjólið, sem fær nafnið Svarti Svanurinn, eftir bjórstofu þeirri í Kaupmannahöfn þar sem Guðni tók í raun veru fyrst ákvörðunum í vor, um að bjóða sig fram í embætti forseta Íslands eftir áeggjan nokkurra áhrifamikilla Gránufélagsmanna.

Bikinibann á Moggablogginu

Oft á tíðum er varasamt að blogga, jafnvel lífshættulegt. Það sannaðist í dag er bloggstjórn Morgunblaðsins hafði samband við mig að ósk ágætrar konu sem ég hafði skrifað örlítið um árið 2012. Hún gerðist eitt sinn álitsgjafi hjá Össuri Skarphéðinssyni um málefni Palestínu. Áður en hún varð ráðgjafi um alþjóðarstjórnmál, líkt og ég lýsti árið 2012, hafði hún orðið þess heiðurs aðnjótandi að geta kallað sig Miss Teen Tourism, eftir að hún tók þátt í fegurðarkeppni í Tallin í Eistlandi árið 1999. Geri aðrar betur.

Ég fann enga góða mynd af konunni fyrir færslu mína árið 2012 nema í bikiní -  mynd sem tengist fegurðarsamkeppninni ofangreindu. Nú vill kona þessi, sem er orðin kjúklingabóndi, ekki sjást opinberlega í bikini og hefur nú beðið Morgunblaðið að banna mér að nota myndina af sér með þeim rökum að einkaréttur ljósmyndarans hafi verið brotinn.

Ég man ekki eftir því að hafa fundið myndina á veraldarvefnum með upplýsingum um ljósmyndara. Morgunblaðið getur heldur ekki upplýst mig um nafn ljósmyndarans. Mig minnir að allir þátttakendur í fegurðarkeppninni í Tallin árið 1999 hafi verið ljósmyndaðar í bak of fyrir í bikinium. En ljóst er að Palestínusérfræðingur Utanríkisráðuneytisins vill ekki lengur sjást í bikini, stærð x-Small, sem vart hélt því sem það átti að halda í skefjum.

Vitaskuld verður maður strax við slíkri beiðni, en þar sem blogg mín eru mjög myndræn setti ég á stundinni aðra mynd í staðinn svo ekki yrði tómarúm eftir bikinimyndina.

Hér má lesa bloggið sem var ritskoðað í dag. Persónuleg þótti mér fyrri myndin miklu betri, en nú get ég auðvitað ekki sýnt ykkur hana lengur. Þið getið því ekki dæmt. Þannið er það líka víða i Miðausturlöndum, þar sem almenningur hefur ekkert að segja og hið frjálsa orð er bannað og á skoðunum því ekki skipst.

Af er það sem áður var

Menntamálráðherra boðar nú hertar reglur og verri lánakjör fyrir íslenska námsmenn. Eins og öryrkjar og aldraðir verða námsmenn að blæða svo bruðlveislan geti haldið áfram - vonandi aðeins fram á haust.

Verri lánaskilaðri munu einungis skila sér í verri menntunarstöðu þjóðarinnar sem er nú nógu slæm fyrir. Allt flýtur á Íslandi í hálfmenntuðu fólki, sér í lagi lögfræðinga- skröttum og hagfræðibeljum sem "stjórna" öllu og oftast til ófara. Sjálfsálitið vantar hins vegar ekki. Maður þarf ekkert annað en að líta á samsetningu Alþingis síðustu árin til að sjá að slæmt er andlegt atgervið og vart getur það versnað. Fjárglæfrastrákar, sjoppumellur, ruglukollar, blómasölukonur, helluþjófar og landsölulið er það sem við höfum setið uppi með í löggjafasamkomunni. Ísland er ekki eitt um þessa þróun. Siðleysi í póltík hefur aukist í flestum löndum Evrópu og siðleysið er síðasta stigið á undan fasisma.

Nám kostar og menntun er gulls ígildi fyrir flesta. En hingað til hafa annaðhvort ófleygar flugfreyjur eða pattarafeitir kjánar án siðferðismeðvitundar, sem lugu sér til gráður frá Oxford og miklu miklu, miklu meiru, náð sér í hæstu embætti þjóðarinnar og það vitaskuld með dyggri hjálp kjósenda og pólitískra viðhlæjenda. Lengi lifi Lýðveldið sem margir Íslendingar halda enn að sé aðeins fyrir þá eina og að þeir séu á einhverjum sérsamningi. 

Ljótt er til þess að hugsa, að menntamálaráðherra árið 2016 vilji komandi kynslóðum svo illt, að ungt fólk verði kannski að hrökklast úr óloknu námi vegna þess að foreldrar þess geta ekki hjálpað því fjárhagslega.

Þegar öldin var önnur - full af orku og energy

En Þegar Illugi Gunnarsson var í námi í Lundúnum fyrir aldamótin var öldin allt önnur. Þá var sko sannarlega svigrúm, svo ekki sé annað sagt. Fyrir utan námslán voru sumir námsmenn með velunnara í sendiráðum Íslands. Stöku námsmaður gekk lausum hala með lykilinn að sendiráði Íslands og einn þeirra, sem stundaði nám við London School of Economics, bauð samnemendum sínum í eftirpartý í sendiráðinu á Eaton Terrace þegar það var lokað almenningi. Hann var einnig með lyklavöld að áfengisbirgðum íslensku utanríkisþjónustunnar. Já, those were the days. Ætli það hafi verið Benedikt Ásgeirsson eða Þorsteinn Pálsson sem gerðu svo vel við fátæka námsmenn á LSE? Ég veðja á Steina. Hann hafði verið í pólitík og sjúklega "Evrópusinnaður" alveg eins og Illugi sýnist mér vera.

Samnemandi íslenska stúdentsins, danskur heiðursmaður og er virtur fjármálaráðgjafi í dag, sagði mér fyrir tveimur árum með mikilli hrifningu frá partíi í íslenska sendiráðinu sem honum var boðið í af íslenskum skólafélaga á LSE. Er hann sá fljótt að þessi veislulýsing misbauð siðferðiskennd fornleifafræðingsins, eins og hans reyndar líka - honum þótti þetta bara gott partí og sá sem bauð var öðlingur og góður drengur fæddur norður undir heimskautsbaug. Hann spurði loks íbygginn á svip hvort slíkur öðlingháttur við stúdenta væri almenn praxís í íslenskum sendiráðum. Ég sagðist ekki vitað það, en upplýsti hann þó um að í eina skiptið sem ég hafði verið boðaður í íslenskt sendiráð, þá var mér bara boðið vatn að drekka, enda hafði ég þá ekki verið námsmaður í meira en 15 ár. Annað fékk ég ekki. Allt var eðlilegt, ekkert bruðl, ekki einu sinni ein skitin snitta frá NOMA. Sendiherrann sem brynnti mér með íslensku lindarvatni var hins vegar síðar tilbúinn að veita meira en vatnsglas þegar hann vildi afhenda hausinn af Íslandi á silfurfati til ESB. Hann var svo sannarlega líka tilbúinn að tæma barskápinn og meira til, þó hann hafi verið styrktur til náms í DDR - eða kannski einmitt þess vegna.

Í lokin verð ég  ég að minnast ekta diplómata sem reddaði mér fátækum stúdent á Englandi vorið 1989, þar sem ég var á dönskum Forskerakademi-styrk við hluta doktorsnáms míns í Durham. Ég þurfti þá að fara á ráðstefnu til Maine í Bandaríkjunum. En ég hafði aldrei farið til BNA og hafði því enga vegabréfsáskrift til fyrirheitna landsins. Ég hafði þegar samband við Íslenska sendiráðið í Lundúnum snemma árs og fór þangað með vegabréf mitt sem þeir sendu í Bandaríska sendiráðið. Bandaríkjunum gekk mjög erfiðlega að skilja hvað maður sem var með vegabréf frá Íslandi, leit út eins og hryðjuverkamaður frá Ítalíu, bjó í Danmörku og var við nám á Englandi vildi til fyrirheitna landsins í flugi með Air Kuwait (sem voru reyndar voru með ódýrasta flugið vegna þess að enginn vildi fljúga með þeim vegna flugráns á einni flugvél þeirra í Alsír). Bandaríska sendiráðið vissi þó ekki, mér vitandi, að ég flygi með Air Kuwait. Loks var ekki nema vika í brottför og ekki var vegabréfið enn komið frá Bandaríska sendiráðinu. Ég hringdi í íslenska sendiráðið sem sá um þetta allt fyrir mig og svo vel vildi til að ég náði í sendiherrann, Ólaf Egilsson, sem síðar í vikunnu átti að hitta sendiherra Bandaríkjanna. Á þeim fundi var vegabréfsáritun minni "reddað" og Ólafur Egilsson fékk vegabréfið mitt og ég sótti það daginn eftir snemma morguns í sendiráðið á 1. Eaton Terrace, sama dag - áður en ég flaug til New York. Ólafur var ekta diplómat og vann öllum stundum fyrir alla. En ég efa að Ólafur hefði gefið námsmönnum lyklavöld að sendiráði Íslands frekar en að lyklar að tollfrjálsum vínbirgðum hafi legið á glámbekk. En hann gat hjálpað námsmönnum. Það gat LÍN á þeim árum, en nú á að taka námslánakerfið af lífi svo aðeins þeir sem eiga ríka að geti stundað nám. Bubbadrengir og millapíur með aðgang að börum siðspilltra valdastétta verða líklega þeir einu sem komast í nám erlendis, nema að menn sé því fluggáfaðri en bubbabörnin. Þetta er víst það sem kallað er að viðhalda gömlum hefðum.

Illugi, hvað finnst þér. Hefðir þú fílað opinn barskáp sendiráðsins og námsmannaveislu  í húsakynnum Íslenska ríkisins? Varla. Þú nefnir ekkert slíkt í kynningarefninu um nám erlendis efst sem framleitt var af Rannís. Er opinn barskápur sendiráða hluti af reynslunni sem allir þurfa að fá í námi erlendis?

Tréð er fundið

Óhemjugaman er að sjá hve heitt sumir Íslendingar una landi sínu og jafnvel sérhverri hríslu sem í landinu grær. Fornleifur segir þessa dagana frá elstu skuggamyndunum með íslensku efni sem framleiddar voru á 9. áratug 19. aldar á Englandi.

Þegar mynd af einmanna reynitré í fjallshlíð í Grafningi birtist, spurði Fornleifur menn, hvort menn vissu nákvæmlega hvar þetta tré væri eða hefði verið. Ekki vantaði svörin. Menn voru ólmir eftir að leysa gátuna. Svo var einnig um mynd af skipinu Camoens sem reyndist vera tekin í Trékyllisvík en ekki við Akureyri eins og menn á 19. öld héldu fram (sjá hér og hér).

Loks leysti Ágúst H. Bjarnason grasafræðingur gátuna um reyninn, enda hafði faðir hans Hákon Bjarnason skógræktarstjóri eitt sinn skrifað um hann.

Reynirinn stóð lengi í hlíðum Bíldsfells í Grafningi en var að lotum kominn árið 1944 þegar Vilhjálmur S. Vilhjálmsson (Hannes á Horninu) skrifaði síðast grein um hann í Alþýðublaðið og greindi þar frá þeim ljóta sið sem Íslendingar og síðast Bretar og Kanar höfðu haft við að skera nafn sitt í hið einmanna tré.

Ef einhver nennir að hlaupa upp í hlíðar Bíldsfells, væri gaman að fá að vita, hvort blessað tréð hafi dáið Drottni sínum, eða hvort þarna vex enn reynir af sömu rótinni. Myndir væru vel þegnar.