Í Betlehem er barn oss fætt - En í hvaða Betlehem?

 

Hingað til hafa kristnir menn trúað því sem heilagasta sannleika, að Betlehem (Beit Lehem, sem þýðir Brauðbær á hebresku og á arabísku Kjötbær) í Júdeu, suður af Jerúsalem sé fæðingarbær Jesú Krists.

Finnst ykkur líklegt, að María mey hafi riðið kasólétt á asna 200 km leið frá Nasaret í Galileu til að fæða Jesúbarnið suður í Betlehem í Júdeu?

Í Betlehem í Júdeu hafa aldrei fundist neinar leifar frá dögum Jesú! Allt sem finnst er miklu yngra. Betlehem í Júdeu varð hugsanlega ekki að borg fyrr en nokkrum öldum eftir Krists burð.

Ísraelski fornleifafræðingurinn Aviram Oshri hefur hins vegar með margra ára rannsóknum sýnt, svo líklegt sé, að Betlehem sem Jesús fæddist í sé í raun í Galileu, ekki alllangt frá Nasaret.

Oshri hefur grafið í báðum Bethlehemum og er nú þeirrar skoðunar að rústin borgarinnar Betlehem í Galileu sé bærinn þar sem Jesús mun hafa fæðst. Oshri hefur meira að segja rannsakað rúst mjög stórrar Kirkju við í Betlehem í Galileu, sem kom í ljós við vegagerð fyrir nokkrum árum.

Hér getið þið lesið um hið eina sanna Betlehem á vefsíðu Aviram Oshri og fræðst.

Jesús umskorinn í Galileu á áttunda degi lífs sýns. Atburðurinn túlkaður með dönskum Lego-kubbum.

Mörgum finnst fornleifafræðingar til vandræða. Íslenskir sagnfræðingar telja sig vita nóg af bókum og vilja aðeins að fornleifafræðingar staðfesti það sem skruddurnar segja. Aðrir bókstafstrúarmenn úti í heimi eru hatrammir út í stétt fornleifafræðinga fyrir að rústa viðteknum hugmyndum og jafnvel trúarbókstaf. Ætli kirkjan viðurkenni nokkurt tíma kenningu Avirams Oshri? Það er allt of mikið í húfi. Þar á meðal má nefna Minjagripasöluna við Fæðingakirkjuna og misnotkun Palestínumanna á helgi borgarinnar.

Bærinn Betlehem i Galileu hefur líklegast fallið í gleymskunnar dá vegna óeirða og óaldar sem ríkt hefur í landi Gyðinga, síðan að þeir voru flæmdir í burtu af ýmsum ofstækismönnum. Og það hefur örugglega legið pólitísk ákvörðun bak við skrif guðspjallamannanna, sem "fluttu" fæðingabæ Jesú nær Jerúsalem.

"Hefð og trú ætti að vera nóg til þess að menn trúi því að fæðingabær Krists sé þar sem hann er nú", segir Michel Sabbah, erkibiskupinn sem ég fjallaði um í síðustu færslu. Ætli hann sé nú dómbær á það?

Athugasemdir

[Jón Valur Jensson, 20.12.2007 kl. 14:22]

Ert þú sjálfur dómbær á það, Vilhjálmur minn? Þótt Betlehem í Júdeu hafi ekki orðið að borg fyrr en síðar, getur hún vel hafa verið bær eða þorp á dögum Krists. Og sérðu ekki t.d. eina umgetna ástæðu í guðspjöllunum fyrir því, að Betlehem í Júdeu hafi verið fæðingarbærinn, þ.e. af því að ætt fjölskyldu hans er rakin til Júda, þ.e. af ættkvísl Júda í Júdeu? Ekki er Galílea partur af Júdeu?!

Og síðan hvenær er eignarfallið af Jesús "Jesúsi"? (Ég má til með að kenna fólki rétta fallbeygingu hér, úr því að jafnvel þú fipast í henni: hér er Jesús, um Jesúm, frá Jesú, til Jesú; og ávarpsfallið er: Jesú, sbr. 'Ó, Jesú, bróðir bezti.' -- Allt annað er afsláttur frá góðri hefð kristinna Íslendinga í 10 aldir.)

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 14:42]

Ó Jesú bróðir besti. Ég veit ekki hvaðan auka i-ið kom í endann á Jesú. Kannski frá Ísrael. Jesús er svo heilagur, að ég þori vart að beygja hann. En þakka þér fyrir kennslustundina.

En þér skjátlast. Á tímum Jesús var ekki einu sinni þorp í Júdeu, sem hét Betlehem. ENGAR FORMINJAR!

Eins og þú veist átti Messiach að vera af ætthvísl Davíðs í Júdeu. Í Hagalil voru ekki  margir af ætthvísl Júda eða ætt Davíðs. En hver veit? Guðspjallamennirnir hafa vafalaust klínt á  Jesúm betri ætt, til að sannfæra fólk um að hann væri Messías. Menn hafa nú flutt borgir fyrir minna en það.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 14:55]

Jón, farðu inn á Media Appearanceá síðu Oshris http://www.bethlehem-of-galilee.org/media.htm, og sjáðu aðra kvikmyndina. Þar er umsjónarmaður fornleifa í Betlehem spurður til fornminjanna frá tímum Jesú. Hann svarar eins og Patríarkinn.

Þeir Íslendinga sem trúa því að á Íslandi hafi verið mannabyggð (kelta) á Íslandi áður en norrænir menn komu á 9. öld hafa engar  fornleifar sem stutt geta vangaveltur þeirra. Viðkvæði þeirra við rökum er, að menn verði að grafa dýpra. Það er búið að grafa djúpt í Betlehem í Júdeu og ekkert hefur fundið. Hvað segir Vatíkanið.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 15:34]

Myndir þú, Jón Valur, láta konu þína þjösnast 200 km. á asna á fæðingadeildina?

Margir kristnir menn eru mjög langt frá Landinu Helga og þekkja það ekki. Þeir vita ekki hvað það er erfitt yfirferðar og hafa einhverja brenglaða mynd af lífinu þar á dögum Krists (og í dag), sem líklega hefur innprentast í þá með of mikilli skoðun sunnudagaskólamynda.

Ég endurtek. Það hafa enn ekki fundist neinar fornleifar í Betlehem hinni syðri, sem geta bent til þess að þar hafi staðið þorp, bær eða borg á tímum Jesú Krists.

Fornleifafræðin er ekki verkfæri Satans eins og sumir trúaðir halda og "20 alda fullvissa Kirkjunnar um Betlehem", sem patríarkinn lætur sér nægja í stað vísinda, kaupi ég ekki ef fornleifarnar styðja hana ekki.

Biblíufornleifafræði hefur verið mikil stoð og stytta fyrir Kristni og Gyðingdóm. En menn geta ekki hafnað staðreyndum ef eitthvað finnst sem stangast á við ritninguna. Ekki hafna ég þó að Jesús hafi verið til, þó svo að ekkert sé eftir af honum en tvö tonn af beinabútum í reliquarium hundruða kirkna og sumt eru ekki einu sinni mannabein.

[Jón Valur Jensson, 20.12.2007 kl. 16:16]

Það hafa ýmsir borið ósannindi eða fleipur á guðspjallamenn og pistlahöfunda NT, en síðar orðið sjálfir berir að ósannindum eða of djörfum fullyrðingum. Gættu að því, gæzkur!

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 16:20]

Sæll "Sóknarbarn". Ég er frá náttúrunnar hendi varkár maður og ekki auðtrúa. Ég hef lítið gaman af því að svara fólki, sem ekki skrifar undir fulli nafni, nema að það upplýsi mig um manninn að baki dulnefnisins. Eins nota ég ekki lengur tíma á fólks sem réttlætir morð og hryðjuverk.

Ég hef síðasta sólahring fengið tvo gesti, sem nýlega "fæddust" á blogginu, "Sóknarbarn" og "Samhyggð", sem ég vegna náttúru minnar útiloka sem heiðarlega menn. Mér getur skjátlast en mér finnst þessir aðilar grunsamlegir þangað til ég hef fengið að stinga fingri mínum í kaunin á þeim.

Þekkir einhver þessa menn og geta þeir sagt mér einhver deili á sér?

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 16:33]

Jón Valur, ég tel að menn verði að geta rætt trúna á vitsmunalegum nótum, án þess að fara út í öfgar eins og hatrammir trúleysingjar gera oft. Ég virði trú manna (og trúleysi) en ætlast vitanlega ekki til að þú heimsækir Betlehem í Galileu í stað Betlehems í Júdeu, næst þegar þú ert í Ísrael/Palestínu. Ég hallast þó meira að því að Jesús hafi fæðst í Betlehem nirðri. En þetta er ekkert mál upp á líf og dauða fyrir mig.

[Snorri Óskarsson (IP-tala skráð) 20.12.2007 kl. 16:46]

Vilhjálmur.

Þetta eru miklar pælingar hjá þér. En Rakel fæddi Benjamín í Betlehem (1.Mós. 35) og sú staðsetning tengist orðinu Efrata. Svo bæði spámennirnir og Guðspjöllin tala um Betlehem í Júdeu. 

Þar voru menn að gæta sauða. Betlehemsvellir voru og eru gott beitiland fyrir sauðahjarðir svo hirðarnir benda eindregið á Betlehem í Júdeu.

María hafði farið til frænku sinnar Elísabetar sem bjó í Ein-Kerem rétt við Jerúsalem ( 2,5 - 4,0km) svo María þurfti ekki endilega að fara alla leiðina Nasaret- Betlehem í einni lotu heldur dvalið um hríð hjá Elísabetu og farið þaðan til Betlehem ( 5 km).

Trúlega eiga menn erfitt að finna miklar bæjarmenjar í Betlehem eins og í Jerúsalem sem þó hefur sæg fornleifa. Þar var auðvitað allt lagt í rúst svo fornleifafræðingar verða að tímasetja skv. Musteri Salómons, Musteri Serúbabels eða Musteri Heródesar. En engu að síður varpa þeir ótrúlega glöggu ljósi á frásögn Biblíunnar.

Aðrar smábyggðir hafa sama vandamál en það er að sama grjótið og sama byggingarefni var notað kynslóðum saman og við árásir var gjarnan borinn eldur að því sem gat logað. Jafnvel við Lakís hjuggu menn skógana í gring og stöfluðu trjánum í kringum borgarmúrana og báru eld að. Við eldinn og hitann sprungu steinarnir í borgarmúrunum undan hitanum og þannig var borgin opnuð og unnin. 

En það eru fleirri rök sem benda til Betlehems í Júdeu þó svo að við ekki sjáum þau en ég vil nefna ferðina til Egyptalands. Ef Jesú hefði fæðst norðar í landinu hefðu þau þá reynt að flýja til Egyptalands og fara þá í gegnum ríki ofsækjandans? Myndir þú flýja þannig?

Svo varðandi beyginguna á nafninu Jesú.

íslensk beyging er/getur verið:                   latnesk beygingarhefð er:

Jesús                                                                   Jesús

Jesú                                                                     Jesú

Jesú / Jesúsi                                                        Jesúm

Jesú / Jesúsar                                                      Jesú.

Skv. íslenskri stafsetningu ætti nafn hans að vera ritað Ésú / eða Jósúa.

kær kveðja

Snorri í Betel 

[Svanur Gísli Þorkelsson, 20.12.2007 kl. 17:15]

Davíð var sonur Ísaí, sem var Efratíti í Betlehem í Júda. Ísaí átti átta sonu.  Samúel 17:12 GT.

Við vitum að Betlehem var nefnd "Ephrath" og þar var byggð á dögum Míka og Samúels enda geta þeir báðir um staðinn.

Hvernig umhorfs var í Betlehem í Júdeu fyrir Bar Kokhba uppreistina 132 e.k. er ekki gott að segja enda bærinn lagður í rúst, en svo mikið er víst að hann var til og hafði verið til um aldir fram að þeim tíma.

Að auki virðist þú ekki gera greinarmun á Beit leham og Beit lecham sem er brauðborgin þín í Gallileu.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 18:28]

Svanur, þinn Guð er greinilega Wikipedia. En ekki er allt rétt þar sem "hann" segir.

Efrat (Efrata) hét "hreppurinn" (svæðið) og gerir reyndar aftur, því næsta byggð gyðinga ber líka það nafn í dag.

Þú getur reyndar lesið að þú veður í villu: "Davíð var sonur Ísaí, Efratítans í Betlehem í Júda".  Hann var Efratíti í Betlehem ekki Efratíti í bænum Efrat.

Ef þú vilt vita eitthvað um Efrat og Betlehem skaltu lesa þér til í Divrei Hayyamim, í Ketuvim og Tehilim í Tanach,  hjá Micha og í Bereishis: Parashas vayechi 48:7.sem ég býst við að þú hafir í hillunni.

Ertu með? Þín Biblía gefur ekki öll svörin og mín Biblía heitir ekki GT. Og ef þú ætlar að segja mér að mín Biblía hafi rangar upplýsingar um sögu Gyðingþjóðarinnar, skaltu kynna þér söguna aðeins betur.

Betlehem í Júdeu hefur líkast til ekki verið á þeim stað, þar sem hann er nú. Bæir og nöfn bæja áttu það til að færast til, t.d. eftir stríð!!

Þú hefur áður heimsótt mig með miklum látum og talið þig vita allt um beygingar og rithátt á orðinu múslimur, sem þú vilt hafa múslimi. Því þú sást einhvern dónaskap í orðinu múslimur. En hvað með fleirtölu þágufalls: múslimum?. Hefur þér tekist að fjarlæga "liminn" úr því falli?

[Jakob (IP-tala skráð) 20.12.2007 kl. 19:28]

Vilhjálmur:

Það er aldrei renagt að setja spurningarmerki við rótgrónar kenningar, sama þótt fólk tuði yfir því. Í versta falli þá komum við að niðurstöðu sem að styður upprunalegu kenningu og hún stendur fastari fyrir vikið, eða þá að við leiðréttum mistök og komumst nær sannleikanum.

EF Jesú fæddist í Betlehem sem er nær Nazareth, þá myndi ég vilja vita það í stað þess að verja hefðina fyrir þægindin ein. En samt sem áður tel ég þessa niðurstöðu ólíklega, þar sem Betlehem í Júda hefur varist 2000 ára þróunarsögu og haldið sér málefnalega á toppi fræðimannlegrar kenninga um fæðingarstað Jesú. Það er af þeim sem telja hann vera fæddan í Betlehem yfir höfuð, en ekki í Nazareth.

En nú nenni ég ekki að fletta upp á því og er mögulega að rugla hérna, þú afsakar það, en er ekki Jesú sagður koma af ætt Davíðs og þar af frá Borg Davíðs - Betlehem - sem segir mér að Betlehem hafi verið til 1000 f.kr. og varla hafa Davíðsdýrkandi Gyðingar gleymt staðsetningu borgarinnar.

Bestu kveðjur. Jakob 

[Svanur Gísli Þorkelsson, 20.12.2007 kl. 20:11]

Það er nú gott að það er komið á hreint að Betlehem í Júdeu var til  á dögum Krists og fyrir daga hans, hvort sem það var nákvæmlega á þeim stað sem nú er kallaður Betlehem eða einhversstaðar í grenndinni og hvort sem það er "mín" eða "þín" Biblía sem segir að svo hafi verið. Báðar staðfesta tilvist Betlehem í Júdeu fyrir tíma Krists. Gott mál.

Já, mikil voru "lætin" þau að benda þér á að athuga betur notkun þína á heiti þeirra sem tilheyra Íslam. Ég talaði ekkert um dónaskap í því samhengi þótt þú reyndir að ýja að einhverju slíku og nú aftur í þessu svari þínu. 

Þér er auðvitað annt um að sýna öllum trúarbrögðum fyllstu virðingu og láta það ekki henda þig að uppnefna eða hafa háðsyrði um aðra. Gyðingar t.d. hafa þurft að þola slíkt í of langan tíma og með of skelfilegum afleiðingum til að slíkt sé ekki okkur öllum víti til varnaðar.

Svo þetta með Wikipediu, sýnist mér þeir vera allnákvæmir hvað þetta mál snertir. Og jú, gott að hafa bækur í hillu og það sem þú varst að vitna í var væntanlega þetta sem einnig er að finna í GT.

(Því miður á ég ekki Tóruna á íslensku)

As for me, when I came from Padan, Rachel died by me in the land of Canaan along the way when there was only two-thousand cubits left to go until Efrat, and I buried her there on the way to Efrat, which is Beit Lechem.(Bereishis 48:7)

[Daníel (IP-tala skráð) 20.12.2007 kl. 20:22]

Reyndar hef ég einhvers staðar heyrt að í fornum spádómum komi fram að messíasinn átti að vera Nazareti af ætt Davíðs, fæddur í Júdeu. Fæðingarsaga krists er svo löguð að þessum spádómi til að sannfæra fólk um að kristur hafi verið þessi messías. Vandinn er bara sá að fæðingarsagan er búin til löngu síðar og því klikkar höfundurinn á þessu smáatriði að Betlehem var ekki til á þessum tíma. Í raun er ekkert í fæðingarsögunni sem er eitthvað trúlegra en að Jesús hafi fæðst í Betlehem (vorri sem er), þ.e. manntalið, ferðin á asnanum, jatan, stjarnan, vitringarnir, meyfæðingin, fjárhirðarnir, englarnir o.s.frv. Allt eru þetta þekkt minni úr sögum af öðrum sólguðum sem hafa verið heimfærð upp á Jesú.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 21:04]

Sæll Jakob,

Það er mikill munur, að ég tel, á því hvernig kristnir og gyðingar "dýrka" Davíð. Maður getur ekki talað um dýrkun á Davíð í Gyðingdómi. Hann var uppi á 10. öld f. Kr. og sameinaði Gyðinga í konungdæmi og var þvi talinn merkur konungur. Borg hans var fyrst og fremst Jerúsalem en aldrei Betlehem. Skáld var hann mikið og kvennamaður. En hann varð líka líkþrár og gæfan yfirgaf hann um tíma og ríki hans varð aðeins 400 ára gamalt. Þegar það leið undir lok, varð til eftirvæntingartrú gyðinga eftir Messíasi, sem átti að endurvekja þá góðu dage er Davíð ríkti.

Í frumkristni voru Kristnir menn á því að Messías ætti að vera af ætt Davíðs. Messísas er kominn til kristinna sem Jesús. Þess vegna er Davíð mikilvæg persóna í Kristni. En gyðingar töluðu fyrir Krists burð aðeins um að "ben Dovid" myndi koma. Ben Dovid, þýðir sonu Davíðs, en ekki endilega af ætt Davíðs, og "sonur Davíðs" þýðir í raun, samkvæmt flestum rabbínum, að menn væntu konungs að sömu gráðu og Davíð, þ.e. arftaka hans. 

Kristnir menn  hafa misskilið þetta og eins og margir þeirra misskilja hugtakið "Guðs útvalda þjóð".  Það er enginn heiðurstitill.

Hvað varðar Betlehem: Engin rök hníga að því að Betlehem í Júdeu hafi á dögum Krists verið þar sem hún er nú. Borgir voru fluttar. Það er staðreynd. Ekki aðeins í Gyðingalandi, heldur einnig hjá öðrum þjóðum. Nöfn eins og Neapolis (Napoli) í gríska heiminum, segja okkur að fyrir hafi verið eldri borg, þegar ný (nea) var reist. Fornleifafræðin sýnir það oftast líka.

Betlehem í Júdeu er ekki staðsett á rökréttan hátt miðað við söguna um dvöl Jósefs of fjölskyldu í Egyptalandi. Betlehem nútímans er kristin "uppfinning", og ég tel að vel gæti hugsast að fæðingarbær Jesús "hafi" verið fluttur frá Galíleu í samnefndan bæ í Júdeu til að koma á móts við misskilninginn á "ben David" hugtakinu.

Heilagur Justinianus píslavottur, sem uppi var ca. 110-163 e.Kr. var fyrstur manna til að benda á fæðingarstað Jesús í Betlehem þar sem hann er sagður vera í dag . Justinianus var heiðingi, fæddur þar sem nú er Sýrland og var að eigin sögn ekki umskorinn þegar hann tók kristna trú. Hann skrifaði mjög hatramma ádeilu á gyðinga í formi samtals síns við gyðinginn Tryphon, sem er nokkuð athyglisverð lesning, sem ekki bendir til mikils umburðarlyndis píslavottsins. En hvernig Justinianus frá Flavia Neapolis á Sýrlandi vissi að Jesús hefði fæðst í helli í Betlehem er mér hulin ráðgáta. Ef þið skoðið kafla 78 (LXXVIII) í ádeilu Jústiníanusar á gyðinga, getið þið séð hvers konar rugl píslavotturinn bar á borð um fæðingu meistarans og barði í hausinn á aumingja Tryphon. Ekkert í þessum orðum Jústíníanusar bendir til þess að hann hafi haft meiri þekkingu á fæðingarstað Jesús en þú Jakob Ævarsson eða ég.

[Brynjólfur Þorvarðsson, 20.12.2007 kl. 21:13]

Hmmm skemmtilegt.

En ef ekki þessi "eina sanna" Betlehem, því þá hin? Ég meina: Ef það var engin ástæða til að fara til Betlehem í Júdeu, borg Davíðs, hver var þá ástæðan til að fara til Betlehem í Galíleu? Af hverju ekki til Sepporis, stórborgar í 1 km (já eins kílómetra) fjarlægð frá Nasaret?

Manntalið hjá Matteusi getur varla verið annað en manntal Quirinusar árið 6 e.o.t. eftir að Rómverjar tóku yfir beina stjórn. Það manntal náði bara yfir Júdeu! Galílea er allt annað land eins og allir sem hafa skoðað sögu þessa svæðis vita.

Ísrael hið forna nær yfir fjalllendið norðan Jerúsalem (Shechem og Samaría höfuðborgir á mismunandi tímum), Júdea nær yfir fjalllendið frá Jerúsalem og suðrúr. Fyrir norðan Ísrael er stór og djúpur dalur, Jezreel, sem tengir Miðjarðarhafið við Jórdandalinn rétt sunnan Galíleuvatns. Fyrir norðan þennan dal er Galílea.

Stórveldi Salómons á að hafa náð yfir Galíleu líka, auk Ísraels og Júdeu. En Galílea var annars alltaf á yfirráðasvæði stórvelda fyrir norðan. Egypska veldið miðaði gjarnan við Jezreel dalinn og samkomulagið við Hittíta frá síðbronsöld gerði ráð fyrir þeim landamærum. Galílea hjá Hittítum, verðandi Ísrael og Júdea hjá Egyptum.

Árið 720 f.o.t., þegar Assýríumenn eyða norðurríkinu Ísrael voru þeir búnir að eiga Galíleu í nokkurn tíma. Galílea er í sunnanverðum Líbanonsfjöllum en tilheyrir landfræðilega allt eins Sýrlandi (Aram-Damaskus), enda var þar töluð Arameiska, tungumál Sýrlands.

Galílea og Samaría (fyrrum Ísrael) voru aðskilin skattlönd hjá Assýríumönnum, síðar Babýlóníumönnum. Þeir tóku Júdeu 586 og héldu fram til Alexanders mikla um en eftir dauða hans var svæðinu aftur skipt um Jezreel dalinn, Galílea fylgdi veldi Seleucida í Sýrlandi en Samaría og Júdea tilheyrðu Ptolomeum í Egyptalandi.

Frá um 160 risu Hasmónear (Makkabear) til valda í Júdeu og lögðu undir sig nágrannalönd, Ídumeu til suðurs, Samaríu og svo Galíleu til norðurs. Eftir að Pompei sigraði Jerúsalem 63 var Antípater faðir Heródusar settur yfir Júdeu en síðar bætti Ágústus nokkrum fleiri landsvæðum við veldi hans, þ.m.t. Galíleu.

Við dauða Heródusar var Galílea sett undir einn sona hans, Heródus Antípas, og sá réð þar enn ríkjum þegar Jesú var krossfestur. Jesús var útlendingur í Jerúsalem skv. rómarrétti (sbr. Lúkas 23:7) en gyðingur samkvæmt trú.

Galíleumenn voru margir gyðingatrúar en þegar þeir fóru til musterisins fóru þeir ekki gegnum Samaríu enda illindi millli Samverja og gyðinga, þeir fóru frekar gegnum borgarsamtök grískra borga sem voru hálf-sjálfstæð (Decapolis), að mestu austan Jórdánár. Ferðin frá Nasaret í Galíleu til Betlehem í Júdeu var því mun lengri en loftlína gerir ráð fyrir, tvisvar yfir Jórdanár, úr einu yfirráðasvæði Rómverja (undir stjórn Heródusar mikla, árið 4 f.o.t., Heródusar Antípas árið 6 e.o.t.) yfir í annað yfirráðasvæði (undir stjórn Heródusar mikla árið 4, stjórn landstjórans í Sýrlandi árið 6 e.o.t.) og farið í gegnum Decapolis frekar en Samaríu.

Þeir sem fóru til páskahátíðar í Musterið frá Galíleu gerðu ráð fyrir 2 vikum hvora leið. Vanfær kona á asna ... dæmið bara gengur ekki upp. Að fara í vitlausa borg í vitlausu landi til að láta skrá sig til skatts er náttúrulega fíflaleg hugmynd.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 21:57]

Svanur, tilvísun þín í Mósebókina sýnir það sem ég var að segja. Í mínum Chumash (Stone) er þetta þýtt aðeins öðruvísi:

"But as for me - when I came form Paddan, Rachel died on me in the land of Canaan on the road, while there was still a stretch of land to go to Ephrath; and I buried her there on the road to Ephtrath, which is Bethlehem".  Þetta má vissulega lesa á ýmsan máta og þýðingin á ensku er bara einn möguleiki. 

Hér er frásögumaður að tala fyrir Jakob til Jósefs um Rakel, sem dó eftir fæðingu Benjamíns. Gröf Rakelar er nú í Betlehem, en þegar Sál konungur heimsótti hana var hún norðan Jerúsalems nærri Ramah (A Ram í dag). Yngri rit en þau sem segja gröfina norðan Jerúsalems, staðsetja gröfina við Betlehem í Efrata. Eru elstu heimildir rangar?

Sumir Múslimir halda því nú fram að gröf Rakelar í dag sé í raun rústir moskunnar Bilal ibn Rabah.

Trú flytur líka borgir, trú flytur grafir og trú getur greinilega líka fjarlægt grafir og sett mosku í staðinn.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 20.12.2007 kl. 22:07]

Þakka þér fyrir innlitið Brynjólfur. Maður gæti haldið að þú hafir verið til á þessum tíma.  Verð að lesa þetta betur.  Langt síðan ég hugsaði um þessa hluti.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 21.12.2007 kl. 07:46]

Samhyggð: Þú ert ekki svara verður og ég vona að aðrir sjái það á ummælum þínum. Þegar þú settir "nafn þitt" inn á síðuna í nótt stóð þar m.a.:

"Ég heiti Þóroddur Gíslason og er áhugamaður um frið á jörðu og frelsi til handa þeim sem Drottinn hefur velþóknun á.  Ég er menntaður í Íþróttasagfræði frá Þrándheimi en áhugamálin hafa snúist mest um Kistnisögu [sic] og undangröft Gyðinga og Íslamista undan Kristindómi.

Starfaði við reiðkennslu en varð að hætta því vegna ofnæmis.  Einnig var ég lengi skíðakennari en sú grein lognaðist útaf hjá mér með hlýnun lofthjúpsins.  Störf mín í dag gef ég ekki upp af fjölskylduástæðum, en segja má að þau séu íþróttatengd eins og flest í mínu lífi.

Ég hef örlitla söfnunaráráttu og safna vígðu vatni á litlum flöskum, sem ég hef keypt víðsvegar frá helgum stöðum.  Einnig hef ég safnað bjórmottum frá unglingsárum, en hef að mestu lagt það til hliðar, þar sem erfitt er orðið að halda í hraða framleiðslumenningarinnar."

Ég vona að ofnæmið batni og kannski gætir þú dreypt dálítið á vígða vatninu í stað vodkaþambsins og vonast eftir lækningu.

En þú munt geta verið viss um að gyðingar um allan heim spamma tölvuna þína og láta Íslamista fljúga á húsið þitt. Ég ýti á hnappinn nú. Þér hefur verið eytt - á mínu bloggi.

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 21.12.2007 kl. 09:23]

Snorri í Bethel, þakka þér fyrir innleggið, sem ekki birtist mér í gær af einhverjum óskiljanlegum ástæðum.

Betlehemsvellir í Galileu eru heldur blómlegri en svæðið suður af Jerúsalem og umhverfis Efrat. Flóttinn til Egyptalands er erfiðara að réttlæta, en hvað gerir fólk ekki til að komast frá áhrifasvæði þeirra sem ofsækja. Í dag koma Súdanar á flótta frá þjóðarmorðum múslima alla leið til Ísraels. Þeir sem ekki komast inn í landið hafa verið skotnir eða grýttir í hel af egypskum landamæravörðum

[Sigurður Þór Guðjónsson, 21.12.2007 kl. 12:09]

Gott að þú skulir velgja hinum kristnu undir uggum með forneskju þinni!

[Vilhjálmur Örn Vilhjálmsson, 21.12.2007 kl. 14:22]

Já, en ég skil ekkert í því að ég nenni því. Þeir er jafn vantrúaðir á góða hluti eins og örgustu vantrúarmenn á svartnætti.

[Sólveig Hannesdóttir, 24.12.2007 kl. 07:26]

Innlitskvitt.