Bréf frá forsætisráðherra

Það getur borgað sig að þekkja einhvern sem bloggar, því í gær fékk ég svar frá Forsætisráðuneytinu vegna fyrirspurnar minnar um skrifstofu Menningararfs þar á bæ, eftir að erindi mitt, sem ekki hafði verið svarað á hefðbundinn hátt innan eðlilegar tímamarka, var sett á blogg vinar minns Fornleifs.

Ekki stóð á svörum eftir að Fornleifur var kominn með málið, en ekki kom svarið þó frá skrifstofustjóra Menningararfsskrifstofu Forsætisráðuneytisins, sem fyrirspurninni hafði verið beint til, heldur frá yfirmanni hennar Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni, en Ágúst Geir Ágústsson, sem er skrifstofustjóri Skrifstofu yfirstjórnar eins og það heitir svo glæsilega í Forsætisráðuneytinu ritaði mér fyrir hönd ráðherra:

"tilvísun í mál: FOR14040066

Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, ph.d.

Vísa til neðangreindar fyrirspurnar þinnar varðandi nýja skrifstofu menningararfs í forsætisráðuneytinu. Eins og fram kom í fréttatilkynningu ráðuneytisins þann 17. desember sl. var ný skrifstofa menningararfs sett á fót í forsætisráðuneytinu 1. febrúar sl. og henni falið að annast verkefni á sviði menningararfs sem nú heyra undir forsætisráðuneytið, sbr. 2. tölul. 1. gr. forsetaúrskurðar um skiptingu stjórnarmálaefna milli ráðuneyta í Stjórnarráði Íslands, sjá nánar: http://www.althingi.is/lagas/nuna/2013071.html

Skrifstofan sinnir almennri stjórnsýslu og stefnumótun á málefnasviðinu og fer með málefni Minjastofnunar Íslands, Þjóðminjasafns Íslands og Þjóðgarðsins á Þingvöllum í samvinnu við aðrar skrifstofur í ráðuneytinu. Margrét Hallgrímsdóttir er settur skrifstofustjóri en auk hennar starfar Hildur Jónsdóttir sérfræðingur á skrifstofunni.

Beðist er velvirðingar á því hve dregist hefur að svara fyrirspurn þinni.

F.h. ráðherra
Ágúst Geir Ágústsson" 

Ekkert kemur fram í bréfi ráðherra sem ég vissi ekki áður. Ég hélt í einfeldni minni að meira lægi á bak við stofnun nýrrar deildar í stjórnarkerfinu en þetta. Ég geng því út frá því að undirbúningsvinna fyrir þessa deild ráðuneytisins hafi verið frekar lítil og vanhugsuð.

Er ráðuneytið farið út fyrir lagarammann?

Ég vona að skrifstofustjóri Menningararfsskrifstofu hafi ekki haft of mikið að gera í tengslum við breytingu á nafni Þjóðmenningarhússins í Safnahúsið fyrst hún gat ekki svarað mér. Líklega mun það mál sliga, því í upplýsingum ráðherra og Ágústs Geirs Ágústssonar kemur mjög greinilega fram að skrifstofan sinni almennri stjórnsýslu og stefnumótun á málefnasviðinu og fari með málefni Minjastofnunar Íslands, Þjóðminjasafns Íslands, Þjóðgarðsins á Þingvöllum. Í fréttatilkynningu um Safnahúsið sýndist mér hins vegar, að ráðuneytið væri með fingurna í málefnum annarra stofnanna sem ekki heyra undir ráðuneytið, m.a. Náttúruminjasafns Íslands og Stofnun Árna Magnússonar.

Eins og alþjóð veit, hefur myndast mikil hola við Bændahöllina/Hótel Sögu, þar sem gert var ráð fyrir Húsi Íslenskra Fræða. Meðan að ríkisstjórn Sigmundar Davíðs þarf að nota alla peninga í að borga skuldir skussa, verður greinilega ekki fyllt upp í holu fyrri ríkisstjórnar við Bændahöllina. Það hefur Sigmundur Davíð alveg gert skiljanlegt. Í vetur fjarlægði Guðrún Nordal forstöðumaður Stofnunar Árna Magnússonar handrit úr Þjóðmenningarhúsinu við Hverfisgötu, því Þjóðminjavörður, Margrét Hallgrímsdóttir, sem þá var enn var ekki orðin skrifstofustjóri Menningararfsskrifstofu Forsætisráðuneytisins gat ekki séð til þess að næturvakt var á handritaarfinum í húsinu, sem heyrði undir Þjóðminjasafn.

Því hlýtur næsta spurning mín til ráðherra og Skrifstofu Menningararfs að vera. Er skrifstofan þegar farin út fyrir starfssvið sitt? 


Fyrri færslur um málið:

Beðið eftir Skussaráðuneytinu

Menningararfspizzan 

Aths: Atlasinn í bókahyllu ráðherra á myndinni efst er líklega úr tíð fyrri ríkisstjórnar, en hver veit?

Wer ist der Brinkmann?

20. mars sl. skrifaði ég um leit mína að upplýsingum um sendiherra ESB á Íslandi, Matthias Brinkmann. Forsætisráðherra Íslands hafði í fjölmiðlum gefið í skyn að sendiherrann hefði greint rangt frá fundi þeirra í milli, og þá fékk ég náttúrulega áhuga á að vita meira um diplómatinn sem að sögn forsætisráðherra var ótrúverðugur. Það er ekki á hverjum degi að maður heyrir af ótrúverðugum diplómata.

Eins og þið getið lesið í fyrri færslu minni kom ýmislegt í ljós, sem sýndi að mikið ósamræmi var á milli þess sem stendur í ferilskrá sendiherrans og því sem ég gróf upp. Ég hnaut fyrst og fremst um þá upplýsingu sendiherrans að hann hefði starfað í ráðuneyti í Danmörku árið 1987-90, ráðuneyti sem var reyndar enn ekki til þegar hann sagðist hafa unnið þar.

Nú er ég einnig búinn að fá þær upplýsingar frá dómsmálayfirvöldum í Hamborg, að Brinkmann hafi verið dómari þar í borg árið 1994. Það þykir mér skondið, en samkvæmt ferilskrá Brinkmanns á vef ESB var hann þá háttsettur yfirmaður ESB-skrifstofunnar í Stokkhólmi og hafði unnið þar síðan 1992. Kannski ók Dr. Brinkmann á milli ESB skrifstofunnar í Stokkhólmi og réttarsalsins í Hamborg á hraðskreiðum Audi til að dæma mann og annan? Það verður auðvitað ekki skafið af Þjóðverjum, þeir eru afkastamiklir á mörgum sviðum. Á leið sinni im Gericht hefur hann kannski komið við í gamla ráðuneytinu sínu í Kaupmannahöfn, sem var nýorðið til árið 1993.

Wo ist der Brinkmann?

Nú kunna vitaskuld að vera náttúrulegar skýringar á öllum því ósamræmi sem ég hef fundið milli ferilskrár Brinkmanns og þeirra upplýsinga sem ég hef aflað.

Þess vegna hafði ég samband við skrifstofu sendiráðs ESB í Reykjavík til að fá betri upplýsingar straight from the horse's mouth. Fyrst talaði ég við rúmenska konu, sem lofaði að rannsaka málið, en heyrði svo ekkert frá henni. 24 mars sl. ritaði ég Klemens Þrastarsyni, (fyrrv. blaðamanni), sem vinnur hjá ESB-sendiráðinu.

Klemens svaraði mér loks þann 7. apríl, en hann hafði verið erlendis og ekki haft aðgang að tölvu. Hann bað mig að senda erindi mitt á ensku eða þýsku til að flýta fyrir svörum. Það gerði ég strax þann 8. apríl - á báðum tungumálunum, kannski ekki á fullkominni Oxfordensku eða Heidelbergþýsku, en það sem ég skrifaði ætti að skiljast. Kom svo ESB-starfsmaðurinn Klemens Þrastarson erindi mínu til sendiherrans, sem hlýtur að vera mjög önnum kafinn, því enn hef ég ekki fengið svör. Er þetta alltaf svona seinvirkt í ESB?

Það hlýtur að vera hægt að fá þær upplýsingar sem ég hef beðið um. Sjáið til dæmis á síðu þýska sendiráðsins í Reykjavík. Þar liggja allar nauðsynlegar upplýsingar um sendiherrann Thomas Herrmann Meister frammi, efst til hægri á síðunni í pdf skjali. Brinkmann gæti bara sent mér slíkt skjal með upplýsingum um sig. Menn verða að eiga slíkt þegar þeir sækja nýjar vinnur. 

Það verður að minnsta kosti að skýra ósamræmið á milli veruleikans og þess sem stendur í ferilskrá sendiherra ESB á Íslandi. Hvernig í andsk.. starfa menn í dönsku ráðuneyti sem ekki var til á þeim tíma sem þeir segjast hafa unnið þar, og hvernig er hægt að vera yfirmaður á upplýsingastofnun um ESB í Svíþjóð um leið og maður starfar sem dómari í Hamborg? Ég spurði sendiherrann einnig um annað.

Sjá fyrri færslu um Brinkmann.

Damon - aumingja barnið

 

Íslendingar eru dálítið skrýtnir þegar kemur að mannanöfnum. Sumir þeirra héldu áfram að kalla börnin sín Adolf eftir að svo að segja allur heimurinn hætti því eftir 1945.

Nú höfum við hins vegar Mannanafnanefnd til að koma í veg fyrir slys.

Þótt nokkrar Christur séu til á Íslandi, ætlar Mannanafnanefnd sér ekki fyrir nokkra muni að viðurkenna nafnið Christa.

En vegna þess að söngvari í einhverju Blur heiti Damon, þá má nú gefa börnum nafnið Damon. Damon er reyndar forngrískt nafn líkt og Sólon. Damon þýðir það sama og Spakur. Damon var að fornu þekktur sem nemandi heimsspekingsins og stærðfræðingsins Pýþagórasar.

Ætli nefndin leyfi líka Pýþagóras, ef einhver stærðfræðikennari vill kalla son sinn því nafni? Damon hét einnig tónmenntamaður sem talinn er hafa verið kennari Períklesar og Sókratesar á 5. öld f. Kr. Ætli maður megi heita Períkles eða Sókrates? Af hverju ekki?

Mannanafnanefnd ætti endilega að leyfa nafnið Anus í kvenkyni, því það tilvalið nafn á þessa nefnd, sem mætti hætta störfum þegar hún er búin að fá nafn með rentu.

Greinilegt er að Íslendingar vilja heita Damon og Anus og ýmislegt annað "alþjóðlegt". Slík nöfn henta greinilega betur í ESB, þar sem nöfn eins og  Þórður, Snorri, Ketill eða Hrafnkell ganga bara ekki upp. Þau eru svo púkó.

Ég sé þetta fyrir mér: Damon Jónsson útvíkkunarstjóri ESB árið 2059 og Kína íhugar að ganga í ESB og taka upp evruna.

Nafnið Damon samþykkt

Hinn þögli ráðherra

Nú þegar fram hefur farið óháð lögreglurannsókn á svokölluðu lekamáli í innanríkisráðuneytinu er ljóst, að skýrslunni sem lekið hefur verið var ekki lekið til fjölmiðla í tölvupósti. Það liggur því í augum uppi að einhver starfsmaður í ráðuneytinu hefur lekið skýrslunni til fjölmiðla í öðru formi. Hverju breytir það?

Það gerir ábyrgð háttvirts ráðherra ekkert minni og þögn hans ekkert betri. Þegar Hanna Birna situr enn sem fastast með lokað fyrir rifuna er hún kannski í þögn sinni að undirbúa laaaangt frí sitt frá stjórnmálum. Í hvaða siðmenntaða landi sem er væri ráðherra og hæst settu embættismennirnir í ráðuneytinu hans búnir að taka poka sinn í sömu stöðu. En við erum vitaskuld ekki í hvaða landi sem er. Við eru í landi undantekninganna. "Bestasta" landinu í heimi - með "verstasta" siðgæðið á köflum.

 

Fyrir 70 árum síðan

Mál þetta minnir mig á ákveðinn hátt á mál Marokkómanna sem Danir vísuðu úr landi fyrir meira en 70 árum síðan. Marokkómennirnir voru skemmtikraftar í fjölleikahúsum. Sumir þeirra höfðu eins og gerist átt í sambandi við danskar stúlkur sem heilluðust af hinum spengilegu stökkvurum, og þeir af ljóshærðum og bláeygum dönskum stúlkum. Einhverjar stúlkur gengu með börn þeirra. Listamönnunum frá Marokkó var á stríðsárunum tvisvar vísað úr landi fyrir engar ástæðu aðrar en að kynþáttahatarar, lögfræðingar og lögreglumenn í Danmörku, höfðu horn í síðu þeirra. Danskar barnsmæður þeirra einnig sendar úr landi.  Áður en það gerðist voru þær kallaðar á fund lögreglu og ráðuneytis reynt var að fá stúlkurnar ofan af því að giftast Marokkómönnunum í Lahrssa Troup.

 

Ali ben Mohamed (1917-1992) sem hér sést á sýningarspjaldi fyrir annan fjölleikaflokk sinn Panchos, bar aldrei barr sitt eftir dvölina í fangabúðum nasista. Hann lést sem drykkjumaður í París.  Ég hef bæði kynnst syni hans, sem er látinn og dóttur, sem fæddist í Póllandi í stríðinu.

 

Dönsk yfirvöld reyndu einnig að hræða foreldra kvennanna. Eftir að fólinu var vísað úr landi, án aðkomu Þjóðverja vel að merkja, var það lokað í fangabúðum en Þjóðverjar notuðu einnig listamennina til að skemmta þýskum hermönnum sem voru að myrða gyðinga vítt og breytt um Austur-Evrópu. Málsgögnum úr málum þeirra var ekki lekið og birtust fyrst í bók minni Medaljens Bagside (2005) um útvísanir danskra yfirvalda á gyðingum og öðrum landflótta á stríðsárunum. Málsmeðferðin sýndi, að embættismennirnir voru fullir fordóma og kynþáttahaturs í garð Marokkómannanna. Einn lögfræðingur í dómsmálaráðuneyti Dana skrifaði t.d.:

" Er Udsendelse til Frankrig haabløs?? Bør vi ikke tage det Skridt. Det er skrækkeligt som de avler Børn - Skal vi dog ikke have fat i Kvinderne og hegardere dem, at disse Folk ikke faar Lov til at blive her - selvom de gifter sig". 

Þá voru ekki til ljósritunarvélar, fax eða tölvur, snjallsímar o.s.fr. svo gögn og upplýsingar áttu ekki eins auðvelt með að "leka". Embættismennirnir voru þó ekki eins ólmir að sýna "ágæti" sitt í málefnum hælisleitanda og lögfræðingar innanríkisráðuneytisins á Íslandi árið 2013, sem greinilega eiga vini á Morgunblaðinu og Fréttablaðinu sem telja skyldu fjölmiðils að vera armur yfirvalda í stefnu gagnvart hælisleitendum sem til Íslands koma.

Gyðingar áttu minni möguleika en aðrir á að fá hæli eða landvistarleyfi á Íslandi á 4. áratug síðustu aldar. Í dag finnst mér einhvern veginn að þeir sem þeldökkir eru eigi  minni möguleika á að fá hæli á Íslandi en aðrir. Hefur þetta verið rannsakað? Ég held að lítið hafi breyst - bara liturinn?

Góð íþrótt gulli betri?

Fjölmiðlar tala öðru hvoru um barnaníðingskortið sem hægt er að finna á netinu. Síðast var frétt um þetta kort á RÚV í gær.  Ég skoðaði þetta kort, sem ég tel vera frekar þunnan þrettánda, meðan að fólk sem setur það út á netið gerið það ekki undir nafni. Hvað eru aðstandendur kortsins hræddir við? Líklegast óttast þeir að almenningur komist að því, hvers konar fólk stendur á bak við síðuna.

Vitaskuld eru upplýsingar á þessu korti og listar yfir missjúka, dæmda ólánsmenn, sem nýst gæti fólki sem er hrætt um börnin sín.  En þegar maður les hæstaréttardóm við mynd eins mannsins sem negldur hefur verið á kortið fær maður nú frekast þá tilfinningu að á Íslandi sé einnig kynferðislegt móðursýkiskast í gangi. Persónulega tel ég dóminn furðulegan og Hæstarétti til lítils sóma.

A var brotaþoli, þar sem hún varð fyrir kynferðislegu aðkasti þar sem hún lá drukkin á dýnu með þeim dæmda, sem einnig var drukkinn. Þetta var í Svíþjóð og þeir drukknu voru á ferðalagi í Svíþjóð að sýna glímu á Norðurlöndunum. Sá dæmdi var þjálfari og fararstjóri:

"A gaf skýrslu hjá lögreglu hinn 4. júní 2010. Hún sagðist hafa farið með hópi ungmenna sem æfðu [...] í [...]ferð til Danmerkur og Svíþjóðar í lok ágúst 2007, en hún hafi þá verið 16 ára gömul. Ákærði og C hafi verið fararstjórar í ferðinni. Í Svíþjóð hafi þau gist í íþróttahúsi og kvöldið sem um ræðir hafi þau öll verið búin að neyta áfengis. Þau hafi sofið á hörðum frjálsíþróttadýnum, en ákærði hafi hins vegar verið með betri dýnu, sem hafi rúmað tvo. Hann hafi boðið þeim að sofa hjá sér á dýnunni og sagðist A hafa þegið boðið og lagst við hlið hans. Hún hafi síðan orðið þess vör að ákærði fór með hönd inn á hana og hafi hann káfað á kynfærum hennar og brjóstum. A sagðist hafa reynt að færa sig frá ákærða, en hann hafi alltaf komið nær. Hún hafi þá snúið sér á magann og hliðina, en ákærði ekki látið af háttseminni. Síðan hafi virst sem ákærði sofnaði áfengisdauða. Hann hafi vaknað aftur og haldið áfram að káfa á henni, en síðan sofnað með höndina yfir hana. A sagðist hafa farið inn í búningsklefa og hringt til D, frænku sinnar, og rætt þetta við hana. Hún hafi verið grátandi og hafi piltur að nafni E  komið að henni og spurt hvort ekki væri allt í lagi. Hún hafi öskrað á hann og sagt honum að koma sér í burtu. A sagðist síðan hafa sent C sms-skilaboð og beðið hana um að koma og tala við sig. C hafi hins vegar verið sofnuð og því ekki svarað. A  sagðist hafa verið svo hrædd að hún hafi ekki þorað annað en að leggjast aftur á dýnuna við hlið ákærða. Morguninn eftir hafi hún svo sagt C hvað hefði gerst.

Þá skýrði A frá öðru tilviki sem hefði átt sér stað á heimili foreldra hennar [...]  í janúar 2008. Hún hafi haldið þar teiti í tengslum við [...]mót, sem haldið var fyrir austan. Hafi ákærði komið í samkvæmið og þau orðið tvö ein eftir í húsinu eftir að samkvæminu lauk. Ákærði hafi þá leitað á hana, þrýst henni upp að vegg og byrjað að kyssa hana. Hann hafi kastað henni upp í rúm, afklætt þau bæði, legið ofan á henni og káfað á henni eins og í fyrra skiptið. Hann hafi síðan spurt hana hvort hún væri „hrein mey" og hún svarað því játandi. Hann hafi þá klætt sig og farið."

Þess ber að geta að frásögn af þessu máli er mjög öðruvísi í fjölmiðlum en í yfirheyrslugögnum lögreglu og dómsorði Hæstaréttar. Á Bleikt.is er grein nemanda í kynjafræði við Verkmenntaskóla Íslands, sem greinilega hefur ekki getað lesið dómsgögn sér til gagns. Lýsing á því sem gerðist í teiti á heimili brotaþola er alls ekki eins og í dómsorði. Hópurinn á bak við barnaníðingskortið notar grein verkmenntaskólanemans sem heimild. Þetta sýnir að mínu mati tilgangsleysi slíkrar kortagerðar.